Είναι το Internet τόσο υγιές όσο ήταν; Είναι μια ερώτηση που θα συζητήσουμε παρακάτω, αλλά για να την απαντήσουμε θα πρώτα πρέπει να καθορίσουμε τι εννοούμε με τον όρο υγιές διαδίκτυο.
Βεβαίως το σημερινό Internet είναι πολύ μεγαλύτερο από ό, τι την εποχή που ξεκίνησε, και η τωρινή υποδομή του είναι ισχυρότερη από ποτέ. Νέες διαδραστικές εμπειρίες έχουν αντικαταστήσει σχεδόν όλες τις στατικές σελίδες κειμένου και υπάρχουν χιλιάδες άλλες εφαρμογές και καινοτομίες τώρα σήμερα τις θεωρούμε δεδομένες.
Υπάρχει όμως και η αίσθηση ότι το Διαδίκτυο είναι λιγότερο υγιές από ό, τι πριν. Ο ιδεαλισμός των πρώτων ημερών έχει αντικατασταθεί από κυνικούς χειρισμούς.
Το ίδρυμα Mozilla πραγματοποιεί μια ετήσια προσπάθεια μέτρησης της υγείας του Διαδικτύου από την οπτική γωνία των μεμονωμένων χρηστών.
Στην ανάλυση του τρέχοντος έτους η Mozilla αναφέρει ορισμένα θετικά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι το Διαδίκτυο – και η σχέση μας με αυτό – γίνεται όλο και πιο υγιής.
Το ίδρυμα Mozilla αναφέρει ότι τα αιτήματα για προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι όλο και πιο συχνά, χάρη τόσο σε αρκετά επεισόδια υψηλού προφίλ όπως το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, όσο και στην χρήση νέων εύχρηστων πλαισίων για την ψηφιακή προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας, όπως τον GDPR που νομοθέτησε και εφαρμόζει η Ευρώπη. Είναι πολύ πιθανό ότι θα δούμε παρόμοιες νομοθεσίες να εφαρμόζονται και αλλού πολύ σύντομα.
Έχουν γίνει επίσης μερικά μικρά βήματα για να διασφαλιστεί ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι υπεύθυνη και ευρέως κατανοητή, ενώ οι ερωτήσεις για τον ρόλο και την ευθύνη της τεχνητής νοημοσύνης συνεχίζουν να αυξάνονται.
Σήμερα φαίνεται να έχουμε κατανοήσει καλύτερα ότι όταν χρησιμοποιούμε “δωρεάν” υπηρεσίες Διαδικτύου, για αναζήτηση, το ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο ή τα κοινωνικά δίκτυα, υπογράφουμε μια συμφωνία και ίσως η τιμή να είναι πιο πολύ υψηλή, από την άποψη της ιδιωτικής ζωής μας, από το αν μας ζητούσαν να πληρώσουμε.
Η Mozilla αναφέρει επίσης μερικούς λόγους που την κάνουν να είναι λιγότερο αισιόδοξη για το μέλλον.
Αναφέρει ότι οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να περιορίζουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων και των 188 διακοπών του Διαδικτύου σε όλο τον κόσμο πέρυσι, καθώς και να επιβραδύνουν υπηρεσίες στο Internet τόσο όσο να τις καθιστούν άχρηστες.
Αναφέρει ότι η χρήση των βιομετρικών δεδομένων και των ψηφιακών ταυτοτήτων για την παρακολούθηση των ατόμων δεν συμβάλει στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και προειδοποιεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα “ενισχύσει την αδικία” καθώς θα μπορεί να διακρίνει ομάδες βάσει εσφαλμένων δεδομένων ή ψευδών υποθέσεων.
Φυσικά το να απαντήσουμε στην ερώτηση: είναι υγιές το Διαδίκτυο; εξαρτάται τόσο από το πού βρισκόμαστε όσο και από το ποιοι είμαστε.
Το πιο θετικό από όλα τα παραπάνω ίσως είναι ότι τουλάχιστον φαίνεται να κατανοούμε καλύτερα τις επιπτώσεις και τα συμπτώματα. Μπορεί να μην είμαστε γρήγοροι στην διάγνωση και στην λήψη των αποφάσεων αλλά τουλάχιστον δεν ζούμε στην άγνοια της προ του Snowden εποχής.
Φυσικά η λήψη αποφάσεων για το κοινό καλό δεν είναι εύκολη, αφού τα επιχειρηματικά μοντέλα των μεγάλων εταιρειών, αλλά και οι μυστικές υπηρεσίες βασίζονται στη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων προσωπικών πληροφοριών. Έτσι η εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης μπορεί να είναι πολύ δύσκολη.
Ορισμένες από τις ζημιές που έχουν προκληθεί ήδη στο Internet, για να αποκτήσουν μεγαλύτερα κέρδη ορισμένες εταιρείες μπορεί να φαίνεται ότι ήρθαν τυχαία, αλλά όλο και περισσότερο υπάρχουν ενδείξεις μιας σκόπιμης βλάβης. Το διαδίκτυο δεν είναι μόνο άρρωστο, αλλά φαίνεται να έχει δηλητηριαστεί με τηλεμετρίες, διαφημίσεις, bots, spiders, και κάθε είδους τεχνολογίες που αποσκοπούν στο κέρδος μέσω της συλλογής δεδομένων.
Όμως το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλές κυβερνήσεις και καθεστώτα που βασίζονται στη λογοκρισία, χρησιμοποιούν την παρακολούθηση και την απουσία της ιδιωτικότητας και όλα αυτά τα θεωρούν οφέλη της νέας τεχνολογίας, και όχι αποτυχίες.
Έχουν αρπάξει ήδη την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για να καταπνίξουν τις διαφωνίες και να επιβάλουν δικές τους απόψεις. Έτσι η πρόκληση φαίνεται να είναι ξεκάθαρη και όχι και τόσο δύσκολη. Το να βρεθούν τρόποι παράκαμψης των κυβερνητικών εργαλείων προπαγάνδας και λογοκρισίας έχει αρχίσει ήδη να συμβαίνει.
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι να μην κάνουμε τίποτα και βέβαια το ότι δεν επιθυμεί ο καθένας να δει το Internet και πάλι υγιές.
