“Μια συνάντηση με τον υπεράνθρωπο είναι κοντά”, υποστηρίζει ο Καναδός μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και πολιτιστικός σχολιαστής Stephen Marche σε ένα άρθρο του στο Atlantic με τίτλο “Of Gods and Machines“.
Μετέφρασα το κείμενο, γιατί για πρώτη φορά διάβασα κάτι αισιόδοξο για την τεχνητή νοημοσύνη. Ίσως σε μερικά κομμάτια ο συγγραφέας να είναι υπερ-αισιόδοξος αλλά είναι ωραίο να διαβάζουμε και κάτι το οποίο δεν προκαλεί αρνητισμό.
Ο Stephen Marche υποστηρίζει ότι οι 175 δισεκατομμύρια παράμετροι του GPT-3 του δίνουν μια ερμηνευτική δύναμη “πολύ πέρα από την ανθρώπινη κατανόηση, πολύ πέρα από αυτό που μπορεί να κατανοήσει ο εγκέφαλος των μικρών ζώων μας. Η μηχανική μάθηση έχει ικανότητες που είναι πραγματικές, αλλά που υπερβαίνουν την ανθρώπινη κατανόηση: ο ορισμός της μαγείας.”
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι είναι μια τεχνολογία όπου το ανεξερεύνητο ή το μη κατανοητό “είναι ένα βιομηχανικό υποπροϊόν της διαδικασίας”, και μπορεί να μην βλέπουμε τι έρχεται, αναφέρει ο Marche – η τεχνητή νοημοσύνη είναι “εξίσου σημαντική και μεταμορφωτική με τις άλλες μεγάλες νέες τεχνολογίες, αλλά πιο σκοτεινή και κρυμμένη σε μεγάλο βαθμό, μένει αθέατη.”
Η επιστημονική φαντασία και η δική μας φαντασία προσθέτουν σύγχυση. Απλώς δεν μπορούμε να μην σκεφτούμε την τεχνητή νοημοσύνη με όρους των τεχνολογιών που απεικονίζονται στο Ex Machina, Her, ή Blade Runner. Έπειτα, υπάρχει η παραμόρφωση της διαφημιστικής εκστρατείας της Silicon Valley, η γενική ατμόσφαιρα που έδωσε στον κόσμο το WeWork και το Theranos: Οι άνθρωποι που θέλουν να ακούγονται γνώστες καταλήγουν να αποκαλούν οποιαδήποτε αυτοματοποιημένη διαδικασία “τεχνητή νοημοσύνη.” Και στο κάτω μέρος όλης αυτής της αμηχανίας βρίσκεται το μυστήριο που είναι εγγενές στην ίδια την τεχνολογία, η άμεση ώθησή της στο ανεξιχνίαστο. Τα πιο προηγμένα προγράμματα NLP λειτουργούν σε επίπεδο που ούτε καν οι μηχανικοί που τα κατασκευάζουν δεν τα κατανοούν πλήρως.
Όμως το ότι υπάρχει σύγχυση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη δεν σημαίνει ότι τα θαύματα δεν θα αρχίσουν να συμβαίνουν…..
Αν η τεχνητή νοημοσύνη εκμεταλλευτεί την ισχύ που υπόσχεται ο κβαντικός υπολογισμός, όλα όσα έχετε ακούσει μέχρι τώρα θα είναι το πρώτο απαλό αεράκι πριν από ένα τυφώνα.
Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης μας θα είναι παράξενο και μεγαλειώδες και ίσως να μην προσέξουμε καν ότι μας συμβαίνει.
Ο Stephen Hawking είπε κάποτε ότι “η ανάπτυξη της πλήρους τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ανθρώπινης φυλής”. Οι ειδικοί στην τεχνητή νοημοσύνη, άνδρες και γυναίκες που την κατασκευάζουν, συνήθως περιγράφουν την τεχνολογία σαν μια υπαρξιακή απειλή.
Όμως είμαστε πολύ κακοί στο να προβλέψουμε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της τεχνολογίας. Θυμάστε όταν όλοι πίστευαν ότι το Διαδίκτυο θα βελτιώσει την ποιότητα των πληροφοριών στον κόσμο; ναι και μετά έσκασαν τα fake news. Ίσως λοιπόν, στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης, ο φόβος να είναι τόσο άκυρος όσο και η προηγούμενη αισιοδοξία.
Δεν μπορεί θα υπάρχει και η αισιόδοξη πλευρά:
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι η αρχή του κόσμου, ούτε και το τέλος. Είναι μια συνέχεια. Η φαντασία μας τείνει να είναι ουτοπική ή δυστοπική, αλλά το μέλλον είναι ανθρώπινο — μια προέκταση αυτού που ήδη είμαστε… Η τεχνητή νοημοσύνη θα μας επιστρέφει, μέσω της πιο προηγμένης τεχνολογίας, μια συνάντηση με τη μόνιμη ατελότητα της συνείδησης… Θα κάνουμε πράγματα που δεν πιστεύαμε ποτέ ότι ήταν δυνατά, πολύ νωρίτερα από όσο φανταζόμαστε. Θα δώσουμε απαντήσεις που δεν θα μπορούσαμε να δώσουμε.
Αλλά θα αποκαλύψουμε επίσης ότι η κατανόησή μας, όσο μεγάλη κι αν είναι, θα είναι πάντα και για πάντα αμελητέα. Ο ρόλος μας δεν θα είναι να απαντάμε, αλλά να ρωτάμε, και να αφήνουμε την ερώτησή μας να τρέχει απεριόριστα.
