Γνωρίζουμε ότι οι κυβερνήσεις και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού μισούν την κρυπτογράφηση.
Τον περασμένο μήνα, ο γενικός εισαγγελέας William Barr προειδοποίησε ότι η χρήση της end-to-end κρυπτογράφησης, “επιτρέπει στους εγκληματίες να λειτουργούν ατιμώρητα, κρύβοντας τις δραστηριότητές τους κάτω από έναν αδιαπέραστο μανδύα μυστικότητας.”
Ομοίως, ο νέος home secretary του Ηνωμένου Βασιλείου Priti Patel επέκρινε πρόσφατα τη χρήση της end-to-end κρυπτογράφησης στις υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων όπως η WhatsApp του Facebook.
“Όταν τα συστήματα σχεδιάζονται σκόπιμα χρησιμοποιώντας end-to-end κρυπτογράφηση που εμποδίζει οποιαδήποτε μορφή πρόσβασης στο περιεχόμενο, ανεξάρτητα από τα εγκλήματα που μπορεί να επιτρέψουν, θα πρέπει να παρέμβουμε”, ανέφερε.
“Δεν πρόκειται για μια αφηρημένη συζήτηση: το πρόσφατα ανακοινωμένο σχέδιο του Facebook για την εφαρμογή end-to-end κρυπτογράφησης σε όλες τις πλατφόρμες ανταλλαγής μηνυμάτων παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να εργαστούμε αλληλέγγυα για να τις αντιμετωπίσουμε”, πρόσθεσε ο Patel.
Ο Patel δεν ανέφερε πώς θα ενεργήσει η κυβέρνηση, πέρα από το ότι θα ζητήσουν από το Facebook και τις άλλες εταιρείες τεχνολογίας “να συνεργαστούν επειγόντως με λεπτομερείς συζητήσεις”.
Οι κυβερνήσεις πάντως, ζητούν όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια από τις εταιρείες τεχνολογίας να εγκαταλείψουν την κρυπτογράφηση, χωρίς αποτέλεσμα.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για παράδειγμα, θεωρητικά έχει ήδη όλες τις εξουσίες που χρειάζονται για να απαιτήσει από τις εταιρείες τεχνολογίας να αφαιρέσουν την κρυπτογράφηση από τις υπηρεσίες των μηνυμάτων τους.
Σύμφωνα με τον αμφισβητούμενο νόμο περί διερεύνησης που πέρασε το 2016, η κυβέρνηση μπορεί να απαιτήσει από τις εταιρείες τεχνολογίας να αφαιρέσουν την “ηλεκτρονική προστασία” (κρυπτογράφηση) από μηνύματα σε σοβαρές περιπτώσεις.
Στην πραγματικότητα όμως, αυτή η νομική εξουσία είναι πολύ περιορισμένη, και γι ‘αυτό και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν την έχει χρησιμοποιήσει.
Πρώτον, πολλές από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανταλλαγής μηνυμάτων έχουν σαν έδρα τις ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για το τι σκέφτονται οι πολιτικοί σε μια ξένη αγορά.
Δεύτερον, οι εταιρείες αυτές αναφέρουν όλο και περισσότερο την ασφάλεια, η οποία συνήθως υποστηρίζεται από μια δέσμευση για κρυπτογράφηση σαν μέρος του marketing τους.
Αυτό φυσικά συμβαίνει γιατί ότι οι καταναλωτές έχουν ολοένα και μεγαλύτερη επίγνωση των πλεονεκτημάτων της ασφάλειας. Η προσφορά της κρυπτογράφησης από τις εταιρείες τεχνολογίας, έχει γίνει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Αυτή η τάση καθιστά πολύ πιο δύσκολο για τις εταιρείες τεχνολογίας να κάνουν συμβιβασμούς στην κρυπτογράφηση: καμία εταιρεία δεν θέλει να έχει την φήμη ότι συνεργάζεται με την κυβέρνηση και δίνει πρόσβαση σε ιδιωτικά δεδομένα. Επιπλέον, εάν δεν εμπιστεύεστε κάποια εταιρεία τεχνολογίας πια (ονόματα δεν λέμε), τότε η γνώση ότι δεν μπορεί να διαβάσει τα μηνύματά σας μπορεί να σας κάνει να νιώσετε λίγο πιο άνετα.
Πέρα από αυτό υπάρχει και το καθαρά τεχνικό ζήτημα: Οι εταιρίες ανταλλαγής μηνυμάτων έχουν σχεδιάσει τα συστήματά τους να λειτουργούν με end-to-end κρυπτογράφηση. Το “σπάσιμο” αυτού του μοντέλου με την εντολή κάποιας κυβέρνησης θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρό και θα αποδυνάμωνε την ασφάλεια για όλους τους χρήστες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μια εναλλακτική λύση φυσικά είναι η παροχή μιας ξεχωριστής, λιγότερο ασφαλούς υπηρεσίας σε ορισμένα κράτη, κάτι το οποίο αποφεύγεται.
Οι εταιρείες τεχνολογίας λαμβάνουν αιτήματα από πάρα πολλές χώρες με διαφορετικά καθεστώτα που θέλουν να παρακολουθήσουν τις επικοινωνίες των πελατών τους. Κάποιες το κάνουν, και άλλες όχι – αλλά αν οι “φιλελεύθερες” δημοκρατίες αρχίσουν να επιμένουν για να πάρουν αυτά τα δεδομένα, είναι πολύ δύσκολο για μια εταιρεία τεχνολογίας να αρνηθεί να διαθέσει δεδομένα σε κατασταλτικά καθεστώτα.
Για να σταματήσει η χρήση της end-to-end κρυπτογράφησης θα χρειαζόταν πολύ σκληρούς νόμους όχι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Μια τέτοια συντονισμένη προσπάθεια είναι κάπως απίθανη, γιατί υπάρχει αντίσταση από όσους χρησιμοποιούν τις κρυπτογραφημένες υπηρεσίες. Έτσι όποιος επιβάλει κάποια νέα νομοθεσία θα έχει και το ανάλογο κόστος.
Θα έχει;
Όσοι δεν θέλουν να παρακολουθούνται, θα πρέπει να αντιδράσουν. Δεν φαίνεται να υπάρχουν κομψές λύσεις στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Ζούμε σε μια εποχή άνευ προηγουμένου στην διάβρωσης της ιδιωτικής ζωής. Διαθέτουμε smartphones που μπορούν να αναφέρουν πού είμαστε και τι κάνουμε σε μια σειρά εταιρειών σε πραγματικό χρόνο. Έχουμε γεμίσει τα σπίτια μας με κάμερες και μικρόφωνα. Χρησιμοποιούμε συστήματα αναγνώρισης προσώπου, συστήματα αναγνώρισης δακτυλικών αποτυπωμάτων, και μετά συζητάμε για το ιδιωτικό μας απόρρητο.
Η κρυπτογράφηση είναι μια από τις λίγες μορφές προστασίας που μας έχει απομείνει.
Είμαστε στην χρυσή εποχή της παρακολούθησης με το κράτος και τις εταιρείες να διαθέτουν την πλήρη εικόνα της ζωής μας. Η μόνη μάχη που μας έμεινε είναι να προστατεύσουμε τα τελευταία pixel που λείπουν από αυτή την εικόνα.
