«Ανοίγουμε μια νέα εποχή στην παρατήρηση της Γης από το Διάστημα, καθώς είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη αποκτά τη δυνατότητα να λαμβάνει συνεχή ροή πληροφοριών για το τι συμβαίνει στον πλανήτη με εφαρμογές στη διαχείριση του περιβάλλοντος και την ασφάλεια» δηλώνει ο Βόλκερ Λίεμπιγκ, διευθυντής των προγραμμάτων γεωσκόπησης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) αναφερόμενος στο πρόγραμμα «Κοπέρνικος».
Καλλιτεχνική απεικόνιση του πρώτου δορυφόρου του προγράμματος «Κοπέρνικος», του «Sentinel-1A»
Πρόκειται για το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα πρόγραμμα συνεχούς παρατήρησης της Γης με ραντάρ, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα με την οποία η ESA θα υπογράψει σχετική συμφωνία συνεργασίας τη Δευτέρα 12 Μαΐου. Ο επικεφαλής του προγράμματος γεωσκόπησης μιλώντας αποκλειστικά στα «ΝΕΑ» λίγες μέρες πριν επισκεφθεί την Αθήνα παρομοίασε τις επικείμενες αλλαγές στην παρατήρηση της Γης με αυτές που προκάλεσαν στη μετεωρολογία οι μετεωρολογικοί δορυφόροι. «Οι δορυφορικές εικόνες για την πρόβλεψη του καιρού είναι πλέον καθημερινή υπόθεση σε όλο τον κόσμο. Με το πρόγραμμα “Κοπέρνικος” θα έχουμε μια παρόμοια πηγή πληροφοριών με πολλές εφαρμογές, απαραίτητες για την επίλυση σημαντικών προβλημάτων του πλανήτη».
Τα πρώτα δείγματα τέτοιων πληροφοριών έχουν ήδη φτάσει στην ESA. Οι λήψεις που πραγματοποίησε τη δεύτερη εβδομάδα της τροχιάς του ο πρώτος δορυφόρος του προγράμματος «Sentinel 1A» που εκτοξεύτηκε στις 3 Απριλίου αποτελούν κατά τον κ. Λίεμπινγκ «ένα εντυπωσιακό δείγμα των δυνατοτήτων του». Η έναρξη της επιχειρησιακής του τροχιάς με σταθερή ροή δεδομένων θα γίνει τους επόμενους μήνες.
Το χρονοδιάγραμμα. Η αποστολή του «Sentinel 1A» είναι η πρώτη από επτά αποστολές που θα τεθούν σε τροχιά μέχρι το 2016 και θα απαρτίσουν τον πυρήνα του προγράμματος, το οποίο χρηματοδοτείται από τις χώρες – μέλη της ESA και τα κράτη – μέλη της ΕΕ. Στόχος των αποστολών θα είναι η παροχή επιχειρησιακών πληροφοριών ώστε να υποστηριχθούν επαρκώς τα κέντρα λήψης αποφάσεων σχετικά με το περιβάλλον και την ασφάλεια. Ο «Sentinel 1Α» θα είναι σε θέση να δίνει εικόνες σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Το 2015 θα ακολουθήσει η εκτόξευση του «Sentinel 1B», ο οποίος μαζί με τον πρώτο δορυφόρο θα να καλύπτει τον πλανήτη μία φορά ανά έξι ημέρες.
«Αργότερα οι δορυφόροι θα καλύπτουν τον πλανήτη μία φορά ανά τρεις ημέρες, παρέχοντας πληροφορίες σε εξαιρετικά σύντομο διάστημα και με ευκρίνεια εκατοστών. Στην περίπτωση π.χ. ενός σεισμού θα παρέχονται αξιόπιστες εικόνες πολύ γρήγορα για τη μετατόπιση του εδάφους και το μέγεθος των ζημιών, δίνοντας έτσι πολύτιμες πληροφορίες στους σεισμολόγους και διευκολύνοντας τη διαχείριση της κρίσης» επισημαίνει ο επί 10 χρόνια επικεφαλής των προγραμμάτων γεωσκόπησης της ESA, αποκλείοντας, όμως, τη δυνατότητα πρόβλεψης σεισμού μέσω των δορυφόρων. Σημαντική πληροφόρηση θα παρέχεται και στην περίπτωση ασφάλειας των συνόρων και δη των θαλάσσιων, ζήτημα που αφορά χώρες όπως η Ελλάδα που αποτελούν πύλες εισόδου παράνομων μεταναστών στην Ευρώπη. «Οι υπηρεσίες παράκτιας επιτήρησης θα μπορούν να εντοπίζουν πλοία και σκάφη τα οποία δεν έχουν δώσει σήμα» καταλήγει.
Το μέλλον. «Το φάσμα των εφαρμογών βαίνει συνεχώς αυξανόμενο» υποστηρίζει ο γερμανός επιστήμονας. Δεν μιλάμε μόνο για τη λήψη πληροφοριών για ζημιές ύστερα από φυσικές καταστροφές, για τη στάθμη της θάλασσας και τη θερμοκρασία της, την ποιότητα του αέρα και άλλες κλιματικές παραμέτρους. αλλά και για εφαρμογές στη γεωργία, τον τουρισμό, τον σχεδιασμό αστικής ανάπτυξης, την προστασία φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Το εύρος των εφαρμογών θα συζητηθεί για πρώτη φορά εκτενώς σε διήμερο συνέδριο (12, 13 Μαΐου) στην Αθήνα. Ο κ. Λίεμπιγκ υποστηρίζει ότι το πρόγραμμα θα συμβάλει στη δημιουργία 80.000 νέων θέσεων εργασίας μέχρι το 2030, ενώ σε 1 ευρώ επένδυσης αντιστοιχούν 10 ευρώ οικονομικής ανάπτυξης. «Οι επενδύσεις θα συμβάλουν στην ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, δίνοντας ώθηση σε αναδυόμενους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς» επισημαίνει.
