Θυμόσαστε τα πρώτα μηχανήματα που συνδεόσασταν στο διαδίκτυο; Κάτι κουτιά που τα λέγαμε μόντεμ και όταν συνδεόντουσαν τσιρίζανε συνέχεια; Μήπως θυμάστε και τις απλές dial-up τηλεφωνικές γραμμές που υπήρχαν τότε;
Οι πιο παλιοί σίγουρα θυμούνται κάτι περίεργους τσιριχτούς ήχους που έβγαιναν από ένα μόντεμ. Μάλιστα αρκετοί από εσάς θα είχατε ανακαλύψει ποιοι ήχοι υποδήλωναν μία επιτυχημένη σύνδεση και ποιοι ήχοι σας απογοήτευαν, αφού ξέρατε από πριν ότι η σύνδεσή σας δεν ήταν επιτυχής, πριν καν το δείτε στην οθόνη σας.
Ο λόγος για το μόντεμ, μία συσκευή που σε αυτήν συνδεόταν το ακουστικό της dial-up γραμμή σας και σας συνέδεε με τον έξω κόσμο. Όσοι δοκιμάζατε να συνδεθείτε το βράδυ, ο ήχος τους ήταν ιδιαίτερα θορυβώδες. Τότε όμως τίποτα δεν ήταν παράξενο, αφού οι περισσότεροι ήταν συνηθισμένοι σε τέτοιους θορύβους, ιδιαίτερα όσοι είχαν στην κατοχή τους ένα ZX Spectrum ή ένα Commodore 64.
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί ήταν απαραίτητος αυτός ο θόρυβος; Και ξέρατε ότι θα μπορούσατε τότε να έχετε θέσει σε σίγαση το θορυβώδες μόντεμ σας;
Αλλά, για τους νεότερους, ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Παλαιότερα, οι άνθρωποι για να συνδεθούν σε διαδικτυακές υπηρεσίες ή να συνδέσουν δύο απομακρυσμένους υπολογιστές, έπρεπε να χρησιμοποιήσουν ένα περιφερειακό που ονομαζόταν dial-up modem. Τα μόντεμ μέσω τηλεφώνου, σχεδιάστηκαν για να λειτουργούν με το συνηθισμένο ενσύρματο τηλεφωνικό δίκτυο που συνδέει σχεδόν κάθε σπίτι και επιχείρηση στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Χρησιμοποιώντας ειδικό λογισμικό, ο υπολογιστής σας θα έλεγε στο μόντεμ σας τον αριθμό τηλεφώνου που θα καλέσετε. Στη συνέχεια, το μόντεμ σας θα συνδεόταν με άλλο μόντεμ (και υπολογιστή) στο άλλο άκρο της γραμμής. Στη συνέχεια, οι δύο υπολογιστές θα μπορούσαν να μοιράζονται δεδομένα, όπως αρχεία ή μηνύματα.
Η λέξη «μόντεμ» είναι ένας συνδυασμός των λέξεων «modulate» και «demodulate». Τα μόντεμ λαμβάνουν ψηφιακά δεδομένα και τα μετατρέπουν (διαμορφώνουν) σε συχνότητες ήχου, οι οποίες μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αναλογικού δικτύου τηλεφώνων. Το μόντεμ στο άλλο άκρο της γραμμής λαμβάνει αυτούς τους ήχους και τους μετατρέπει (αποδιαμορφώνει) πίσω σε δυαδικά δεδομένα που ένας υπολογιστής μπορεί να κατανοήσει.
Η ίδια λογική επικρατούσε και στα προγράμματα που χρησιμοποιούσε το ZX Spectrum στην δεκαετία 70-80, όπου το πρόγραμμα ήταν διαμορφωμένο σε ήχο και γραμμένο σε μία απλή μαγνητική κασέτα (αυτή που άμα την μάσαγε το μαγνητόφωνο την ξανατυλίγατε με ένα απλό μολύβι). Συνδέατε το Spectrum με το κασετόφωνο σαν να συνδέατε ένα ακουστικό και παίζατε την ταινία. Οι ήχοι αποκωδικοποιόντουσαν από τον Spectrum και γινόντουσαν δυαδικά δεδομένα, και έτσι έτρεχε ένα πρόγραμμα.
Πάμε πάλι στα μόντεμ. Εάν διακόπτατε μια σύνδεση μόντεμ, σηκώνοντας ένα ακουστικό του τηλεφώνου σας και ακούγοντας το, θα ακούγατε κραυγές, σφύριγμα, βουητό και διάφορους άλλους θορύβους.
Ακούστε ένα δείγμα:
Στην αρχή μία σύνδεσης οι ήχοι που ακούγατε ήταν η «χειραψία» μεταξύ των δύο μόντεμ. Η χειραψία είναι η διαδικασία όπου τα δύο μόντεμ ελέγχουν και διαπραγματεύονται ρυθμίσεις, όπως ποιες μέθοδοι ταχύτητας και συμπίεσης θα χρησιμοποιηθούν.
Αυτό το λεπτομερές γράφημα, που δημιουργήθηκε από τον προγραμματιστή Οόνα Ραϊσανεν (Oona Räisänen) το 2012, αναλύει όλους τους ήχους που ακούγατε κατά τη διαδικασία μίας χειραψίας δύο μόντεμ.
Αλλά γιατί τα μόντεμ κάνανε αυτή την εκκωφαντική χειραψία; Και γιατί είχαν μεγάφωνο;
Πριν από το 1984, το τηλεφωνικό δίκτυο των ΗΠΑ ήταν ένα μονοπώλιο που ελεγχόταν από την AT&T. Η εταιρεία είχε αυστηρούς κανόνες σχετικά με το ποιος επιτρέπεται να συνδέσει μια συσκευή στο δίκτυό της. Για να αποδεχθεί η AT&T τα πρώτα dial-up μόντεμ αυτά χρησιμοποιούσαν συσκευές που ονομάζονται ακουστικοί ζεύκτες που επέτρεπαν στα μόντεμ να ακουσθούν και τελικά να συνδεθούν στο δίκτυο.
Για να χειριστείτε ένα μόντεμ με ακουστικό ζεύκτη, θα έπρεπε να σηκώσετε το τηλέφωνο, θα καλέσετε έναν αριθμό και, στη συνέχεια, θα ακούσετε ένα μόντεμ ή ένα άτομο που θα απαντήσει στο άλλο άκρο. Όταν όλα ήταν εντάξει, βάζατε το ακουστικό επάνω στο μόντεμ, σε μία ειδική θέση γι αυτήν την δουλειά και η σύνδεση ξεκίναγε.
Όταν οι νέοι κανόνες της FCC χαλάρωσαν τους περιορισμούς της AT&T, στα μέσα της δεκαετίας του 1970, οι εταιρείες άρχισαν να δημιουργούν μόντεμ απευθείας σύνδεσης που συνδέονται απευθείας με το τηλεφωνικό σύστημα χρησιμοποιώντας αρθρωτά βύσματα.
Ωστόσο, εάν ένα modem απευθείας σύνδεσης που πραγματοποιούσε μία κλήση δεν κατάφερε να συνδεθεί, δεν υπήρχε πλέον ένας τρόπος για να σας ενημερώσει ότι κάτι πήγαινε λάθος. Η γραμμή θα μπορούσε να είναι απασχολημένη ή αποσυνδεδεμένη, θα μπορούσε να είχε απαντήσει ένας τηλεφωνητής ή θα μπορούσατε να είχατε πέσει σε έναν φαξ.
Για την επίλυση αυτού του προβλήματος, η Hayes Microcomputer Products συμπεριέλαβε ένα εσωτερικό ηχείο στο πρωτοποριακό modem του 1981 για προσωπικούς υπολογιστές, το Hayes Stack Smartmodem 300.
Μια διαφήμιση της τότε εποχής για το Smartmodem 300, επισήμανε ακριβώς αυτά τα οφέλη του ηχείου του μόντεμ, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης της διαδικασίας της χειραψίας.
Θαυμάστε τεχνολογία: “Ενσωματωμένο μεγάφωνο ήχου. Χάρη σε ένα εσωτερικό ηχείο, μπορείτε πραγματικά να ακούσετε τη σύνδεσή σας. Θα ξέρετε αμέσως εάν η γραμμή είναι απασχολημένη ή αν έχετε φτάσει σε λάθος αριθμό, και δεν χρειάζεστε καν τηλέφωνο!”
Έκτοτε, σχεδόν κάθε ενσωματωμένο dial-up modem θα περιλαμβάνει και μια επιλογή για ηχητική ακρόαση της διαδικασίας σύνδεσης. Όχι τυχαία, το πρώτο modem με ένα ενσωματωμένο ηχείο, το Smartmodem 300, ήταν επίσης το πρώτο που σας επέτρεψε να απενεργοποιήσετε αυτό το ηχείο. Μπορούσατε να το κάνετε με κάποιους ειδικούς κωδικούς που ονομάζονταν Hayes Command Set. Επέτρεπε στους χρήστες να αλλάξουν τις ρυθμίσεις του μόντεμ μέσω απλών εντολών με ένα AT πρόθεμα που αποστελλόταν μέσω του λογισμικού του τερματικού.
Για να απενεργοποιήσετε το ηχείο, απλώς πριν καλέσετε του στέλνατε τη σειριακή εντολή AT M0. Θα μπορούσατε επίσης να ελέγξετε και την ένταση του ηχείου χρησιμοποιώντας εντολές όπως AT L1.
Τα Windows φυσικά πρόλαβαν αυτές τις εποχές και στις τότε εκδόσεις τους μπορούσατε να απενεργοποιήσετε τους ήχους σύνδεσης του modem από το “Επιλογές τηλεφώνου και μόντεμ” στον Πίνακα Ελέγχου. Τα εσωτερικά μόντεμ σε Mac OSX μπορούσαν απλώς να θέσουν σε σίγαση την ένταση του συστήματος.
Αυτά, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι. Και ποιος δε έχει δει την ταινία toy 1983 War Games όπου ο ήρωας με ένα τέτοιο μόντεμ κόντεψε να προκαλέσει παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο;
