Edward Snowden: Ο άνθρωπος του οποίου οι αποκαλύψεις για την κρατική επιτήρηση άλλαξαν τον κόσμο μιλάει αποκλειστικά στον Guardian για τη νέα του ζωή και τις ανησυχίες του για το μέλλον
Ο πιο διάσημος πληροφοριοδότης στον κόσμο, ο Edward Snowden, αναφέρει ότι έχει παρατηρήσει ότι η δημόσια εικόνα του στις ΗΠΑ δεν αντιμετωπίζει τόση εχθρότητα όσο τον καιρό που αποκάλυψε τα άκρως απόρρητα έγγραφα που αποδείκνυαν τα παγκόσμια προγράμματα επιτήρησης που διεξάγονται από Αμερικάνικες και Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες.
Σε μια αποκλειστική διήμερη συνέντευξή του στη Μόσχα για να σηματοδοτήσει τη δημοσίευση των απομνημονευμάτων του, μα το βιβλίο του Permanent Record, ο Snowden θυμήθηκε τις προειδοποιήσεις που δέχτηκε για το ότι οι αποκαλύψεις του θα προκαλούσαν ζημιά. Το κόστος φυσικά το βιώνει ακόμα αλλά και οι πρώην κριτές του παραδέχθηκαν ότι τώρα “ζούμε σε ένα καλύτερο, και ασφαλέστερο κόσμο” λόγω των αποκαλύψεών του.
Στο βιβλίο, ο Snowden περιγράφει λεπτομερώς για πρώτη φορά το υπόβαθρό του και αυτό που τον οδήγησε να διαρρεύσει λεπτομέρειες για τα μυστικά προγράμματα που διοικούνται από την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) και την έδρα μυστικών επικοινωνιών του Ηνωμένου Βασιλείου, το GCHQ.
Περιγράφει τα 18 χρόνια από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ως «μια λιτανεία αμερικανικής καταστροφής μέσω της αμερικανικής αυτοκαταστροφής, με τη δημοσίευση μυστικών πολιτικών, μυστικών νόμων, μυστικών δικαστηρίων και μυστικών πολέμων».
Σε μια αποκλειστική διήμερη συνέντευξή του στη Μόσχα που σηματοδοτεί τη δημοσίευση των απομνημονευμάτων του, στο βιβλίο του Permanent Record, ο Snowden θυμήθηκε τις δύσκολες στιγμές και τις προειδοποιήσεις που δέχτηκε για το ότι οι αποκαλύψεις του θα προκαλούσαν σοβαρή ζημιά. Το κόστος φυσικά το βιώνει ακόμα, αλλά και αυτοί που τον κατέκριναν αρχικά έχουν παραδεχτεί ότι τώρα ότι “ζούμε σε ένα καλύτερο, και ασφαλέστερο κόσμο” λόγω των αποκαλύψεών του.
Στο βιβλίο του, ο Snowden περιγράφει λεπτομερώς για πρώτη φορά το υπόβαθρό του που τον οδήγησε να διαρρεύσει λεπτομέρειες για τα μυστικά προγράμματα της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) και την μυστική υπηρεσία πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου, GCHQ.
Περιγράφει πως πέρασαν τα 18 χρόνια από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου σαν “μια λιτανεία της αμερικανικής καταστροφής με τη υιοθέτηση μυστικών νόμων, την πραγματοποίηση μυστικών δικαστηρίων και μυστικών πολέμων”.
Ο Snowden ανέφερε επίσης: “Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εξακολουθεί να υπάρχει, με τη βελτίωση των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης, όπως την αναγνώριση προσώπου και μοτίβων.
Παρακολουθήστε την αποκλειστική συνέντευξη σε βίντεο της Guardian με τον Edward Snowden.
Ανησυχεί για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και άλλες κυβερνήσεις, με τη βοήθεια των μεγάλων εταιρειών του διαδικτύου, κινούνται προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός μόνιμου αρχείου όλων των ανθρώπων στη γη, καταγράφοντας όλη την καθημερινότητά τους.
Ο Snowden φαίνεται να έχει δικαιολογήσει τον εαυτό του για αυτό που έκανε πριν από έξι χρόνια, και ανέφερε στον Guardian ότι συμφιλιώθηκε με το να ζει στη Ρωσία αλλά και ότι σχεδίασε το μέλλον του πάνω σε αυτή τη βάση.
Ανακάλυψε ότι παντρεύτηκε κρυφά την φίλη του Lindsay Mills πριν από δύο χρόνια σε ένα Ρώσικο δικαστήριο.
Βέβαια θα προτιμούσε να είναι στις Η.Π.Α. ή κάπου στη Γερμανία, που το καθεστώς είναι πιο χαλαρό από ότι στη Ρωσία. Αναφέρει ότι είναι λιγότερο φοβισμένος από τότε που έφτασε για πρώτη φορά το 2013 και θυμήθηκε ότι ένιωθε μοναχός, απομονωμένος και αρκετά παρανοϊκός, αφού έβλεπε συνεχώς στους δρόμους Αμερικανούς πράκτορες.
Σήμερα έχει αφήσει τα κασκόλ, τα καπέλα και τα παλτά που χρησιμοποιούσε κάποτε σαν μεταμφίεση και κινείται ελεύθερα στην πόλη, χρησιμοποιώντας το μετρό, επισκέπτεται γκαλερί τέχνης ή πάει μπαλέτο, και βρίσκεται με φίλους σε καφετέριες και εστιατόρια.
Το βιβλίο του Permanent Record, το οποίο δημοσιεύεται την Τρίτη σε περισσότερες από 20 χώρες, καταγράφει το τι τον οδήγησε να μεταφέρει τα μυστικά έγγραφα της NSA και της CIA στο Χονγκ Κονγκ, και τα παρέδωσε σε δημοσιογράφους της Guardian.
Μια φωτογραφική μηχανή παρακολούθησης εξοπλισμένη με AI δεν θα είναι μια απλή συσκευή εγγραφής, αλλά ένας αυτοματοποιημένος αστυνομικός.
Τα έγγραφα αυτά αποκάλυψαν το μέγεθος της μαζικής επιτήρησης από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τους συμμάχους τους. Έτσι το όνομά του φιγουράρει ψηλά στην λίστα καταζητούμενων των ΗΠΑ και θα αντιμετωπίσει δεκαετίες φυλάκισης αν συλληφθεί.
Η αμερικανική κυβέρνηση θα μπορούσε να πάρει δικαιώματα από τις πωλήσεις του βιβλίου, αλλά ένα σημαντικό ποσό έχει ήδη κατατεθεί.
Στη συζήτηση για την προσωπική του ζωή, ο Snowden μίλησε για πρώτη φορά για τη ζωή του στη Μόσχα αλλά και για τον άνθρωπο που αποκαλεί σαν “την αγάπη της ζωής μου”.
Οι δημοσκοπήσεις που έγιναν στις ΗΠΑ το 2013 αλλά και αυτές που ακολούθησαν τα αμέσως επόμενα χρόνια έδειξαν ένα ισομερισμό της κοινής γνώμης. Οι μισοί των θεωρούσαν προδότη και οι άλλοι μισοί ήρωα.
Είναι αστείο ότι τώρα, έξι χρόνια αργότερα, η αμφιλεγόμενη εικόνα που είχα αρχίζει να φτιάχνει
Ακόμα και οι άνθρωποι που τον αντιπαθούν προσωπικά τώρα είναι έτοιμοι να δεχτούν ότι “ζούμε σε έναν καλύτερο, ελεύθερο και ασφαλέστερο κόσμο εξαιτίας των αποκαλύψεων της μαζικής επιτήρησης”, ανέφερε στην συνέντευξη.
Ένας από τους Δημοκρατικούς υποψήφιους για προεδρία, ο Bernie Sanders, δήλωσε ότι θα ήθελε να δει ένα ψήφισμα που θα σταματούσε τη μόνιμη εξορία του Snowden, ενώ μια άλλη, η Tulsi Gabbard από το κογκρέσο, δήλωσε τον Μάιο ότι θα του έδινε χάρη.
Ο φόβος του ότι ο πρόεδρος Vladimir Putin θα τον παρέδιδε σαν δώρο στον Donald Trump έχει περάσει καθώς οι σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας δεν είναι και τόσο στενές.
Σύμφωνα με τον Snowden ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία αναγκαζόμαστε να ζούμε την ζωή μας γυμνοί στα μάτια της εξουσίας.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, υποστηρίζει ότι χρειάζεται τόσο μια νομοθετική μεταρρύθμιση όσο και η αυξημένη χρήση της end-to-end κρυπτογράφησης για την προστασία ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Ωστόσο, αυτά δεν αρκούν, για να αντιμετωπιστούν οι επιταχυνόμενες τεχνολογικές αλλαγές που επιτρέπουν μεγαλύτερες εισβολές στην ιδιωτική ζωή και ζητά ένα παγκόσμιο κίνημα διαμαρτυρίας, παρόμοιο με εκείνο της αλλαγής του κλίματος.
Πρέπει να είστε έτοιμοι να πολεμήσετε για κάτι εάν θέλετε να αλλάξει, το βιβλίο πιστεύω ότι θα βοηθήσει τους ανθρώπους να αποφασίσουν για τον εαυτό τους.
Ο Edward Snowden, 36 ετών σήμερα, ζει σε ένα διαμέρισμα δύο υπνοδωματίων στα περίχωρα της Μόσχας κυρίως από αμοιβές που έχει με ομιλίες σε φοιτητές, ακτιβιστές πολιτικών δικαιωμάτων και άλλους στο εξωτερικό μέσω συνδέσεων βίντεο.
Ανανέωσε το προσωρινό άσυλο που πήρε την πρώτη φορά και τώρα έχει μόνιμη κατοικία, αποκτώντας το ισοδύναμο μιας πράσινης κάρτας των ΗΠΑ. Η κάρτα ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια, αν και όπως το θέμα είναι απλώς διαδικαστικό.
Του αρέσει να ταξιδεύει, και παρά το γεγονός ότι περιορίζεται στα σύνορα της Ρωσίας, έχει επισκεφθεί πόλεις όπως την Αγία Πετρούπολη και το θέρετρο του Σότσι στη Μαύρη Θάλασσα.
Ένα από τα πράγματα που χάνονται με όλες τις προβληματικές πολιτικές της Ρώσικης κυβέρνησης είναι το γεγονός ότι πρόκειται για μία από τις πιο όμορφες χώρες του κόσμου. Οι άνθρωποι είναι φιλικοί και ζεστοί.
Και όταν ήρθα εδώ, δεν το κατάλαβα. Ήμουν τρομοκρατημένος από το μέρος γιατί ήταν το μεγάλο φρούριο του εχθρού, που είναι ο τρόπος που βλέπει ένας πράκτορας της CIA τη Ρωσία.
Στο παρελθόν, δεν θα είχε μιλήσει ανοιχτά τόσο ζεστά για τη Ρωσία, ανησυχώντας για το πώς θα μπορούσαν να το εκλάβουν στις ΗΠΑ.
Ο Edward Snowden αναφέρει ότι η εξορία δεν σήμαινε την ολοκληρωτική του αποκοπή από την κοινωνία, “μια τιμωρία που είναι χειρότερη από το θάνατο”. Μπορούσε να επικοινωνήσει πια με φοιτητές στη Νέα Υόρκη μέσω βίντεο και τρεις ώρες αργότερα έκανε το ίδιο γεγονός στη Γερμανία.
Περιγράφοντας τον εαυτό του σαν “μια σπιτόγατα κατά επιλογή”, είναι ευτυχισμένος που κάθεται αργά τη νύχτα στον υπολογιστή του, επικοινωνώντας με αγωνιστές και υποστηρικτές του. Η διαφορά χρόνου με τις ΗΠΑ έχει κάνει τα ξενύχτια αναγκαιότητα.
Στο βιβλίο του Permanent Record, περιγράφει πώς συναντήθηκαν με την Mills όταν ήταν 22 σε μια τοποθεσία στο διαδίκτυο, Hot ή Not, στην οποία δημοσίευσαν τις φωτογραφίες τους και τις αξιολόγησαν. Της έδωσε 10 στα 10 και του έδωσε οκτώ.
Επτά χρόνια αργότερα, καθώς προετοιμαζόταν να πετάξει στο Χονγκ Κονγκ, δεν της ανέφερε τίποτα για την απόφασή του να γίνει whistleblower.
Μια από τις εκπλήξεις στο Permanent Record είναι η συμπερίληψη αποσπασμάτων από το ημερολόγιό της. Είναι σκληρά και ωμά, αναφέροντας το πόσο την τσάτισε η ξαφνική του εξαφάνιση, αλλά και παράνοιες καθώς αναρωτιόνταν αν είχε άλλη σχέση.
Όταν έφτασε στην πόρτα του Edward Snowden στη Μόσχα, αυτός περίμενε να τον χαστουκίσει. Όμως τον αγκάλιασε του είπε ότι τον αγαπάει και ότι στηρίζει την απόφασή του να γίνει whistleblower.
Πρέπει να είστε έτοιμοι να πολεμήσετε για κάτι εάν θέλετε να το αλλάξετε.
Στα απομνημονεύματά του γράφει για την παιδική και εφηβική του εμμονή με τους υπολογιστές και μερικά παιχνίδια, όπως το Legend of Zelda και το Super Mario Bros. Σαν έφηβος, μπήκε σε πυρηνική εγκατάσταση και ανέφερε τα τρωτά της σημεία στις αρχές. Ένας υπάλληλος από το πυρηνικό εργαστήριο του Los Alamos, όπου δημιουργήθηκε η ατομική βόμβα, τηλεφώνησε στη μητέρα του για να τον ευχαριστήσει.
Το Permanent Record αναφέρει πολλές λεπτομέρειες για το πως λειτουργεί μια υπηρεσία πληροφοριών τον 21ο αιώνα.
“Δεν υπάρχουν James Bonds.” Αναφέρει ότι η NSA χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο εξωτερικούς συνεργάτες αντί να απασχολεί μόνιμο προσωπικό.
Υπήρξε μια κρίσιμη στιγμή όταν αποφάσισε να γίνει whistleblower. Παρακολουθούσε κατά τύχη μια διάσκεψη για την κλίμακα της Κινέζικης επιτήρησης. Αυτό του δημιούργησε μια σκανδαλώδη σκέψη ότι αν το κάνει η Κίνα γιατί να μην το κάνουν και οι ΗΠΑ. Έψαξε και το επιβεβαίωσε.
Η ταινία του Oliver Stone του 2016, δείχνει τον Snowden, να κρύβει τα απόρρητα έγγραφα της NSA σε μια κάρτα SD, και αυτή μέσα σε έναν κύβο του Rubik. Ο Edward Snowden ούτε το επιβεβαιώνει ούτε το αρνείται, γνωρίζοντας μπορεί να αντιμετωπίσει ποινική δίωξη.
• Το Permanent Record δημοσιεύτηκε από την Henry Holt and Company.
