Πριν από είκοσι πέντε χρόνια, στις 3 Δεκεμβρίου του 1997, ο εφευρέτης του Παγκόσμιου Ιστού, Tim Berners-Lee, έδωσε μια ομιλία σε μια συνάντηση του W3C στο Λονδίνο. Η ομιλία του ήταν αξιοσημείωτη για την ανασκόπηση του πρώιμου Ιστού, την αρχική του ανάπτυξη και τις σκέψεις του για το μέλλον του.
Μια ιδέα που έθεσε τότε ο Berners-Lee στην ομιλία του – μια ιδέα που σκεφτόταν για περισσότερο από ένα χρόνο – ήταν αναμφισβήτητα λαμπρή, αναφέρει το Slate.
Πρότεινε κάθε πρόγραμμα περιήγησης να είναι εξοπλισμένο με ένα κουμπί που ονόμαζε “Oh, Yeah”. Η ιδέα ήταν ότι όλοι θα ξεκινούσαμε να χτίζουμε εμπιστοσύνη μέσω υπογεγραμμένων μεταδεδομένων καθώς μετακινούμασταν στον ιστό.
Κατά μία έννοια, η κανονική μας περιήγηση στον ιστό θα δημιουργούσε μια τεράστια συσσώρευση δεδομένων αξιοπιστίας που θα προερχόταν από το πλήθος. “Όταν το έχουμε αυτό, θα μπορούμε να ζητάμε από τον υπολογιστή όχι μόνο πληροφορίες, αλλά και γιατί θα πρέπει να τις πιστέψουμε”, είπε.
Φανταστείτε ένα κουμπί “Oh, Yeah” στο πρόγραμμα περιήγησής σας. Βλέπετε μια φανταστική προσφορά και ρωτάτε το πρόγραμμα περιήγησής σας γιατί πρέπει να πιστέψετε αυτό που βλέπετε.
Αυτό, θα μπορούσε να προκαλέσει τον διακομιστή να παράσχει ορισμένα διαπιστευτήρια αξιοπιστίας. Το πρόγραμμα περιήγησής σας συνέχιζε να έψαχνε μαζί με τον διακομιστή, αναζητώντας έναν τρόπο να σας πείσει ότι η σελίδα είναι αξιόπιστη για κάποια αγορά.
Ίσως λοιπόν η έρευνα να κατέληγε σε μια έγκριση από ένα περιοδικό, το οποίο με τη σειρά του έχει επικυρωθεί από έναν φίλο σας. Ίσως προέκυπτε μια έγκριση από την τράπεζα του πωλητή, η οποία είχε με τη σειρά της μια έγκριση από την τράπεζά σας. Ίσως πάλι να μην βρισκόταν κάποιος λόγος για να πιστέψετε αυτό που διαβάσατε.
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το κουμπί “Oh, Yeah”, δεν αφορούσε πραγματικά την επαλήθευση πληροφοριών ή τον εντοπισμό της “αλήθειας”. Ο Berners-Lee δεν υποστήριζε ότι η βεβαιότητα θα προέκυπτε από την κατάταξη των ιστότοπων με τις πιο ακριβείς πληροφορίες από το web. Μάλλον, το κουμπί “Oh, Yeah” θα πρότεινε μια πιο παραδειγματική αλήθεια — δηλαδή μια λογική προσέγγιση του κατά πόσον κάτι που διαβάζετε στον Ιστό ανήκει γενικά στη σφαίρα της αξιοπιστίας από τους περισσότερους ανθρώπους.
Το “Oh, Yeah” αντιπροσώπευε μάλλον μια πρώιμη προειδοποίηση ότι όλοι θα πρέπει να είμαστε πολύ πιο δύσπιστοι στον κυβερνοχώρο στο μέλλον. Ήταν επίσης μια παραδοχή ότι ο ιστός, στο μέλλον, πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί για να μας ξεγελάσει. Οι πολιτικοί, οι πωλητές, οι εγκληματίες, οι κακοποιοί και οι ψεύτες είναι πολλοί και χρειαζόμαστε έναν εύκολο τρόπο να τους αντιμετωπίσουμε στην καθημερινή μας ανάγνωση των πληροφοριών.
Αν συνέβαινε, ίσως θα μπορούσαμε να προλάβουμε πολλά από τα κακά που μαστίζουν τον ιστό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σήμερα. Σκεφτείτε: κατηγορίες για “fake news”, εκστρατείες παραπληροφόρησης και phishing, θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί.
Ωστόσο, δεν είδαμε ποτέ το κουμπί “Oh, Yeah” στα προγράμματα περιήγησής μας. Πάρα πολλοί παράγοντες συνωμότησαν εναντίον του.
Οι λόγοι
Καθώς ο Ιστός γινόταν όλο και πιο εμπορικός, η ιδέα ότι ένα απλό πάτημα ενός κουμπιού θα μπορούσε να αποκαλύψει την αλήθεια σχετικά με τις διαφημιζόμενες αξιώσεις οποιουδήποτε προϊόντος αντιπροσώπευε μια σχεδόν υπαρξιακή απειλή για τη χρησιμότητα του web σαν όχημα πώλησης.
Το κουμπί “Oh, Yeah” μπορεί επίσης να είχε σαν αποτέλεσμα μια αυξημένη ένταση και επιχειρήματα καθώς ο ιστός εξελίχθηκε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Φανταστείτε τον θυμό που θα αναφλεγόταν αν αφήναμε ένα τρελό θείο να πατήσει το “Oh, Yeah” για την τελευταία συνωμοσία που κυκλοφορεί στο Facebook.
Ο Berners-Lee, το 1997, ήταν υπερβολικά αισιόδοξος για τη δυνατότητα συσσώρευσης και διανομής μιας κοινής πραγματικότητας. Σήμερα εμπιστευόμαστε τους αλγόριθμους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που μας οδηγούν σε κόσμους όπου οι προκαταλήψεις και οι πεποιθήσεις μας δεν απαιτούν σκεπτικισμό.
Τελικά ανταλλάξαμε το κουμπί “Oh, Yeah” με το κουμπί “Like”. Και αυτό ήταν τεράστιο λάθος.
