Η λίστα τηλεφωνικών επαφών της Britta Eder είναι γεμάτη με άτομα που το γερμανικό κράτος θεωρεί εγκληματίες. Ως δικηγόρος υπεράσπισης στο Αμβούργο, η λίστα πελατών της περιλαμβάνει αντιφασίστες, ακτιβιστές κατά της πυρηνικής ενέργειας και μέλη του PKK, μιας απαγορευμένης μαχητικής κουρδικής εθνικιστικής οργάνωσης.
Για χάρη των πελατών της, έχει συνηθίσει να είναι πολύ προσεκτική στο τηλέφωνο. “Όταν μιλάω στο τηλέφωνο πάντα σκέφτομαι, ότι δεν είμαι μόνη”, λέει.
Αυτή η αυτοσυνείδηση επεκτείνεται ακόμη και σε τηλεφωνήματα με τη μητέρα της.
Όταν το Αμβούργο ψήφισε μια νέα νομοθεσία το 2019 που επιτρέπει στην αστυνομία να χρησιμοποιεί λογισμικό ανάλυσης δεδομένων που κατασκευάστηκε από την Palantir μια εταιρεία που υποστηρίζεται από τη CIA, υπήρχε πάντα ο φόβος ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί υπερβολικά από τις αρχές. Ένα χαρακτηριστικό της πλατφόρμας Gotham του Palantir επιτρέπει στην αστυνομία να χαρτογραφεί δίκτυα τηλεφωνικών επαφών, θέτοντας ανθρώπους όπως η Eder -που συνδέονται με φερόμενους εγκληματίες αλλά δεν είναι οι ίδιοι εγκληματίες- ουσιαστικά υπό παρακολούθηση.
“Σκέφτηκα ότι αυτό είναι το επόμενο βήμα στην προσπάθεια της αστυνομίας να αποκτήσει περισσότερες δυνατότητες να παρατηρεί ανθρώπους χωρίς συγκεκριμένα στοιχεία που να τους συνδέει με ένα έγκλημα”, ανέφερε η Eder. Έτσι αποφάσισε να γίνει μία από τους 11 διεκδικητές που προσπαθούσαν να ακυρώσουν τον νόμο του Αμβούργου.
Το Ανώτατο γερμανικό δικαστήριο έκρινε τον νόμο του Αμβούργου αντισυνταγματικό και εξέδωσε για πρώτη φορά αυστηρές οδηγίες σχετικά με τον τρόπο χρήσης των εργαλείων αυτόματης ανάλυσης δεδομένων όπως το Palantir από την αστυνομία. Προειδοποίησε μάλιστα για την συμπερίληψη δεδομένων που ανήκουν σε παρευρισκόμενους, όπως μάρτυρες ή δικηγόρους όπως η Eder. Η απόφαση ανέφερε ότι ο νόμος του Αμβούργου και ένας παρόμοιος νόμος στο Hesse “επιτρέπουν στην αστυνομία, με ένα μόνο κλικ, να δημιουργεί ολοκληρωμένα προφίλ προσώπων, ομάδων και κύκλων”, χωρίς να κάνει διάκριση μεταξύ υπόπτων εγκληματιών και ατόμων που συνδέονται μαζί τους.
Η απόφαση δεν απαγόρευσε το εργαλείο Gotham του Palantir, αλλά περιόρισε τον τρόπο με τον οποίο η αστυνομία μπορεί να το χρησιμοποιήσει.
“Ο κίνδυνος της Eder να επισημανθούν ή να επεξεργαστούν τα δεδομένα της από την Palantir θα μειωθεί τώρα δραματικά”, ανέφερε ο Bijan Moini, επικεφαλής νομικών της Εταιρείας Πολιτικών Δικαιωμάτων (GFF) που εδρεύει στο Βερολίνο, η οποία έφερε την υπόθεση στο δικαστήριο.
Αν και η Palantir δεν ήταν ο στόχος της απόφασης, η απόφαση προκαλεί πλήγμα στις αστυνομικές φιλοδοξίες της 19χρονης εταιρείας στη μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης. Ο δισεκατομμυριούχος Peter Thiel, συνιδρυτής της εταιρείας ο οποίος παραμένει πρόεδρος της Palantir βοηθά τους πελάτες της αστυνομίας να συνδέουν ανόμοιες βάσεις δεδομένων και να τραβούν τεράστιες ποσότητες δεδομένων ανθρώπων σε ένα προσβάσιμο πεδίο πληροφοριών. Όμως η απόφαση που εκδόθηκε από το γερμανικό δικαστήριο μπορεί να επηρεάσει παρόμοιες καταστάσεις σε όλη την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρει ο Sebastian Golla, επίκουρος καθηγητής εγκληματολογίας στο πανεπιστήμιο Ruhr Bochum, ο οποίος έγραψε την καταγγελία κατά του νόμου Palantir του Αμβούργου.
“Πιστεύω ότι αυτό θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο και όχι μόνο στη Γερμανία”.
