Τι είναι το Starlink και πώς θα λειτουργεί στην Ελλάδα

Η υπηρεσία Starlink της εταιρείας SpaceX θα προσφέρει internet μέσω δορυφόρων. Αλλά πώς λειτουργεί το δορυφορικό διαδίκτυο και μπορεί να βοηθήσει απομακρυσμένες τοποθεσίες;

Εάν κοιτάξατε τον όμορφο νυχτερινό ουρανό το καλοκαίρι του 2020, μπορεί να έχετε δει μερικά νέα απροσδόκητα φωτεινά σημάδια στον ορίζοντα. Όχι, δεν είναι εξωγήινοι επισκέπτες. Αντίθετα, πρόκειται για εκατοντάδες νέους δορυφόρους χαμηλής τροχιάς, που αποτελούν μέρος του project Starlink της εταιρείας SpaceX.

Λοιπόν, τι είναι το Starlink; Πότε θα είναι διαθέσιμο το Starlink για κανονικούς καταναλωτές στην Ελλάδα; Και πώς θα λειτουργεί το δορυφορικό διαδίκτυο;

Τι είναι Το Starlink;
Το Starlink είναι ένα project που θα τοποθετήσει χιλιάδες μικρούς δορυφόρους σε χαμηλή τροχιά στην Γη (LEO = Low Earth Orbit), 550 χιλιόμετρα πάνω από εμάς. Θα μεταδίδουν σήματα διαδικτύου προς τους πομποδέκτες εδάφους, οι οποίοι με τη σειρά τους θα μεταδίδουν τοπικά ή θα μεταφέρουν τα δεδομένα απευθείας στον δρομολογητή Starlink.

Το Starlink δεν είναι το ίδιο με ένα σήμα κινητού τηλεφώνου ή 5G. Επιτρέπει σε ένα σπίτι, μια επιχείρηση ή μια απομακρυσμένη τοποθεσία να συνδεθεί στο διαδίκτυο μέσω δορυφόρου.

Τον Νοέμβριο 2020 υπήρχαν ήδη 955 δορυφόροι Starlink σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Η SpaceX σκοπεύει να αναπτύξει τουλάχιστον 12.000 δορυφόρους, έχοντας κατά νου να τους φτάσει ακόμα και 30.000, για να εξασφαλίσει παγκόσμια κάλυψη internet μέσω Starlink (ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι μπορεί να φτάσουν έως και 42.000).

Πώς λειτουργεί το δορυφορικό διαδίκτυο;
Το δορυφορικό διαδίκτυο λειτουργεί παρόμοια με το καλωδιακό διαδίκτυο, εκτός από ότι υπάρχουν μερικά κινούμενα μέρη (κυριολεκτικά!). Ακολουθεί μια σύντομη περίληψη:

1. Πηγαίνετε στο Iguru για να ενημερωθείτε για τα τελευταία νέα της τεχνολογίας. Το αίτημα δεδομένων σας περνά από τον υπολογιστή σας σε ένα δορυφορικό πιάτο στο Internet που είναι συνδεδεμένο στο σπίτι σας (ή σε μια κοντινή τοποθεσία).
2. Το δορυφορικό πιάτο στο Διαδίκτυο μεταδίδει το αίτημα δεδομένων σε έναν δορυφόρο σε τροχιά γύρω από τη Γη. Με τη σειρά του, ο δορυφόρος στέλνει το αίτημα στον ISP.
3. Η επιστροφή των δεδομένων σας κάνει ακριβώς την αντίστροφη διαδικασία, μεταδίδοντας δεδομένα από τον πάροχο στον δορυφόρο, έπειτα ο δορυφόρος στο δορυφορικό πιάτο σας, μέχρι το router σας και στον υπολογιστή σας.
4. Φτάνετε στο Iguru και αρχίστε να διαβάζετε!

Αυτή είναι η βασική περιγραφή του τρόπου λειτουργίας του δορυφορικού διαδικτύου.

Πόσο Γρήγορο Είναι Το Starlink Internet;
Το Starlink διαφημίζει ταχύτητες λήψης έως 1Gbps, όταν όμως η υπηρεσία γίνει πλήρως λειτουργική. H SpaceX στοχεύει σε καθυστέρηση (latency) κάτω των 20 χιλιοστών του δευτερολέπτου, οπότε κάποιος θα μπορούσε να παίξει ένα βιντεοπαιχνίδι γρήγορης απόκρισης σε ανταγωνιστικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας την υπηρεσία.

Τον Αύγουστο του 2020, η Starlink άνοιξε το πρόγραμμα εκκίνησης beta σε πολλούς χρήστες σε περιοχές μεγάλου γεωγραφικού πλάτους των ΗΠΑ και του Καναδά, όπως το Σιάτλ, το Σικάγο και το Πόρτλαντ. Υπάρχουν μερικά πολύ ελπιδοφόρα αποτελέσματα μεταξύ των δοκιμών ταχύτητας που διατίθενται στο κοινό μέσω υπηρεσιών όπως το Speedtest της Ookla και της TestMy , με μια εύχρηστη λίστα Reddit που απεικονίζει μερικές από τις καλύτερες ταχύτητες (η παραπάνω εικόνα εμφανίζει τη μέση ταχύτητα).

• Σύμφωνα με τη λίστα, η ταχύτερα επιβεβαιωμένη ταχύτητα του Starlink είναι 203,74Mbps, με ping 29ms.
• Το γρηγορότερο συνολικό ping είναι 18ms.
• Tο ταχύτερο upload που εμφανίζεται είναι 42,58Mbps.

Είναι προφανές ότι αυτές είναι αξιοσημείωτες ταχύτητες που θα βελτιωθούν μόνο όταν περισσότεροι δορυφόροι Starlink φτάνουν στον ουρανό. Καθώς οι δοκιμαστές beta του Starlink υπέγραψαν μια συμφωνία εμπιστευτικότητας και μη αποκάλυψης στοιχείων για την υπηρεσία, οι δοκιμές ταχύτητας παρέχουν μερικές από τις καλύτερες πληροφορίες, σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της υπηρεσίας.

Είναι το Starlink πιο γρήγορο από τις οπτικές ίνες (Fiber);
Η απάντηση εξαρτάται από τον παροχέα σας. Το dιαδίκτυο ινών λογικά ξεπερνά τα 1Gbps. Αυτήν τη στιγμή, το Starlink δεν είναι τόσο γρήγορο όσο το fiber, αλλά είναι πιο γρήγορο από μερικές από τις εναλλακτικές τεχνολογίες διαδικτύου (ADSL, VDSL, Wisp). Δεδομένης της ιστορίας της SpaceX για την κατασκευή τεράστιων έργων, θα περιμέναμε το Starlink να γίνει όλο και πιο γρήγορο.

Θα πρέπει επίσης να σημειώσετε ότι το Starlink δεν επιχειρεί να ανταγωνιστεί με υπηρεσίες ινών. Αντίθετα, το Starlink στοχεύει σε χρήστες της υπαίθρου και σε απομακρυσμένες τοποθεσίες, προσφέροντας σε αυτούς τους ανθρώπους πολύ πιο γρήγορο Διαδίκτυο από ό, τι είναι δυνατό (ή τουλάχιστον σε υψηλότερες ταχύτητες και με λιγότερο περιορισμό). Τέτοιες υπηρεσίες είναι σήμερα στην Ελλάδα οι adsl, vdsl, wisp, 4G internet.

Από τις παραπάνω μόνο η υπηρεσία wisp και η 4G είναι ασύρματες. Η πρώτη είναι σύνδεση στο διαδίκτυο μέσω ασύρματης σύνδεσης με πιάτο σε ένα επίγειο σταθμό (συνήθως επάνω σε βουνό) και η δεύτερη είναι η γνωστή σας σύνδεση μέσω κάρτας sim και ενός παρόχου κινητής τηλεφωνίας.  Και οι δύο είναι πολύ ακριβές υπηρεσίες με αναξιόπιστα αποτελέσματα όταν είναι μοιραζόμενες με άλλους (shared) και έχει πολύ κίνηση.

Ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει το Starlink;
Όταν η πλήρης σειρά δορυφόρων Starlink θα βρίσκεται σε τροχιά, η υπηρεσία θα προσφέρει «σχεδόν παγκόσμια κάλυψη του πληθυσμού». Προς το παρόν, μόνο επιλεγμένοι χρήστες στη Βόρεια Αμερική μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Starlink.

Υπάρχουν και άλλες σκέψεις. Για παράδειγμα, το Starlink μπορεί να προσφέρει κάλυψη στη χώρα σας, αλλά αν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε, οι κανόνες θα εμπίπτουν στην εθνική νομοθεσία.

Η Αυστραλία έχει δώσει στο Starlink πλήρη άδεια για δορυφορική κάλυψη στο Διαδίκτυο, όπως και πολλά άλλα. Ωστόσο, χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία θα απαιτήσουν ειδική ρύθμιση της υπηρεσίας, εάν επιτρέψουν στο Starlink να μεταδίδει στις συχνότητές τους. Μια άλλη εναλλακτική λύση είναι η απαγόρευση της πώλησης και της χρήσης των επίγειων τερματικών Starlink.

Έτσι, η απάντηση δεν είναι τόσο απλή όσο νομίζετε, ότι δηλαδή  αρκεί η ενεργοποίηση του δορυφορικού δέκτη Starlink, μόλις έχετε κάλυψη.

Θα ωφελήσει το Starlink τις απομακρυσμένες περιοχές;
Το Starlink θα παρέχει παγκόσμια δορυφορική κάλυψη στο διαδίκτυο. Για άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, το Starlink θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν πλήρως το διαδίκτυο. Ωστόσο, το πόσο θα σας συμφέρει η υπηρεσία Starlink, δείτε την παραπάνω ενότητα.

Ένα συγκεκριμένο πλεονέκτημα του Starlink για απομακρυσμένες τοποθεσίες είναι ο λανθάνων χρόνος (χρόνος απόκρισης). Εάν βρίσκεστε σε μια απομακρυσμένη περιοχή, η κατασκευή ενός μεγάλου καλωδίου είναι δαπανηρή και έχει το πιθανό μειονέκτημα του υψηλού λανθάνοντος χρόνου. Οι μεταδόσεις δεδομένων Starlink θα πραγματοποιούνται εν μέρει στο κενό του διαστήματος, μειώνοντας ενδεχομένως τον λανθάνοντα χρόνο. Τουλάχιστον, ο χρόνος απόκρισης του Starlink θα είναι εξαιρετικός για απομακρυσμένες τοποθεσίες.

Πόσο θα κοστίζει το Starlink;
Η δοκιμαστική φάση του Starlink, επίσημα γνωστή ως Better Than Nothing Beta, επιβάρυνε τους αρχικούς πελάτες με 499 $ για την κεραία και το δρομολογητή Starlink, καθώς και άλλα 99 $ ανά μήνα, για τη συνδρομή.

Μέχρι στιγμής, υπάρχει μία μικρή ένδειξη των τελικών τιμών για το Starlink, αλλά το πόσο θα φτάσει πιθανά εξαρτάται από τις συμφωνίες που θα κάνει η SpaceX με τον ρυθμιστικό φορέα κάθε χώρας.

Πότε θα έρθει στην Ελλάδα και πόσο θα κοστίζει;
Σύμφωνα με άρθρο της MoneyReview η υπηρεσία αναμένεται να έρθει στην Ελλάδα στο 1ο τρίμηνο του 2021. Η εφημερίδα θεωρεί ότι “στελέχη του project βρίσκονται σε επαφές τόσο με την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) όσο και με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης προκειμένου να αποκτήσουν την απαραίτητη αδειοδότηση”.

Αναφέρει ότι η υπηρεσία θα τιμολογηθεί κατά περίπου 20% ακριβότερα, αλλά θα παρέχει 100% κάλυψη σε όλη την Ελλάδα με ταχύτητες που θα φτάνουν τα 150mbps. Αν όντως γίνει αυτό τότε πιθανά θα αλλάξουν πολλές τελματώδεις καταστάσεις στις χρεώσεις των συνδέσεων.

Η τιμή πιθανότατα θα μειωθεί επίσης, καθώς οι εκτοξεύσεις δορυφόρων και οι γραμμές παραγωγής θα αυξάνονται.

Μπορώ Να Δω Τους Δορυφόρους Starlink Από Τη Γη;
Προς το παρόν οι δορυφόροι είναι ορατοί με το μάτι αλλά μόλις ανεβούν στην LEO, δηλαδή 550 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, θα παλέψετε να τους βλέπετε με γυμνό μάτι. Θα είναι ορατοί χρησιμοποιώντας ένα τηλεσκόπιο, γεγονός που θα δυσκολέψει πολύ την ζωή των αστρονόμων και τους λάτρεις του διαστήματος.

Η ιστοσελίδα της SpaceX που αναφέρει τις τροχιές των δορυφόρων της και πότε αυτοί περνάνε από την χώρα που ζείτε είναι αυτή. Μπορείτε να την επισκεφτείτε και να επιλέξετε την χώρα σας για περισσότερες πληροφορίες.

Πώς Θα Επηρεάσει Η Starlink Την Αστρονομία;
Η  αρχική αναφορά από τους παρατηρητές και τους επιστήμονες του νυχτερινού ουρανού είναι κακή. Η ανησυχία ότι η Starlink μολύνει την περιοχή LEO με τεχνητό φως από τους δορυφόρους φαίνεται να έχει λογική.

Ένα πείραμα της SpaceX, το DarkSat, στοχεύει στη μείωση της φωτεινής ρύπανσης των δορυφόρων. Η SpaceX ισχυρίζεται ότι μείωσε τη ρύπανση του φωτός στους δοκιμαστικούς δορυφόρους της κατά περίπου 55% σε σύγκριση με τους κανονικούς δορυφόρους Starlink. Ωστόσο, αυτό εξακολουθεί να είναι «πολύ φωτεινό για τα εξαιρετικά ευαίσθητα όργανα των αστρονόμων, τα οποία μπορούν να παρατηρήσουν αστρικά αντικείμενα τέσσερα δισεκατομμύρια φορές πιο αχνά από αυτό το όριο».

Όσο η Starlink έχει περίπου 955 δορυφόρους στον ουρανό, δεν είναι τεράστιο πρόβλημα. Αλλά όταν υπάρχει ένα τρένο 12.000 ή ακόμα και  το ανώτατο όριο των 40.000 δορυφόρων, η τεχνητή ρύπανση του φωτός θα μπορούσε να γίνει ένα έντονο ζήτημα.

Είναι Ασφαλές Το Starlink;
Το Starlink είναι ασφαλές όσον αφορά τη μετάδοση δεδομένων. Δεν είναι 5G, για το οποίο ανησυχούν ορισμένοι . Δεν είναι το ίδιο με το Wi-Fi. Το Starlink χρησιμοποιεί υπάρχουσες ζώνες συχνοτήτων (οι ζώνες Ka και Ku) που έχουν χρησιμοποιηθεί από καιρό για δορυφορική επικοινωνία χωρίς πρόβλημα.

Βέβαια οι απανταχού συνωμοσιολόγοι είμαστε σίγουροι ότι θα βρουν κάτι για να επιρρίψουν ευθύνες. Άλλωστε  γιαυτό προσφωνούνται ως συνωμοσιολόγοι.