“Στο Internet, κανείς δεν ξέρει ότι είσαι σκύλος”, ανέφερε κάποια στιγμή η New York Times θέλοντας να δείξει το πνεύμα της ιδιωτικότητας και της ανωνυμίας μας τις πρώτες μέρες του Διαδικτύου. Παρόλο που η ανωνυμία εξακολουθεί να είναι ένα καυτό θέμα στον online κόσμο, οι καιροί έχουν αλλάξει, μαζί με το Internet. Με την άνοδο των online Τραπεζών, των κοινωνικών δικτύων, του ηλεκτρονικού εμπορίου και υπηρεσιών peer-to-peer, μια επαληθευμένη ψηφιακή ταυτότητα είναι ένα κρίσιμο συστατικό για την επιτυχία κάθε ψηφιακής πλατφόρμας.
Η τράπεζα είναι ένας από τους τομείς όπου η ικανότητα επαλήθευσης της ταυτότητας ενός ατόμου με έναν ασφαλή τρόπο αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες. Εκτός από την πρόσβαση σε τραπεζικές ψηφιακές υπηρεσίες, οι περισσότεροι έχουν επαληθεύσει την ταυτότητά τους μέσω διαφορετικών υπηρεσιών όπως τις υπηρεσίες της Google, το Facebook, και πολλές άλλες. Ο έλεγχος ταυτότητας δύο παραγόντων ή η βιομετρική αναγνώριση εξαρτάται συχνά από το κινητό σας τηλέφωνο. Φυσικά κανείς δεν αμφιβάλει για το βολικό της υπόθεσης που δίνει εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σε κάθε εφαρμογή, ή υπηρεσία, απλά επιτρέποντας στο Facebook να μοιράζεται και να πωλεί όχι μόνο τα δεδομένα σας αλλά και την ψηφιακή σας ταυτότητα. Ωστόσο, η ψηφιακή σας ταυτότητα είναι κάτι περισσότερο από απλά διαπιστευτήρια σύνδεσης. Το όνομα και οι κωδικός πρόσβασης, ή όποιο άλλο βιομετρικό δεδομένο χρησιμοποιείτε είναι μόνο ο έλεγχος ταυτότητας που σας συνδέει με τον ψηφιακό σας εαυτό.
Η ψηφιακή ταυτότητά σας αποτελείται από χιλιάδες δεδομένα που αποτελούν ένα προφίλ του ποιος είστε και ποιες είναι οι προτιμήσεις σας. Σήμερα, η ψηφιακή ταυτότητά σας είναι διάσπαρτη σε όλο το διαδίκτυο, όπου το Facebook κατέχει την κοινωνική μας ταυτότητα, τα online stores διαθέτουν δεδομένα που δείχνουν τι μας αρέσει να ψωνίζουμε, οι πιστωτικές υπηρεσίες κατέχουν την πιστοληπτική μας ικανότητα, η Google ξέρει τι κάνουμε από την απαρχή του Internet, η τράπεζά σας διαθέτει το Ιστορικό πληρωμών μας κλπ, κλπ.
Αν λοιπόν αναλύουμε λεπτομερώς όλα τα παραπάνω μπορούμε να προβλέψουμε με ευκολία κάποια μελλοντική συμπεριφορά και να αποκομίσουμε έσοδα από αυτό. Έσοδα φυσικά μπορεί να αποκομίσει και αυτός που διαθέτει τα δεδομένα, χωρίς καν να ασχοληθεί με την ανάλυση.
Στο σημερινό Internet, όχι μόνο δεν έχουμε την κυριότητα των δεδομένων μας, αλλά η κατακερματισμένη ψηφιακή μας ταυτότητα, υπάρχει παντού, κάτι που μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνο. Για παράδειγμα οι απατεώνες άρχισαν να δημιουργούν ψηφιακές ταυτότητες για την εγγραφή σε ψηφιακές υπηρεσίες.
Με αυτό τον τρόπο μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις για δάνεια. Παρόλο που η αρχική αίτηση απορρίπτεται, δημιουργείται αυτόματα ένα αρχείο πίστωσης, δημιουργώντας έτσι ένα ψηφιακό ίχνος για ένα άτομο που δεν υπάρχει. Φανταστείτε λοιπόν ότι με περίπου 10 εκατομμύρια νέα αρχεία από αιτήσεις δανείων που δημιουργούνται μόνο στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, οι fake ταυτότητες μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι ταυτότητες αποκτούν πρόσβαση σε πιστώσεις και οι τραπεζικές ζημιές που οφείλονται σε αυτές απάτες εκτιμάται ότι ανέρχονται σε περίπου 1 με 2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Το σκάνδαλο με την Cambridge Analytica είναι ένα πολύ αξιοσημείωτο παράδειγμα (δείτε το The Great Hack), μας έχει δείξει ότι η ιδιωτικότητά μας έχει πάει περίπατο, αλλά και ότι η συγκέντρωση των δεδομένων μας μπορεί να γίνει καταστροφική.
Το blockchain προτείνεται συχνά για την επίλυση όλων των αναγκών της ψηφιακής ταυτότητάς μας, κάτι που έχει προσελκύσει την προσοχή ἐπιτηδείων όπως για παράδειγμα του Mark Zuckerberg που το βλέπει σαν ευκαιρία για να κερδίσει ακόμα περισσότερα.
Με την επικείμενη κυκλοφορία του ψηφιακού νομίσματος του Facebook, (Libra), η εταιρεία θα έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει περαιτέρω τη θέση της ως κορυφαίου παρόχου μιας παγκόσμιας ψηφιακής ταυτότητας. Πολλοί είναι αυτοί που σκέφτονται ότι δεν θα υπάρχει πρόβλημα, καθώς όλα θα είναι κρυπτογραφημένα, αλλά μια αποκεντρωμένη ταυτότητα που σχετίζεται με το επερχόμενο ψηφιακό νόμισμα Libra, θα είναι η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή των σχεδίων του Facebook. Στα “ψιλά” γράμματα της τεκμηρίωσης του επερχόμενου κρυπτονομίσματος αναφέρεται:
Ένας επιπλέον στόχος της ένωσης είναι η ανάπτυξη και προώθηση ενός ανοικτού προτύπου ταυτότητας. Πιστεύουμε ότι η αποκεντρωμένη και φορητή ψηφιακή ταυτότητα αποτελεί προϋπόθεση για την οικονομική ένταξη και τον ανταγωνισμό.
Μια ενοποιημένη και επαληθευμένη ψηφιακή ταυτότητα θα ήταν επωφελής για τους χρήστες αλλά και για τους παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών. Ωστόσο, επιτρέποντας στο Facebook ή το Libra Association να είναι ο θεματοφύλακας της ενοποιημένης ψηφιακής μας ταυτότητας είναι σαν να βάζουμε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
Είναι δύσκολο να φανταστούμε ένα μέλλον ψηφιακής ταυτότητας στο Internet χωρίς να υπάρχει κάποιου είδους θεματοφύλακας που θα διατηρεί τα όρια και την τάξη μεταξύ του φυσικού και του ψηφιακού μας εαυτού, διασφαλίζοντας ότι δεν χρησιμοποιούνται δεδομένα χωρίς τη συναίνεσή μας. Θα πρέπει να παρακολουθεί και να καταγράφει κάθε κακόβουλη συμπεριφορά, αλλά και παρέχει υποστήριξη σε περίπτωση παραβίασης.
Εμπιστεύεστε το Facebook, ή μήπως την Google;
Ένα πράγμα είναι σίγουρο, μια τέτοια λύση θα πρέπει να βασίζεται στην εμπιστοσύνη και θα πρέπει επίσης να παραχωρήσει στον τελικό χρήστη όλα του τα προσωπικά δεδομένα, αν τα ζητήσει, κάτι παρόμοιο δηλαδή με τη φορητότητα δεδομένων του GDPR.
Η ψηφιακή μας ταυτότητα υπάρχει ήδη στο Internet, έτσι δεν μπορεί να την σταματήσει κανείς. Όπως δεν μπορεί να σταματήσει κανείς και τις παραβιάσεις δεδομένων, όσο κι αν προσπαθήσει. Ανεξάρτητα από την τεχνολογία ή τον διορισμένο θεματοφύλακα που αναζητούμε για να λύσουμε αυτό το θέμα, οι ταυτότητές μας θα πρέπει να μας ανήκουν. Σε εμάς και όχι σε μια εταιρία ή κοινοπραξία εταιρειών που επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τα δεδομένα μας για δικό τους κέρδος.
