Η Mozilla κατηγόρησε την Πέμπτη τη Microsoft ότι προωθεί το πρόγραμμα περιήγησής της Edge στους χρήστες των Windows μέσω “dark patterns” – στοιχεία σχεδίασης που ωθούν τους ανθρώπους σε συγκεκριμένες αποφάσεις.
Σε μια αναφορά [PDF] με τίτλο “Over the Edge: How Microsoft’s Design Tactics Compromise Free Browser Choice“, ο δημόσιος οργανισμός υποστηρίζει ότι οι χρήστες των Windows ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν τον Microsoft Edge και αποτρέπονται από άλλες επιλογές.
Η Mozilla έχει κάνει παρόμοιους ισχυρισμούς στο παρελθόν – ιδίως στην έκθεσή της τον Σεπτέμβριο του 2022 “Five Walled Gardens” και στην αναφορά “Platform Tilt” τον περασμένο μήνα. Αυτές οι αναφορές “δείχνουν” ευρύτερα τα ανταγωνιστικά εμπόδια που υπάρχουν σε πλατφόρμες που διαχειρίζονται οι Apple, Google και Microsoft.
Το “Over the Edge” εστιάζει συγκεκριμένα στον Microsoft Edge και ισχυρίζεται ότι χειραγωγεί τους χρήστες με μοτίβα σχεδίασης – μερικές φορές αναφέρονται και σαν “dark patterns” ή “παραπλανητικά μοτίβα” (από το deceptive patterns) – που ωθούν τους ανθρώπους σε ένα προτιμώμενο αποτέλεσμα όταν παρουσιάζονται σε μια επιλογή. Άλλοι πάροχοι τεχνολογίας, όπως η Amazon, έχουν κατηγορηθεί επίσης για το ότι χρησιμοποιούν dark patterns, παρά τους νόμους που στοχεύουν στον περιορισμό τέτοιων τεχνασμάτων.
“Οι χρήστες των Windows παντού, συνεχίζουν να παρεμποδίζονται και να υπονομεύονται οι επιλογές τους από τη χρήση επιβλαβούς σχεδίασης από τη Microsoft”, αναφέρει η Mozilla σε μια δημοσίευση για το έγγραφο που κυκλοφόρησε. “Απαιτείται ρυθμιστική δράση σε όλο τον κόσμο για να αποκατασταθεί η επιλογή των προγραμμάτων περιήγησης και ο ανταγωνισμός σε όλες τις μεγάλες πλατφόρμες.”
Η κύρια ρυθμιστική δράση εδώ είναι ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές της Ευρώπης (DMA από το Digital Markets Act), ένα σύνολο κανόνων που αποσκοπούν στην προώθηση του θεμιτού ανταγωνισμού σε ολόκληρο το μπλοκ. Η Mozilla αναφέρει την εφαρμογή του DMA –η επιβολή του οποίου πρόκειται να ξεκινήσει τον Μάρτιο– σαν ένα λόγο που ελπίζει ότι τα εμπόδια στον ανταγωνισμό των προγραμμάτων περιήγησης θα εξαλειφθούν.
“Ωστόσο, ακόμη και όπου υπάρχει κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, οι βελτιώσεις είναι ατελείς και προσφέρονται απρόθυμα μόνο σε αγορές όπου οι ρυθμιστικές αρχές έχουν αναγκάσει τους ιδιοκτήτες πλατφορμών να κάνουν αλλαγές για να σέβονται την επιλογή του προγράμματος περιήγησης”, αναφέρει η Mozilla, επικαλούμενη την απόφαση της Apple να επιτρέψει εναλλακτικές μηχανές περιήγησης μόνο στην ΕΕ.
Η Mozilla υποστηρίζει ότι οι χρήστες, χωρίς εξαναγκασμό, χειραγώγηση ή εξαπάτηση, θα πρέπει να είναι σε θέση: να κατεβάζουν και να εγκαταστήνουν οποιοδήποτε εναλλακτικό, νόμιμο πρόγραμμα περιήγησης. Να μπορούν να ορίζουν αυτό το πρόγραμμα περιήγησης (εύκολα) σαν προεπιλογή, και χρησιμοποιούν το πρόγραμμα περιήγησης που έχουν επιλέξει σε συνεχή βάση.
Η αναφορά δείχνει διάφορα μοτίβα χειραγώγησης, όπως η “Επιβεβαίωση”, μια “Αναγκαστική ενέργεια”, μια “Οπτική παρεμβολή” και βέβαια τις “Μεταμφιεσμένες διαφημίσεις”.
Σαν παράδειγμα του τελευταίου, η Mozilla αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο προσθέτει ο Edge διαφημίσεις για τον Edge στη σελίδα λήψης του Chrome στον ιστότοπο της Google.
Η Mozilla καταδικάζει επίσης τον τρόπο με τον οποίο η μηχανή αναζήτησης Bing της Microsoft εισάγει διαφημίσεις για τον Edge σαν απάντηση σε μια αναζήτηση για ένα ανταγωνιστικό πρόγραμμα περιήγησης όπως τον Safari ή τον Vivaldi.
“Το μήνυμα εμφανίζεται σε μια μη τυπική μορφή που δεν έχουμε παρατηρήσει ποτέ σε καμία άλλη διαφήμιση του Bing”, αναφέρει το έγγραφο της Mozilla, προσθέτοντας ότι μοιάζει με “τη διεπαφή χρήστη των Windows, την οποία ο χρήστης μπορεί να ερμηνεύσει σαν μια ένδειξη εξουσίας και νομιμότητας.”
“Με αυτό το μήνυμα η Microsoft εκμεταλλεύεται την εμπιστοσύνη που έχει αποκτήσει σαν πάροχος λειτουργικού συστήματος και τη χρησιμοποιεί για να παραπλανήσει τους χρήστες, υπονοώντας ότι η συμμόρφωση είναι απαραίτητη για λόγους ασφαλείας”, αναφέρει η έκθεση. “Ένας χρήστης μπορεί εύλογα να συμπεράνει ότι αυτό το μήνυμα είναι κάποιο είδος ειδοποίησης συστήματος ή προειδοποίησης συστήματος.”
Ένα άλλο μοτίβο που προσδιορίζει η αναφορά ονομάζεται “Εμπόδιο”: “Στην εφαρμογή Ρυθμίσεις των Windows 11, όταν ένας χρήστης ανοίξει τη σελίδα “Προεπιλεγμένες εφαρμογές” για ένα πρόγραμμα περιήγησης ιστού (π.χ. Εφαρμογές > Προεπιλεγμένες εφαρμογές > Firefox), εμφανίζεται ένα κουμπί στο το επάνω μέρος της σελίδας που τους επιτρέπει να ορίσουν αυτό το πρόγραμμα περιήγησης σαν προεπιλογή. Ωστόσο, αφού ο χρήστης κάνει κλικ σε αυτό το κουμπί, πολλές επεκτάσεις αρχείων και τύποι συνδέσμων παραμένουν αμετάβλητες στην προηγούμενη προεπιλογή.”
Η έκθεση καταλήγει:
“Διαπιστώσαμε ότι η Microsoft χρησιμοποιεί επιβλαβή σχεδιασμό για να επηρεάσει τους χρήστες στη χρήση του προγράμματος περιήγησης Edge. Κατά την άποψή μας, όλα αυτά εξαναγκάζουν, χειραγωγούν, ή εξαπατούν τους χρήστες και ως εκ τούτου είναι αδικαιολόγητα, με δυνατότητα να προκαλέσουν ποικίλες βλάβες στους καταναλωτές, την κοινωνία και την αγορά. Η Microsoft θα πρέπει να σταματήσει να χρησιμοποιεί άμεσα αυτές τις τεχνικές”.
Στην περίπτωση που ο χρήστης θέλει edge η chrome γιατί γνωρίζει ότι η συμβατότητα είναι μεγαλύτερη ? Το έχουν σκεφτεί εκεί στο “ελεύθερο οργανισμό”?