Το Linux το αναφέρουμε σαν ένα λειτουργικό σύστημα, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι, και αν το θέλετε λειτουργικό σύστημα δεν μόνο ένα. Μια “διανομή” από τις εκατοντάδες που κυκλοφορούν συνδέει τον πυρήνα του Linux με κάποιο επιπρόσθετο λογισμικό που απαιτείται από κάθε πλήρες λειτουργικό σύστημα. Για να αναπτυχθούν αυτές οι διανομές, στις οποίες μερικές φορές αναφερόμαστε και σαν λειτουργικά συστήματα Linux, χρειάζονται χρήματα και εργατικό δυναμικό.
Ορισμένες διανομές έχουν πίσω τους μια εταιρεία για την ανάπτυξη και την προώθηση. Το Ubuntu ας πούμε, που είναι ένα από τα πιο δημοφιλή λειτουργικά Linux, υπάγεται σε αυτή την κατηγορία. Και δεν είναι το μόνο.
Κάποιες άλλες διανομές δεν διαθέτουν εταιρικό χορηγό και βασίζονται σε άλλα μέσα για να παραμείνουν στη σκηνή. Μια τέτοια διανομή είναι το Debian. Το Ubuntu βασίζεται στο Debian, που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος του κώδικα του Ubuntu προέρχεται από το Debian Project. Το Debian υποστηρίζεται από μια τεράστια κοινότητα, κάτι που είναι πιο κοντά στην φιλοσοφία του Linux.
Η παρουσία ενός εταιρικού χορηγού αλλάζει τη δομή μιας κοινότητας Linux. Μπορεί να επηρεάσει την εμπειρία που έχετε σαν χρήστης, ακόμη και αν δεν είστε ενεργό μέλος της κοινότητας.
Έτσι, σύμφωνα με τα παραπάνω είναι καλό να χρησιμοποιείτε μια διανομή που έχει μια εταιρεία πίσω της, ή είναι καλύτερα να ακολουθήσετε αυτούς που δεν το κάνουν;
Παρακάτω υπάρχουν έξι ερωτήματα που θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε.
1. Πληρώνονται οι προγραμματιστές;
Πολύ λίγες διανομές Linux πληρώνουν υπαλλήλους, και το Ubuntu είναι μια από αυτές. Η Canonical που σχηματίστηκε το 2004 έχει σαν σκοπό την ανάπτυξη και τη διάδοση του Ubuntu. Κερδίζει χρήματα με την πώληση υποστήριξης και επιπρόσθετων υπηρεσιών.
Η Canonical χρησιμεύει σαν εναλλακτική open source λύση και σαν εταιρεία που σχεδιάζει ένα λειτουργικό σύστημα για τις μάζες. Η εταιρεία απασχολεί ανθρώπους που σχεδιάζουν και αναπτύσσουν το Ubuntu, και συντηρούν τους διακομιστές αποθετήρια. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το Ubuntu είναι κοινότητα, αλλά πολλοί από τους συνεισφέροντες προέρχονται από την Canonical.
Η Red Hat και το SUSE Linux υιοθετούν μια διαφορετική προσέγγιση. Κάθε χορηγός μιας διανομής που υποστηρίζεται από κάποια κοινότητα παρέχει και μια ξεχωριστή επιλογή Enterprise. Εσείς και εγώ μπορούμε να τρέξουμε το Fedora το CentOS ή το openSUSE στους υπολογιστές μας, εταιρείες με εκατοντάδες υπολογιστές θα επιλέξουν πιθανώς το Red Hat Enterprise Linux ή το SUSE Linux Enterprise.
Η Red Hat και το SUSE Linux αναπτύσσουν λειτουργικά συστήματα επιχειρήσεων χρησιμοποιώντας κώδικα από διανομές που υποστηρίζονται από κοινότητες. Κάθε μια από αυτές απασχολεί ανθρώπους που υποστηρίζουν συστήματα των εταιρικών πελατών.
Τέλος, υπάρχουν πολύ λίγες διανομές που πληρώνουν και διαθέτουν εργαζόμενους για την ανάπτυξη desktop. Να αναφέρουμε το Ubuntu ή το Pop! _OS.
2. Υποδομή
Παρόλο που το open source software ενδέχεται να διατίθεται δωρεάν για χρήση, δεν σημαίνει ότι είναι δεν κοστίζει. Υπάρχουν πολλά κρυφά έξοδα για να κινηθεί όλο το σύστημα. Ένα από αυτά είναι και η τιμή της διατήρησης των διακομιστών που αποθηκεύουν και διανέμουν το λογισμικό που κατεβάζουμε στους υπολογιστές μας υπό την μορφή ενημερώσεων, ή ISO για νέες εγκαταστάσεις.
Η Canonical φιλοξενεί λογισμικό για το Ubuntu, το Red Hat το κάνει για το Fedora, και το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για την SUSE και το openSUSE. Αυτές οι εταιρείες φιλοξενούν επίσης τις ιστοσελίδες από αυτές τις διανομές.
Χωρίς να την βοήθεια των εταιρειών ή κάποιου άλλου χορηγού, είναι αρκετά δύσκολο να βρεθούν όλα τα χρήματα που χρειάζονται για να καλύπτονται τα έξοδα.
Ποιος θα πληρώσει για τη φιλοξενία; Πώς μπορούν οι συνεισφέροντες να χάνουν μόνο χρόνο από τη δουλειά τους χωρίς κάποια αμοιβή; Γιατί να θελήσουν οι προγραμματιστές να στηρίξουν τη διανομή; Ποιος θέλει μια διανομή με αργούς διακομιστές; Μερικές φορές οι δωρεές επαρκούν και άλλες φορές όχι.
Οι μεγάλες διανομές που υποστηρίζονται από κάποια εταιρεία (Red Hat – Fedora) συνήθως έχουν αξιόπιστες υποδομές. Όμως επίσης μεγάλες διανομές που διαθέτουν μόνο κοινότητες όπως το Debian και το Arch Linux, δεν έχουν το πρόβλημα σε αυτό χάρη στον τεράστιο αριθμό των ανθρώπων που συνεισφέρουν στην κοινότητα.
3. Μπορώ να αγοράσω Pre-Installed διανομή σε υπολογιστή
Οι εταιρείες αλληλεπιδρούν με άλλες εταιρείες. Υπάρχει κοινή γλώσσα και κοινές ανησυχίες. Όταν ένας κατασκευαστής hardware δημιουργεί μια σχέση με μια άλλη εταιρεία που θα παρέχει το λογισμικό, γνωρίζει τι επιλέγει. Ξέρει πού να κατευθύνει τους πελάτες της, και γνωρίζει με ποιους δουλεύει.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Dell και η System76 παρέχουν υπολογιστές που τρέχουν με Ubuntu (αν και η τελευταία έχει αλλάξει στο Pop! _OS, μια δική τους διανομή που βασίζεται στο Ubuntu). Σίγουρα το Ubuntu παραμένει το πιο δημοφιλές λειτουργικό σύστημα για επιτραπέζιους υπολογιστές Linux, αλλά είναι επίσης και ξεκάθαρο ότι η Dell, συνεργάζεται με την Canonical.
Για τους εταιρικούς πελάτες, η Dell διαθέτει servers που τρέχουν επιχειρηματικές επιλογές Linux από τις εταιρείες Red Hat, SUSE και Oracle. Όλες φυσικά είναι καθιερωμένες εταιρείες.
Υπάρχουν άλλες εταιρείες-πωλητές hardware που σας επιτρέπουν να επιλέξετε τη δική σας διανομή, οπότε μπορείτε να αγοράσετε και άλλες διανομές προ-εγκατεστημένες σε υπολογιστή.
4. Είναι αυτή η διανομή Linux ανταγωνιστική στην αγορά;
Είστε κάποιος που ξεκίνησε να χρησιμοποιεί το Ubuntu τα τελευταία χρόνια και του αρέσει η επιφάνεια εργασίας Unity; Σε αυτή την περίπτωση, πιθανότατα δεν σας αρέσει η είδηση που θέλει την Canonical να αποφάσισε ότι η επένδυση στην Unity δεν είναι οικονομικά βιώσιμη.
Ναι όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η επόμενη μεγάλη έκδοση του Ubuntu, θα έρθει με προεγκατεστημένο το Gnome DE. Από αυτή την προοπτική, έχουν δίκιο. Αυτό είναι που εξετάζουν πρώτο οι επιχειρήσεις.
Η εμπειρία που προσέφερε το Ubuntu έχει επηρεαστεί δραστικά κατά την τελευταία δεκαετία. Η προηγούμενη προεπιλεγμένη επιφάνεια εργασίας Unity ξεκίνησε σαν μια ελαφρώς τροποποιημένη έκδοση του GNOME, αλλά στην πορεία υπέστη εκτεταμένες αλλαγές. Τελικά μετατράπηκε σε ένα ξεχωριστό DE με το όνομα Unity. Στη συνέχεια επέστρεψε και πάλι σε μια ελαφρώς τροποποιημένη έκδοση του GNOME. Αυτές οι αλλαγές έγιναν σε μεγάλο βαθμό επειδή η Canonical ήθελε να εισέλθει στην καταναλωτική αγορά και έπρεπε να προσφέρει μια μοναδική εμπειρία που θα μπορούσε παράλληλα να υποστηρίξει.
Αν δεν σκέφτεστε όμως τα χρήματα, το ζήτημα αυτό είναι λιγότερο περίπλοκο. Μπορείτε να συνεχίσετε την ανάπτυξη μιας διεπαφής χρήστη (DE από το Desktop environment) από αγάπη και μόνο για το project. Μπορεί να μην είστε σε θέση να αφιερώσετε όσο χρόνο χρειάζεται για την ανάπτυξη του κώδικα, άσχετα αν υπάρχουν μόνο μερικές εκατοντάδες άνθρωποι που χρησιμοποιούν την συγκεκριμένη επιφάνεια εργασίας.
5. Αυτή η διανομή παραμένει πιστή στις αξίες της;
Το λογισμικό ελεύθερου και ανοιχτού κώδικα δεν αφορά μόνο τη δημιουργία κώδικα, αλλά τα ιδανικά και τις αξίες της ομάδας ανάπτυξης και της κοινότητας. Το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού αναφέρει ότι ο κάθε υπολογιστής έρχεται με δικαιώματα και οι άνθρωποι που παρέχουν το λογισμικό θα πρέπει να τηρούν ένα συγκεκριμένο ηθικό πρότυπο. Ένα κίνητρο κέρδους δεν έρχεται σε αντίθεση με τα ιδανικά του ελεύθερου λογισμικού, αλλά ταυτόχρονα, διακινδυνεύονται πάρα πολλά όταν μπει στη μέση το χρήμα.
Αν είστε μια εταιρεία που έχει σκοπό να αποκομίσει κέρδος και θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ μιας ορθής από δεοντολογικής άποψης απόφασης και μιας που είναι καλύτερη για τα οικονομικά της, μαντέψτε που προς τα που θα κινηθείτε. Ειδικά αν υπάρχουν μέτοχοι που πρέπει να ικανοποιηθούν, η πίεση για μια απόφαση που θα επιφέρει μεγαλύτερα κέρδη είναι ακόμα πιο ισχυρή.
Αυτό δεν είναι το μεγαλύτερο ζήτημα στον κόσμο του Linux, αλλά έχει προκαλέσει εντάσεις μεταξύ της Canonical και ορισμένων χρηστών του Ubuntu στο παρελθόν. Από την έκδοση 12.10, το Ubuntu έφερε διαφημίσεις της Amazon προεγκατεστημένες στο λειτουργικό σύστημα.
Η Canonical είναι μια ιδιωτική εταιρεία που έχει βλέψεις να γίνει δημόσια. Αυτό πιέζει περισσότερο την Canonical στο να αφήσει τμήματα της εταιρείας που δεν είναι κερδοφόρα.
6. Οι διανομές επηρεάζονται από την γεωγραφία;
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί το Fedora δεν παρέχει proprietary codecs; Ένας από τους λόγους οφείλεται στη δέσμευση της open source κοινότητας να προωθηθεί άλλες εναλλακτικές open source και δωρεάν εφαρμογές. Ένας άλλος λόγος είναι ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει τη Red Hat σε νομικές περιπέτειες. Η Red Hat είναι μια αμερικανική εταιρεία που υπόκειται στον νόμο των ΗΠΑ. Το Ubuntu και το openSUSE δεν διαθέτουν προ-εγκατεστημένους κωδικοποιητές, παρόλο που και οι δύο διανομές διευκολύνουν τη λήψη τους αργότερα. Αυτές οι διανομές είναι συνδεδεμένες με εταιρείες που εδρεύουν στην Ευρώπη.
Πολλές διανομές που δεν διαθέτουν εταιρεία χορηγό δεν διαθέτουν κάποια επίσημη έδρα. Μπορείτε να σκεφτείτε αυτές τις διανομές σαν παγκόσμιες οντότητες. Οι προγραμματιστές και οι συνεισφέροντες σε αυτές τις διανομές προέρχονται από παντού και έτσι είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποια χώρα ή ποια περιοχή μπορεί να θεωρηθεί σαν “έδρα”. Αυτό βέβαια έχει σαν “παρενέργεια” περισσότερη προστασία, από το νομικό πλαίσιο. Ποια χώρα έχει την δικαιοδοσία; Και επειδή δεν υπάρχει κέρδος, γιατί να ενδιαφερθεί κάποιος πραγματικά;
Διαφορετικά είδη εταιρικής υποστήριξης;
Οι Linux διανομές είναι διαφορετικές και αλλάζουν. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινότητες που τις υποστηρίζουν. Μερικές φορές οι εταιρείες που τις υποστηρίζουν κατέχουν τα περισσότερα δικαιώματα και άλλες φορές είναι ευτυχείς αν βρουν μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο.
Έπειτα, υπάρχουν projects όπως το Elementary OS, όπου ναι μεν υπάρχει μια εταιρεία που διευθύνει το έργο, (ονομάζεται επίσης Elementary), αλλά αποτελείται μόνο από λίγα άτομα.
Έχετε εμπιστοσύνη σε κάποια διανομή που διαθέτει εταιρική χρηματοδότηση;
Υπάρχει δυσπιστία στην σκέψη ότι υπάρχει κάποιο κίνητρο κέρδους; Ποια διανομή τρέχετε; Θα μπορούσαμε να δούμε μελλοντικά ποιο εξελιγμένες διανομές Linux μέσω εταιρειών; Υπάρχει περίπτωση να δούμε εξελιγμένες διανομές από πολυπληθείς κοινότητες;
