Ένα νέο μωσαϊκό του Άρη σηματοδοτεί τα 20 χρόνια από την εκτόξευση του Mars Express της ESA και αποκαλύπτει το χρώμα και τη σύνθεση του πλανήτη με εντυπωσιακές λεπτομέρειες.
Το μωσαϊκό δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας δεδομένα από τη στέρεο κάμερα υψηλής ανάλυσης (HRSC από το High Resolution Stereo Camera) του Mars Express.
Η HRSC κανονικά φωτογραφίζει την επιφάνεια του Άρη από υψόμετρο περίπου 300 km -όσο πλησιάζει το διαστημόπλοιο στον Άρη στην ελλειπτική του τροχιά- με τις εικόνες που προκύπτουν να καλύπτουν περιοχές περίπου 50 km. Ωστόσο, το μωσαϊκό που παρουσιάζεται παρακάτω χρησιμοποιεί μια ελαφρώς διαφορετική προσέγγιση. Για να δει τον πλανήτη ευρύτερα, η HRSC συγκέντρωσε 90 εικόνες σε μεγαλύτερα υψόμετρα (από 4000 έως 10 000 km), καταγράφοντας έτσι περιοχές πλάτους περίπου 2500 km. Στη συνέχεια, αυτές οι εικόνες συγκεντρώθηκαν για να σχηματίσουν μια πλήρη συνολική άποψη.
Τέτοιες εικόνες μεγάλης κλίμακας λαμβάνονται συνήθως για την παρατήρηση των καιρικών φαινομένων στον Άρη – αλλά ακόμη και ελλείψει ατμοσφαιρικών φαινομένων προσφέρουν υπέροχη θέα στην επιφάνεια του πλανήτη.
Χάρη στα εννέα κανάλια απεικόνισης που διαθέτει, η HRSC μπορεί να απεικονίσει τον Άρη όχι μόνο σε τρεις διαστάσεις αλλά και έγχρωμα. Ωστόσο, η συνεχώς μεταβαλλόμενη αδιαφάνεια της ατμόσφαιρας του Άρη καθιστά δύσκολο τον ακριβή προσδιορισμό των χρωμάτων της επιφάνειας από την τροχιά. Η σκόνη διασκορπίζει και αντανακλά το φως, προκαλώντας εναλλαγή των χρωμάτων μεταξύ των εικόνων και δημιουργώντας ένα εφέ που μοιάζει με συνονθύλευμα κατά τη συναρμολόγηση ενός μωσαϊκού.
Μέχρι τώρα, η καταστολή αυτού του εφέ κατά την επεξεργασία εικόνας μείωνε τις χρωματικές διακυμάνσεις μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του Άρη. Για να δημιουργήσει όμως αυτό το μωσαϊκό, η ομάδα της HRSC έδωσε σε κάθε συστατική εικόνα ένα χρωματικό μοντέλο που προέρχεται από παρατηρήσεις που έγιναν σε μεγάλο υψόμετρο, επιτρέποντάς τους να διατηρήσουν τις χρωματικές παραλλαγές και να αποκαλύψουν μια πολύ πιο πλούσια χρωματική άποψη του Άρη από ό,τι είχαν δει προηγουμένως.
Αν και είναι όμορφο από μόνο του, το μωσαϊκό παρέχει και συναρπαστικές πληροφορίες για τη σύνθεση του Άρη, αποκαλύπτοντας μια άνευ προηγουμένου ποικιλία και λεπτομέρεια χρωμάτων σε όλη την επιφάνειά του.
Ο Άρης φημίζεται για το κοκκινωπό του χρώμα, το οποίο προκαλείται από τα υψηλά επίπεδα οξειδωμένου σιδήρου. Ωστόσο, μεγάλα μέρη του πλανήτη φαίνεται να είναι μάλλον σκούρα και διαθέτουν μπλε τόνους. Πρόκειται για την γκριζόμαυρη βασαλτική άμμο ηφαιστειακής προέλευσης που σχηματίζει εκτεταμένα, σκοτεινά στρώματα σε όλο τον Άρη. Σωρεύεται καθώς κινείται με τον άνεμο, δημιουργώντας επιβλητικούς αμμόλοφους και αμμόλοφους μέσα στους κρατήρες πρόσκρουσης.
Από την άλλη πλευρά, το υλικό που έχει διαβρωθεί από το νερό τείνει να φαίνεται πιο ελαφρύ. Τα δύο πιο κοινά ορυκτά στον Άρη που έχουν προέλθει από το νερό, ο άργιλος και τα θειικά ορυκτά, φαίνονται ιδιαίτερα φωτεινά στα σύνθετα χρώματα.
Η παρουσία τους διαπιστώθηκε από το φασματόμετρο OMEGA του Mars Express. Η παρουσία αυτών των ορυκτών σηματοδοτεί ότι υπήρχε νερό τον Άρη για μεγάλο χρονικό διάστημα, που αλλοίωσε το πέτρωμα με την πάροδο του χρόνου για να σχηματίσει σημαντικά κοιτάσματα αργίλου όπως το Mawrth Vallis (πρώην κανάλι εκροής που δεν φαίνεται σε αυτήν την άποψη αλλά είχε παρατηρηθεί προηγουμένως από το HRSC).
Τα θειικά ορυκτά είναι ορατά μέσα στο σύστημα φαραγγιών Valles Marineris, όπως φαίνεται πιο καθαρά στην σχολιασμένη εικόνα. Εδώ, όμως, καλύπτονται από ένα λεπτό καπλαμά σκούρας άμμου, αλλά οι εντυπωσιακές χρωματικές τους παραλλαγές φαίνονται με πιο προσεκτική ματιά. Σε αντίθεση με τα κοιτάσματα αργίλου, τα θειικά ορυκτά δείχνουν πιο όξινες περιβαλλοντικές συνθήκες που θα ήταν λιγότερο φιλικές για τη ζωή.
