Για ορισμένους ιδιοκτήτες υπολογιστών το πρώτο πράγμα μετά την αγορά ενός νέου υπολογιστή, είναι το format και η εγκατάσταση των Windows μόνο το λειτουργικό της Microsoft χωρίς εξωγενείς εφαρμογές από τους κατασκευαστές του υπολογιστή.
Αυτή η διαχρονική πρακτική ονομάζεται στην καθομιλουμένη “καθαρή εγκατάσταση” και ήταν μια “θεραπεία” για πάρα πολλά πράγματα που περιέχουν οι νέοι υπολογιστές με Windows. Οι κατασκευαστές υπολογιστών συχνά διένειμαν άσκοπο ή περιττό λογισμικό (“bloatware” ή “crapware”) για να λαμβάνουν επιπλέον χρήματα από διαφημίσεις.
Σήμερα το 2023 μπορείτε ακόμα να κάνετε μια καθαρή εγκατάσταση των Windows, ευκολότερα από ποτέ, αφού πια μπορεί να γίνει και μέσω του Windows Update, αλλά δεν θα έχετε το αποτέλεσμα μιας “καθαρής εγκατάστασης” τουλάχιστον όσο παλιά.
Δυστυχώς για εμάς, αυτή τη φορά είναι η ίδια η Microsoft, που φορτώνει το λειτουργικό της σύστημα με ανεπιθύμητο λογισμικό και υπηρεσίες που δεν θα χρησιμοποιήσετε ποτέ. Έτσι μετά από κάθε “καθαρή εγκατάσταση” των Windows θα πρέπει να διαγράφετε τα πάντα από την αρχή.
Η “out-of-box experience” (OOBE, στην γλώσσα της Microsoft) για τα Windows 7 καθοδηγούσε τους χρήστες στη διαδικασία δημιουργίας ενός τοπικού λογαριασμού χρήστη, της ονομασίας του υπολογιστή τους, της εισαγωγής-του κλειδιού προϊόντος, της δημιουργίας ενός “Homegroup” και στον προσδιορισμό του τρόπου λειτουργίας του Windows Update. Μετά την εκκίνηση των Windows στην επιφάνεια εργασίας, μπορούσατε να βρείτε εφαρμογές όπως ο Internet Explorer και εγκατεστημένες τις τυπικές εφαρμογές των Windows (Notepad, Paint, Αριθμομηχανή, Media Player, Wordpad και μερικά άλλα).
Το OOBE σε μια καθαρή εγκατάσταση των Windows 11 22H2 (Home ή Pro), εάν δεν έχετε ενεργές συνδρομές Microsoft 365/OneDrive/Game Pass συνδεδεμένες με τον λογαριασμό σας Microsoft χρειάζεται:
- Υποχρεωτική είσοδος σε λογαριασμό Microsoft.
- Να ρυθμίσετε την οθόνη που σας ρωτά για τη συλλογή δεδομένων και τις ρυθμίσεις τηλεμετρίας.
- Θα δείτε μια οθόνη (με δυνατότητα παράβλεψης) που σας ζητά να “προσαρμόσετε την εμπειρία σας”.
- Θα δείτε μια προτροπή για την σύνδεση του τηλεφώνου σας με τον υπολογιστή σας.
- Θα δείτε μια δοκιμαστική προσφορά του Microsoft 365.
- Θα δείτε μια προσφορά 100 GB στο OneDrive.
- Θα δείτε μια εισαγωγική προσφορά στο PC Game Pass για 1 $.
Αυτή η διαδικασία είναι αρκετά ενοχλητική την πρώτη φορά, αλλά σε κάποιο σημείο θα δείτε αυτό που η Microsoft αποκαλεί “second chance out-of-box experience,” ή SCOOBE (όχι δεν είναι αστείο), το οποίο θα προσπαθήσει να σας κάνει να ξανακάνετε όλα τα βήματα από την αρχή αν παραλείψατε κάποια από αυτά την πρώτη φορά. Αυτό δεν κάτι που εμφανίζεται μόνο σε νέες εγκαταστάσεις. Αυτές οι ειδοποιήσεις εμφανίζονται και σε συστήματα που τρέχουν για μήνες ακόμα κι αν δεν είναι συνδεδεμένοι σε λογαριασμό της Microsoft.
Η επιφάνεια εργασίας των Windows, η γραμμή εργασιών και το μενού Έναρξης δεν είναι πλέον όπως τα ξέραμε κάποτε. Λόγω του Microsoft Store, θα βρείτε αρκετές εφαρμογές τρίτων κατασκευαστών να καταλαμβάνουν από προεπιλογή μεγάλο χώρο στο μενού “Έναρξης”, ακόμα κι αν δεν έχουν εγκατασταθεί. Το Spotify, το Disney+, το Prime Video, το Netflix και το Facebook Messenger πρέπει να αφαιρεθούν εάν δεν τα θέλετε.
Μαζί με τις προεγκατεστημένες εφαρμογές, η Microsoft τοποθετεί και μερικά εικονίδια άλλων εφαρμογών και υπηρεσιών εκτός των Windows, είτε τις χρησιμοποιείτε είτε όχι: το πρόγραμμα επεξεργασίας βίντεο ClipChamp, τις web εφαρμογές του Microsoft 365 και το OneDrive, καθώς και την προεγκατεστημένη έκδοση του Teams. Ακόμη και η Microsoft Solitaire Collection, η αντικατάσταση της αυτόνομης εφαρμογής Πασιέντζας των Windows, είναι τώρα γεμάτη διαφημίσεις που για να τις καταργήσετε χρειάζεστε συνδρομή επί πληρωμή.
Έπειτα, υπάρχει το Bing και τα “παρελκόμενα”. Βρίσκονται στο μενού Αναζήτησης και στο μενού Widgets. Εν τω μεταξύ αυτά που δείχνει το Bing είναι εντελώς άχρηστα (διαφημίσεις για παιχνίδια που δεν θα παίξω ποτέ, ή εφαρμογές που θα μου λένε πως ονομάζεται κάποιο λουλούδι).
Θέλετε να πούμε κι άλλα; Ο λογαριασμός Microsoft και τα μηνύματα κατάστασης του OneDrive στην εφαρμογή Ρυθμίσεις, οι επίμονες υπενθυμίσεις για τη χρήση του Edge σαν προεπιλεγμένου προγράμματος περιήγησης και του Bing σαν την προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης, ένα σωρό επιπλέον πρόσθετα, εάν αποφασίσετε ότι θέλετε να χρησιμοποιήσετε το Edge και πολλά άλλα. Και αν δεν σας έφταναν όλα αυτά το φθινόπωρο, έρχεται το Windows Copilot σαν μια ακόμη ενσωματωμένη υπηρεσία.