Ένας ερευνητής που εξερευνούσε τις εσοχές των αντικειμένων του Βρετανικού Μουσείου συνάντησε πρόσφατα ένα φάντασμα — ή μάλλον, παρατήρησε την αρχαιότερη εικόνα ενός φαντάσματος στον κόσμο, χαραγμένη σε μια βαβυλωνιακή πήλινη πλάκα 3.500 ετών.
Πρόκειται για την φιγούρα ενός ψηλού, αδυνατισμένου πνεύματος με δεμένα τα χέρια του, καθώς το κείμενο που το συνοδεύει περιγράφει μια αρχαία τελετουργία εξορκισμού που είχε σκοπό να διώξει το φάντασμα.
Ο Irving Finkel, επιμελητής του τμήματος Μέσης Ανατολής του Βρετανικού Μουσείου και ειδικός στη σφηνοειδή γραφή, το γωνιακό σύστημα γραφής του αρχαίου βαβυλωνιακού πολιτισμού, μετέφρασε πρόσφατα το κείμενο του τελετουργικού, το οποίο παρέμεινε αδιάβαστο και αγνοημένο από τότε που το Βρετανικό Μουσείο απέκτησε την πήλινη πλάκα το 1800.
Εκείνη την εποχή, τα μουσεία σε όλη την Ευρώπη βιάζονταν να αποθηκεύσουν βαβυλωνιακά τεχνουργήματα και οι επιμελητές πλήρωναν συχνά ντόπιους για να λεηλατήσουν πήλινες και πέτρινες πλάκες, μαζί με άλλα αντικείμενα, από αρχαιολογικούς χώρους στο σημερινό Ιράκ.
Τα περισσότερα από αυτά τα αντικείμενα έφτασαν με ελάχιστες ή καθόλου πληροφορίες για το περιβάλλον τους και κατέληγαν σε κάποια αποθήκη.
Η πήλινη πλάκα με το φάντασμα, για παράδειγμα, δεν είχε εμφανιστεί ποτέ στο κοινό και κανείς δεν είχε μεταφράσει το κείμενό της. Φυσικά κανείς δεν είχε προσέξει την κρυμμένη εικόνα του φαντάσματος. Αυτή η πλευρά φαίνεται κενή μέχρι να την δει κανείς κάτω από ένα φως στη σωστή γωνία. Τότε η εικόνα του φαντάσματος φαίνεται να ξεπηδά στον θεατή.
Στην εικονογράφηση, φαίνεται μια γυναίκα με ένα μακρύ φόρεμα να οδηγεί το δεμένο φάντασμα στη μετά θάνατον ζωή. Το τελετουργικό που περιγράφεται στην άλλη πλευρά της πλάκας αναφέρει ότι είχε στόχο να διώξει το φάντασμα, κατευνάζοντας τη μοναξιά που το κράτησε δεμένο στον κόσμο των ζωντανών.
“Μπορείτε να φανταστείτε ένα ψηλό, αδύνατο, γενειοφόρο φάντασμα που γυρίζει γύρω από το σπίτι, προκαλώντας ανησυχία στους ανθρώπους” ανέφερε ο Finkel στην Dalya Alberge της Guardian.
Ο Finkel ελπίζει να παρουσιάσει επίσημα την πήλινα πλάκα στο μέλλον. Αναφέρει ότι το τελετουργικό του εξορκισμού, αποκαλύπτει πόσο λίγο έχει αλλάξει η ανθρώπινη φύση τα τελευταία 3.000 χρόνια. Ρίχνει επίσης λίγο φως σε έναν αρχαίο πολιτισμό που δεν γνωρίζαμε.
“Θέλω οι άνθρωποι να γνωρίζουν αυτήν την κουλτούρα. Η Αίγυπτος πάντα κερδίζει το Hollywood”, είπε στον Alberge. “Αν ο βαβυλωνιακός κάτω κοσμος είναι κάτι όπως περιγράφεται, τότε είναι όλοι ακόμα εκεί.”
Το arstechnica.com δίνει και μια περίληψη του τελετουργικού, σε περίπτωση που χρειαστεί να διώξετε κάποιο μοναχικό φάντασμα.
