Μία νέα τεχνική για τη διατήρηση των λειτουργικών ιστών του σώματος, ακόμα και μετά τον θάνατο τους, θα μπορούσε να βοηθήσει να διατεθούν περισσότερα όργανα για μεταμόσχευση.
Οι χοίροι (γουρούνια) που χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα ήταν νεκρά για μια ώρα. Αιτία: καρδιακή ανακοπή. Ωστόσο, έξι ώρες αφότου οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ συνέδεσαν το σώμα τους με μια μηχανή που τους παρείχε ένα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά υγρό, τα όργανά τους άρχισαν να δείχνουν ξανά σημάδια ζωής.
Αν και τα όργανα δεν άρχισαν ξαφνικά να λειτουργούν κανονικά, ορισμένες από τις κυτταρικές βλάβες που προκλήθηκαν από την απώλεια της ροής του αίματος μετά τον θάνατο τους, φάνηκαν να αντιστρέφονται. Οι καρδιές των γουρουνιών εκπέμπαν ηλεκτρική δραστηριότητα. Τα κύτταρα στα νεφρά, το συκώτι και τους πνεύμονές τους λειτουργούσαν ξανά και έδειχναν σημάδια επιδιόρθωσης.
Η ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Nature, υποδηλώνει ότι ο κυτταρικός θάνατος θα μπορούσε να καθυστερήσει περισσότερο από όσο νομίζαμε μέχρι σήμερα. Εάν αυτές οι διαδικασίες μπορούσαν να επιβραδυνθούν ακόμα περισσότερο, θα μπορούσε να σημαίνει εξοικονόμηση περισσότερων οργάνων για μεταμόσχευση.
«Αυτό το νέο σύστημα έδειξε ότι όχι μόνο μπορούμε να επιβραδύνουμε την κυτταρική βλάβη, αλλά ότι μπορούμε πραγματικά να ενεργοποιήσουμε διαδικασίες σε γενετικό επίπεδο για την κυτταρική επιδιόρθωση», αναφέρει ο Brendan Parent, επίκουρος καθηγητής βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, αλλά συνέγραψε ένα σχόλιο στο Nature μαζί με την μελέτη. «Αυτό μπορεί να μας αναγκάσει να επανεξετάσουμε τον τρόπο που αποφασίζουμε ότι κάτι είναι “νεκρό”».
Το 2019, η ίδια ομάδα του Γέιλ αμφισβήτησε την ιδέα ότι ο εγκεφαλικός θάνατος είναι οριστικός, όταν ανέφεραν ότι είχαν αναζωογονήσει εν μέρει τους εγκεφάλους των χοίρων, για ώρες μετά τη σφαγή των ζώων. Για το τρέχον πείραμα, οι ερευνητές ήθελαν να δουν εάν η ίδια μέθοδος, στην οποία ένα υποκατάστατο αίματος μεταφέρεται στο κυκλοφορικό σύστημα του ζώου, θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αναζωογόνηση άλλων οργάνων.
«Αποκαταστήσαμε ορισμένες λειτουργίες κυττάρων σε πολλαπλά ζωτικά όργανα που θα έπρεπε να είχαν πεθάνει χωρίς τις παρεμβάσεις μας», συμπλήρωσε ο συγγραφέας Nenad Sestan, νευροεπιστήμονας του Yale. «Αυτά τα κύτταρα λειτουργούν ώρες αφότου ήταν “νεκρά” και αυτό που μας λέει είναι ότι ο θάνατος των κυττάρων μπορεί να σταματήσει και η λειτουργικότητά τους να αποκατασταθεί σε πολλά ζωτικά όργανα, ακόμη και μία ώρα μετά το θάνατο».
Η συνήθης πρακτική για τη διατήρηση οργάνων για μεταμόσχευση είναι η στατική αποθήκευση στο ψυγείο. Η γρήγορη ψύξη των οργάνων μετά την αφαίρεση μειώνει τη ζήτηση οξυγόνου και μπορεί να αποτρέψει τον κυτταρικό θάνατο, αλλά δεν σώζει κάθε όργανο.
Η τεχνική του Yale, που ονομάζεται OrganEx, είναι λίγο πιο εξελιγμένη. Αποτελείται από αντλίες, αισθητήρες, θερμαντήρες και φίλτρα για τον έλεγχο της ροής και της θερμοκρασίας του υποκατάστατου του αίματος που προωθείται μέσα στο σώμα. Το μυστικό σκεύασμα της ομάδας του Yale είναι ένα ιδιόκτητο υγρό ηλεκτρολυτών, βιταμινών, αμινοξέων και άλλων θρεπτικών συστατικών, συν ένα κοκτέιλ 13 φαρμάκων που μειώνουν τον κυτταρικό θάνατο και το κυτταρικό στρες και ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα.
Οι ερευνητές ανέμιξαν το συνθετικό υγρό με αίμα χοίρου σε μια σειρά αντλιών σχεδιασμένων να ελέγχουν τη ροή και τη θερμοκρασία του σε όλο το κυκλοφορικό σύστημα. Αυτό το ειδικό μίγμα, υποθέτουν οι ερευνητές, βοήθησε στην αναζωογόνηση των οργάνων του χοίρου.
Είναι ακόμα άγνωστο αν τα όργανα του χοίρου που αναβίωσαν οι ερευνητές του Γέιλ θα άρχιζαν να λειτουργούν κανονικά από μόνα τους, αν μεταμοσχευθούν σε άλλον αποδέκτη. Το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι η μεταμόσχευση των οργάνων σε άλλους χοίρους για να δουν πόσο καλά λειτουργούν σε σύγκριση με όργανα που διατηρούνται με τον συμβατικό τρόπο.
Στη μελέτη τους, οι συγγραφείς εικάζουν ότι το σύστημα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή, εάν είναι ικανό να αποκαταστήσει τη φυσιολογική λειτουργία της καρδιάς σε έναν ζωντανό ασθενή. Η ιδέα απέχει ακόμα πολύ από την ανθρώπινη δοκιμή, αλλά αν είναι δυνατόν, λένε οι ειδικοί, εγείρει μερικές ενδιαφέρουσες ηθικές επιλογές.
