Νωρίς το βράδυ της 5ης Μαρτίου 2012, στο Κάιρο, Αιγύπτιοι επαναστάτες εισέβαλαν στα κεντρικά γραφεία της μυστικής αστυνομίας που ονομάζεται Υπηρεσία Έρευνας Κρατικής Ασφάλειας (SSI από το State Security Investigations), ένα κτίριο γνωστό σαν η “πρωτεύουσα της κόλασης” λόγω των βασανιστηρίων κρατουμένων.
Στο εσωτερικό, οι διαδηλωτές βρήκαν άθικτα και σκισμένα έγγραφα, εργαλεία βασανιστηρίων, σκληρούς δίσκους και CD και DVD, που όλα τεκμηρίωναν τα εφιαλτικά βασανιστήρια και την εκτεταμένη παρακολούθηση.
Μεταξύ των εγγράφων, οι διαδηλωτές βρήκαν ένα υπόμνημα γραμμένο στα αραβικά από αξιωματικούς της SSI για ένα μυστηριώδες λογισμικό που ονομάζεται FinFisher, κατασκευασμένο από τη βρετανο-γερμανική εταιρεία Gamma International.
Οι αξιωματικοί ανέφεραν ότι το FinFisher ήταν ένα “υψηλού επιπέδου σύστημα πειρατείας” με πολλές δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας πρόσβασης σε εισερχόμενα email, αποστολής “αρχείων κατασκοπείας” στη συσκευή του στόχου, παρακολούθησης των επικοινωνιών, απόκτησης “απόλυτου ελέγχου” στις συσκευές των παραβιασμένων στόχων και κυρίως την τεκμηρίωσης της “επιτυχίας” σε χρήστες του Skype. Να αναφέρουμε ότι τότε το Skype ήταν η “πιο ασφαλής μέθοδος επικοινωνίας” επειδή ήταν κρυπτογραφημένο.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, το Skype ήταν η πιο δημοφιλής εφαρμογή τηλεφωνικών κλήσεων μέσω Διαδικτύου στον κόσμο και όχι μόνο στην Αίγυπτο.
Το Skype, το οποίο κυκλοφόρησε το 2003, υποσχόταν στους χρήστες του μια άνευ προηγουμένου ιδιωτικότητα, με κλήσεις “πολύ ασφαλείς με κρυπτογράφηση end-to-end”, κάτι που θεωρητικά καθιστούσε αδύνατο για τους hacker ή τους κατασκόπους να διαβάσουν τις συνομιλίες και να ακούσουν κλήσεις από το Διαδίκτυο. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο οι Αιγύπτιοι κατάσκοποι χρειάστηκε να χακάρουν απευθείας τους υπολογιστές των θυμάτων με το FinFisher για να ακούν τις κλήσεις που έκαναν με το Skype.
“Οι κλήσεις του Skype έχουν εξαιρετική ποιότητα ήχου και είναι εξαιρετικά ασφαλείς με κρυπτογράφηση end-to-end”, ανέφερε η αρχική σελίδα του Skype το 2004.
Η κρυπτογράφηση του Skype ήταν ένα επαναστατικό και πρωτοποριακό χαρακτηριστικό εκείνη την εποχή.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο κρυπτογράφος Phil Zimmermann δημιούργησε το Pretty Good Privacy ή PGP, λογισμικό που επέτρεπε στους ανθρώπους να έχουν ιδιωτικά αρχεία ή email με end-to-end κρυπτογράφηση, κάτι που σημαίνει ότι μόνο ο αποστολέας και ο παραλήπτης μπορούσαν να διαβάσουν το περιεχόμενο του μηνύματος. Όμως το PGP ήταν δύσκολο στην διαχείρισή του και δεν περιλαμβανόταν σε εύχρηστες εφαρμογές συνομιλίας και κλήσεων.
Τώρα, πάνω από 20 χρόνια μετά, η end-to-end κρυπτογράφηση χρησιμοποιείται σε εφαρμογές από δισεκατομμύρια ανθρώπους, οι περισσότεροι από τους οποίους μπορεί να μην συνειδητοποιούν ότι τα μηνύματα και οι κλήσεις τους προστατεύονται με αυτήν την τεχνολογία κρυπτογράφησης. Το iMessage και το FaceTime, το Facebook Messenger, το Signal και το WhatsApp, μεταξύ άλλων, είναι όλα end-to-end κρυπτογραφημένα από προεπιλογή.
Αλλά το 2003 όμως, μόνο το Skype πρόσφερε αυτό το επίπεδο κρυπτογράφησης και ιδιωτικότητας.
Μετά την κυκλοφορία του, το Skype πυροδότησε αντιδράσεις από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου σε όλο τον κόσμο. Στην Ιταλία, η Polizia Postale (Postal and Communications Police), η υπηρεσία που είναι επιφορτισμένη με τη διερεύνηση εγκλημάτων στο Διαδίκτυο, ζήτησε από τη τότε μικρή startup συμβουλευτικών υπηρεσιών κυβερνοασφάλειας Hacking Team να δημιουργήσει λογισμικό υποκλοπής τηλεφώνων ικανό να ξεπεράσει την κρυπτογράφηση του Skype.
Σε όλο τον κόσμο, άλλες κυβερνήσεις βρήκαν διαφορετικούς τρόπους για να κατασκοπεύουν τους χρήστες του Skype.
Το 2008, το Citizen Lab, μια ερευνητική ομάδα ψηφιακών δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο του Toronto, διαπίστωσε ότι το Skype είχε τροποποιηθεί ώστε να επιτρέπει στους Κινέζους κατασκόπους να συλλέγουν μηνύματα που ανταλλάσσονται σε όλη την υπηρεσία. Στην Κίνα, το Skype διαχειριζόταν η Tom-Skype, μια κοινοπραξία μεταξύ μιας κινεζικής εταιρείας ασύρματων δικτύων και της eBay, η οποία κατείχε το Skype εκείνη την εποχή.
Χρόνια μετά, μυστικά αρχεία που διέρρευσαν από τον Edward Snowden αποκάλυψαν ότι η Microsoft, στην οποία ανήκει πλέον το Skype, είχε τροποποιήσει την εφαρμογή για να επιτρέπει στην Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (National Security Agency) και σε άλλες αρχές να συλλέγουν κλήσεις και μηνύματα, καταργώντας ουσιαστικά την κρυπτογράφηση της εφαρμογής.
Αυτή την εβδομάδα, η Microsoft ανακοίνωσε ότι θα κλείσει το Skype στις 5 Μαΐου. Σήμερα, το Skype είναι μια περιθωριακή εφαρμογή. Το 2023, η Microsoft είπε ότι εξακολουθούσε να έχει 36 εκατομμύρια χρήστες.
