Μάθετε για τις βασικές ορολογίες και διαφορές κατασκευής των βίντεο, δηλαδή των Video Codecs, των Containers, και της Συμπίεσης βίντεο.
Όσοι έχετε ασχοληθεί, έστω και ερασιτεχνικά, για να επεξεργαστείτε ένα βιντεάκι που τραβήξατε με την παρέα σας και να το κάνετε ευπαρουσίαστο, θα έχετε βρεθεί μπροστά σε περίεργες ορολογίες, όπως κωδικοποιητές βίντεο (Video Codecs), κοντέινερ και τη συμπίεση βίντεο (Compression).
Eίμαστε σίγουροι ότι τότε απλά κάνετε κλικ σε μία τυχαία επιλογή όλων αυτών, για να προχωρήσει η διαδικασία και γιατί δεν είχατε τον χρόνο να κάτσετε να ψάξετε και na μάθετε τι είναι όλα τα παραπάνω.
Φυσικά δεν είναι καμμιά σπουδαία επιστήμη. Η εξήγηση της διαφοράς μεταξύ κωδικοποιητών και κοντέινερ είναι σχετικά απλή, αλλά το δύσκολο κομμάτι είναι να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την κάθε μορφή.
Και οι γραμμές θολώνουν χειρότερα, όταν συνειδητοποιείτε ότι οι περισσότεροι κοινοί κωδικοποιητές δεν είναι αποκλειστικοί και μπορούν να χρησιμοποιήσουν πολλαπλές τεχνολογίες συμπίεσης για να ολοκληρώσουν τη δουλειά.
Πώς λοιπόν θα μάθετε τη διαφορά μεταξύ δεκάδων επιλογών κωδικοποιητή και κοντέινερ; Απλά μην το κάνετε!.
Θα μπορούσατε να αφιερώσετε εβδομάδες μελετώντας τεχνολογίες που είναι χρήσιμες μόνο για ένα μικρό αριθμό εφαρμογών, επομένως, αντ’ αυτού, θα εστιάσουμε την προσοχή μας στις τεχνολογίες που θα χρησιμοποιήσετε για την κωδικοποίηση βίντεο, κατανοώντας μόνο τις ανταλλαγές και τις ανάγκες αναπαραγωγής.
Table of Contents
Τι είναι ένας Codec;
Το Codec είναι ένα αρκτικόλεξο που σημαίνει compressor/decompressor ή coder/decoder (συμπιεστής/αποσυμπιεστής ή κωδικοποιητής/αποκωδικοποιητής). Είναι ένα εργαλείο κωδικοποίησης που επεξεργάζεται βίντεο και το αποθηκεύει σε μια ροή byte.
Οι κωδικοποιητές χρησιμοποιούν αλγόριθμους για να μειώσουν αποτελεσματικά το μέγεθος του αρχείου ήχου ή του βίντεο και στη συνέχεια να το αποσυμπιέσουν για αναπαραγωγή, επεξεργασία ή όταν χρειάζεται.
Υπάρχουν δεκάδες διαφορετικοί κωδικοποιητές και ο καθένας χρησιμοποιεί διαφορετική τεχνολογία για την κωδικοποίηση και τη συμπίεση του αρχείου βίντεο. Βαθιά ανάσα και πάμε …
Κατά την κατασκευή ενός βίντεο καλείστε να επιλέξετε ένα κωδικοποιητή για να διατηρήσετε την ισσοροπία μεταξύ των: ποιότητας εικόνας, μεγέθους αρχείου, χρήσης επεξεργαστή και δημοτικότητας.
Ανάλογα με τον κωδικοποιητή, η κωδικοποίηση πραγματοποιείται με έναν από τους δύο τρόπους: με συμπίεση με απώλειες ή με συμπίεση χωρίς απώλειες.
Απώλεια συμπίεσης
Όταν αναζητάτε διαχειρίσημα μεγέθη αρχείων, δηλαδή τόσο μικρά που μπορούν να ανέβουν στο Youtube, Facebook κλπ, η συμπίεση με απώλειες είναι η πιο βιώσιμη μέθοδος.
Αν και σίγουρα χάνετε την ποιότητα στον ήχο ή στο βίντεο ή και στα δύο, η συμπίεση έχει να κάνει με τους καλύτερους δυνατούς συμβιβασμούς χωρίς να εγκαταλείπετε την ποιότητα. Ωστόσο, να θυμάστε ότι η ποιότητα υποβαθμίζεται ραγδαία όσο πιο υψηλός είναι ο λόγος συμπίεσης.
Για παράδειγμα, ένας μέσος δίσκος Blu-ray μπορεί να ξεπεράσει τα 40 GB και αυτό το είδος αποθηκευτικού χώρου όχι μόνο θα ήταν ακριβό, αλλά θα καθιστούσε άβολες τις ψηφιακές λήψεις μέσω διαδικτύου και τις αγορές.
Το κλειδί όταν χρησιμοποιείτε συμπίεση με απώλειες είναι να ρυθμίσετε μία μορφή συμπίεσης με την υψηλότερη ποιότητα για τη χρήση που προορίζετε, ώστε να βαδίζετε στη λεπτή γραμμή μεταξύ απώλειας ποιότητας και μεγέθους αρχείου.
Συμπίεση χωρίς απώλειες
Η συμπίεση χωρίς απώλειες λειτουργεί όπως ένα αρχείο ZIP ή RAR, καθώς μετά τη συμπίεση και την αποσυμπίεση, το αρχείο είναι ουσιαστικά το ίδιο. Μέσω της χρήσης έξυπνων αλγορίθμων, το αρχείο δεν χάνει μεγάλη ποιότητα, αλλά δεν είναι αποτελεσματικός τρόπος αποθήκευσης μεγάλων αρχείων επειδή δεν πραγματοποιείται αρκετή συμπίεση.
Επιπλέον, η διαδικτυακή μετάδοση μεγάλων αρχείων βίντεο χρησιμοποιεί υπερβολικά μεγάλο bandwidth και είναι άβολο. Αν δεν εργάζεστε στη βιομηχανία ταινιών ή στην επαγγελματική επεξεργασία βίντεο, είναι απίθανο να κάνετε κοινή χρήση αρχείων βίντεο σε μορφή χωρίς απώλειες.
Παράμετροι Συμπίεσης
Πριν βουτήξουμε στις μορφές, θα πρέπει να γνωρίζετε τις παραμέτρους που θα επηρεάσουν άμεσα την ποιότητα του τελικού βίντεο. Ορισμένες ρυθμίσεις είναι καθολικές, δηλ. παρόμοιες από κωδικοποιητή σε κωδικοποιητή ή συγκεκριμένες σε μεμονωμένο κωδικοποιητή.
Bitrate (Ρυθμός bit) : Ο αριθμός των bit που επιτρέπετε στο εργαλείο να περιγράφει κάθε καρέ του βίντεο. Όσο υψηλότερα είναι τα bit, τόσο περισσότερο αυξάνεται η ποιότητα της εικόνας, αλλά και το μέγεθος του αρχείου. Συμβολίζονται με Kbps ή Mbps.
VBR και CBR : Η κωδικοποίηση μεταβλητού ρυθμού bit (Variable bitrate) μεταβάλλει τα bit εξόδου με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, υψηλότερος ρυθμός bit για σκηνές γεμάτες δράση σε μια ταινία και χαμηλότερος ρυθμός bit για αργές σκηνές. Ο σταθερός ρυθμός bit (Constant bitrate) διατηρεί σταθερό ρυθμό μετάδοσης bit ανά τμήμα, ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα.
Frame Rate (Ρυθμός καρέ) : Η συχνότητα ή ο ρυθμός με τον οποίο εμφανίζονται διαδοχικές εικόνες. Εκφράζεται σε καρέ ανά δευτερόλεπτο (frames per second = FPS).
Frame Type : Περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο δομούνται τα δεδομένα εικόνας σε μια ροή ή αρχείο MPEG. Παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπίεση βίντεο και είναι τριών τύπων: I-frame (keyframe), P-frame και B-frame.
Aspect Ratio (Λόγος διαστάσεων) : 4:3 και 16:9 είναι οι δύο πιο συνηθισμένοι λόγοι διαστάσεων. Καθώς κλιμακώνετε την ανάλυση του βίντεο, πρέπει να διατηρήσετε την αναλογία διαστάσεων.
Δημοφιλείς κωδικοποιητές
Όπως θα περίμενε κανείς, ορισμένοι κωδικοποιητές (codecs) είναι πιο δημοφιλείς από άλλους. Η κατανόηση του πού χρησιμοποιείται κάθε κωδικοποιητής μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε ποιον κωδικοποιητή πρέπει να χρησιμοποιήσετε για το έργο σας.
XviD/DivX
Το DivX είναι ένας κωδικοποιητής που πωλείται στο εμπόριο, ενώ το XviD είναι ένα βοηθητικό πρόγραμμα ανοιχτού κώδικα που λειτουργεί ως εναλλακτική λύση στον εμπορικό ξάδερφό του. Και οι δύο κωδικοποιητές μπορούν να αποκωδικοποιήσουν την έξοδο του άλλου, καθώς και οι δύο είναι χτισμένοι στην υλοποίηση του MPEG-4. Ενώ εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως, συχνά χρησιμοποιείται αυστηρά για κωδικοποίηση βίντεο και χρησιμοποιείται με ένα από τα πιο δημοφιλή πακέτα που αναφέρονται παρακάτω.
MPEG–4
Το MPEG-4 είναι η πιο κοινή μορφή ροής και αποτελείται από πολλά μέρη, από τα οποία μόνο το MPEG-4 Part II είναι για κωδικοποίηση βίντεο. Το MPEG–4 Part II καλεί κωδικοποιητές βίντεο όπως DivX ή XviD για να κωδικοποιήσουν το βίντεο, ενώ ο ήχος μεταφέρεται συνήθως σε μορφή MP3. Οι σύγχρονες ενημερώσεις του MPEG-4 χρησιμοποιούν πλέον και το κωδικοποιητή H.264.
H.264
Το H.264 είναι ένα ένας ελβετικός σουγιάς του κόσμου των κωδικοποιητών. Μπορεί να χρησιμοποιήσει συμπίεση με απώλειες και χωρίς απώλειες ανάλογα με τις ρυθμίσεις που επιλέγετε κατά την κωδικοποίηση, όπως ο ρυθμός καρέ, η ποιότητα και το μέγεθος του αρχείου στόχου. Το H.264 βασίζεται στο x264 για κωδικοποιημένο βίντεο (καθώς και σε άλλα, όπως DivX ή XviD), και ο ήχος κωδικοποιείται συχνά χρησιμοποιώντας κωδικοποιητές ήχου AAC ή MP3 ανάλογα με το μέγεθος και την ποιότητα που στοχεύετε.
Τι είναι ένα Container;
Ένα κοντέινερ (Container) είναι μια δέσμη κωδικοποιητή ήχου, κωδικοποιητή βίντεο και μεταδεδομένων (metadata) οργανωμένων σε ένα ενιαίο πακέτο. Τελειώνει με επεκτάσεις αρχείων όπως MP4, AVI, MOV, FLV και άλλα. Τα μεταδεδομένα περιλαμβάνουν υπότιτλους, πληροφορίες ανάλυσης, ημερομηνία δημιουργίας, τύπο συσκευής και αρχεία γλώσσας.
Το αρχείο κοντέινερ παρεμβάλλει τους διαφορετικούς τύπους δεδομένων και τους καθιστά προσβάσιμους στο πρόγραμμα αναπαραγωγής βίντεο. Παρά τη σημασία τους, ένα Container είναι άχρηστo στο να σας πληροφορήσει επαρκώς. Δεν αποκαλύπτει πώς κωδικοποιήθηκαν το βίντεο και ο ήχος.
Δημοφιλή Container
Όπως και με τους κωδικοποιητές, υπάρχουν επίσης δημοφιλή κοντέινερ.
MP4
Το MP4 είναι η προτεινόμενη μορφή για διαδικτυακά βίντεο και υπηρεσίες όπως το Vimeo και το YouTube, καθώς το αναφέρουν ως προτιμώμενη μορφή. Το κοντέινερ MP4 χρησιμοποιεί κωδικοποίηση MPEG-4 ή H.264 και AAC ή AC3 για ήχο. Υποστηρίζεται ευρέως στις περισσότερες καταναλωτικές συσκευές.
MKV
Το MKV είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη μορφή που σχεδιάστηκε για να είναι ανθεκτική στο μέλλον. Το κοντέινερ υποστηρίζει σχεδόν οποιαδήποτε μορφή ήχου ή βίντεο, καθιστώντας το προσαρμόσιμο και αποτελεσματικό. Θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους τρόπους αποθήκευσης αρχείων ήχου και βίντεο.
Σας επιτρέπει ακόμη να αναπαράγετε κατεστραμμένα αρχεία βίντεο, να υποστηρίζετε πολλά κομμάτια υπότιτλων ακόμα κι αν είναι κωδικοποιημένα σε διαφορετικές μορφές, μενού DVD και κεφάλαια και πολλά άλλα. Δυστυχώς, αν και η μορφή Matroska είναι ένα δωρεάν και ανοιχτό πρότυπο, δεν υποστηρίζεται ακόμη παγκοσμίως.
AVI
Τα βίντεο AVI που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά από τη Microsoft ήταν πιο δημοφιλή στη δεκαετία του ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Τα αρχεία AVI μπορούν να χωρέσουν διαφορετικούς τύπους ροών ήχου και βίντεο και με τη βοήθεια του κωδικοποιητή DivX, μπορούν να εμφανίσουν ανώτερη ποιότητα βίντεο με μικρό μέγεθος αρχείου.
Ωστόσο, όταν συμπιέζετε το AVI πέρα από ένα συγκεκριμένο όριο, το βίντεο χάνει την ποιότητα του. Δεδομένου ότι οι οθόνες είναι πλέον ικανές για HD, Ultra HD και 4K, η ανοχή έχει μειωθεί σημαντικά. Επίσης, εάν συμπιέσετε το βίντεο χρησιμοποιώντας κωδικοποιητή, πρέπει να έχετε τον ίδιο κωδικοποιητή στο μηχάνημά σας για την αναπαραγωγή του αρχείου.
Βρείτε πληροφορίες για τους κωδικοποιητές που χρησιμοποιήθηκαν σε ένα βίντεο
Έχετε παρακολουθήσει ένα βίντεο στον υπολογιστή σας και ξαφνικά να αναρωτηθείτε: “Τι κωδικοποιητή βίντεο χρησιμοποιεί αυτός;”. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να μάθετε.
MediaInfo
Το MediaInfo είναι ένα εργαλείο αναγνώρισης κωδικοποιητή, ανοιχτού κώδικα, που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να μάθετε όλες τις πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε αρχείο ήχου ή βίντεο. Το καλύτερο μέρος του λογισμικού είναι ότι εμφανίζει τα εξαγόμενα δεδομένα σε διαφορετικές δομές όπως Προβολή φύλλων, Προβολή δέντρων, Προβολή HTML και άλλα.
Λήψη : MediaInfo για Windows, Mac, Linux κλπ (Δωρεάν)
VLC Media Player
Το VLC σας δίνει λεπτομέρειες για κωδικοποιητές και άλλες σχετικές πληροφορίες. Πρώτα, φορτώστε το αρχείο βίντεο και, στη συνέχεια, μεταβείτε στα Εργαλεία > Πληροφορίες κωδικοποιητή.
Μπορείτε να δείτε λεπτομέρειες όπως ο κωδικοποιητής που χρησιμοποιείται, η ανάλυση βίντεο, ο ρυθμός καρέ, ο κωδικοποιητής ήχου, ο ρυθμός δειγματοληψίας, το bit ανά δείγμα και πολλά άλλα.
Λήψη : VLC για Windows, Mac, Linux κλπ (Δωρεάν)
Ποιο Codec και ποια μορφή αρχείου πρέπει να επιλέξετε;
Αν αναζητάτε συμβουλές σχετικά με το τι να χρησιμοποιήσετε, το H.264 αρχίζει και γίνεται πλέον ο τυπικός κωδικοποιητής, ενώ είτε το MP4 είτε το MKV είναι αντάξια κοντέινερ.
Το MP4 μπορεί να έχει το προβάδισμα επειδή υποστηρίζει συσκευές καταναλωτών και είναι το πρότυπο για τοποθεσίες ροής βίντεο. Το H.264 είναι 1,5 έως 2 φορές πιο αποτελεσματικό από τη βασική συμπίεση MPEG-4, οδηγώντας σε μικρότερα μεγέθη αρχείων και απρόσκοπτη αναπαραγωγή.
Επίσης, το H.264 περιλαμβάνεται πλέον στον κωδικοποιητή MPEG-4 (μέρος 10, γνωστό ως AVC). Περισσότερη ανάλυση για το πιο κωδικοποιητή να επιλέξετε για κάθε περίπτωση σε επόμενο άρθρο.
