Σκέφτεστε ότι “αφού δεν έχω τίποτα να κρύψω, γιατί να με νοιάζει για το απόρρητο ;”. Πόσο σωστή είναι αυτή η άποψη; Έχει λογική και αν όχι που χωλαίνει;
Κρύβετε κάτι; Μήπως εμπιστευτικές συναλλαγές; Απόρρητες αποδείξεις της εξωγήινης ζωής; Την μυστική σας ταυτότητα ως αναρχικός hacker που θέλει να σύρει το χάος; Όχι; Οπότε εντάξει. Δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε για το απόρρητο της ζωής σας αν δεν είστε εγκληματίας. “Αν δεν έχετε τίποτα να κρύψετε, δεν έχετε τίποτα να φοβηθείτε”, σωστά;
Λοιπόν, δεδομένου ότι οι περισσότεροι χρήστες, διαπράττουν χωρίς να το θέλουν νομικά παραπτώματα, πιθανώς είστε εγκληματίες. Ακόμα κι αν δεν είστε, σίγουρα θα έχετε κάτι να κρύψετε και πρέπει να έχετε το δικαίωμα να το κάνετε, αν επιθυμείτε. Πώς σας φαίνεται να υπήρχε μία κάμερα ασφαλείας στο παραβάν σε ένα κατάστημα ρούχων; Τι γίνεται αν κάποιος δημοσιεύσει όλες τις οικονομικές σας πληροφορίες στο Facebook; Πως θα αισθανθείτε αν κάποιος κυκλοφορήσει μια λίστα με κάθε ηλεκτρονικό λογαριασμό που είχατε ποτέ;
Οι πιθανότητες είναι να μην ενθουσιαστείτε για όλα αυτά τα πράγματα. Αλλά ακόμα και αν δεν ενοχληθείτε ιδιαίτερα, σκεφτείτε πώς οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δεδομένα, εναντίων ατόμων ή ομάδων, που δεν τους αρέσουν. Όσα περισσότερα ξέρετε για κάποιον, τόσο καλύτερα μπορείτε να τον χειριστείτε και να τον ελέγξετε και αυτό γενικά δεν τείνει να είναι προς το συμφέρον κανενός.
Το επιχείρημα “Αν δεν έχετε τίποτα να κρύψετε, δεν έχετε τίποτα να φοβηθείτε” καταρρέει όταν το εξετάσετε βαθύτερα, κυρίως επειδή “Ναι, έχετε πάντα κάτι να κρύψετε”. Η δυνατότητα να κρύβετε πράγματα είναι καίρια, ανεξάρτητα από το πόσο σημαντικά είναι αυτά.
Ο Edward Snowden συνόψισε τη βασική ανάγκη για το απόρρητο και την προστασία της ιδιωτικής ζωής σε μια αναφορά του στο Reddit: “Το επιχείρημα ότι δεν σας ενδιαφέρει το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή επειδή δεν έχετε τίποτα να κρύψετε, δεν διαφέρει από το να λέτε ότι δεν σας νοιάζει για την ελευθερία του λόγου επειδή δεν έχετε τίποτα να πείτε”.
Όλοι έχουν πράγματα να κρύψουν, και αυτό είναι φυσιολογικό
Δεν είναι μόνο οι εγκληματίες που θέλουν να κρατήσουν ορισμένες πληροφορίες κρυφές. Οι περισσότεροι άνθρωποι, για παράδειγμα, προφανώς δεν θα ήταν αδιάφοροι με το ξεκλείδωμα του τηλεφώνου τους και τους κυβερνητικούς ή εταιρικούς πράκτορες να το ψαχουλεύουν. Η αντίδρασή θα ήταν ίδια αν εμφανιζόντουσαν στο σπίτι σας και άρχιζαν να ψάχνουν. Ίσως να μην μπορούν να σας συλλάβουν γιατί δεν θα βρουν ούτε καν παράπτωμα, αλλά πόσο εντάξει θα είστε αν ότι βρουν καταλήξει σε μια βάση δεδομένων ή χρησιμοποιηθεί για να προσδιορίσει το διαφημιστικό σας προφίλ;
Τα προσωπικά σας δεδομένα δεν πρέπει απαραίτητα να σας ενοχοποιούν για να χαρακτηριστούν επιβλαβή. Ανάλογα με το ποιος παίρνει τα χέρια του τα μηνύματα σας, τις φωτογραφίες σας ή τα δεδομένα αναλυτικών στοιχείων των κινήσεών σας, θα μπορούσε να σας φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Μπορεί να έχετε κάποιες δεοντολογικές συνήθειες που, αν αποκαλυφθούν, θα μπορούσαν να βλάψουν κάποιες από τις σχέσεις σας με τους γύρω σας ή ακόμα και να οδηγήσουν σε νομικές συνέπειες. Δεδομένου ότι η ταυτότητά σας, το φύλο, οι πολιτικές σας απόψεις, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η υγεία, οι καταναλωτικές σας συνήθειες και τα δεκάδες άλλα χαρακτηριστικά της ζωής σας, μπορούν να συλλεκτούν και να αξιοποιηθούν από τρίτους, το φακέλωμα αυτό χαρακτηρίζεται στην καλύτερη περίπτωση ως εισβολή στην ζωή σας και στην χειρότερη ως επικίνδυνο.
Όλοι κρύβουν κάποια μικρά πράγματα, αλλά συλλογικά ως κοινωνία αποφασίσαμε ότι η απόκρυψη αυτών των πραγμάτων είναι φυσιολογική. Μερικοί άνθρωποι κρύβουν ίσως περισσότερα πράγματα από τους άλλους, αλλά ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί το απόρρητο και η ιδιωτική ζωή όλων των ανθρώπων και ενδεχομένως η ασφάλεια τους, είναι να διασφαλιστεί ότι όλοι έχουν το ίδιο αρχικό επίπεδο προστασίας.
Η έλλειψη ιδιωτικότητας προκαλεί πραγματικά προβλήματα
Οι πληροφορία είναι δύναμη. Σε ατομικό επίπεδο, κάποιος που κατέχει πληροφορίες σχετικά με εσάς μπορεί να κατασκευάσει επιθέσεις ηλεκτρονικού ψαρέματος, να κλέψει την ταυτότητά σας, να διαρρεύσει πληροφορίες και γενικά να σας ανακατώσει.
Οι περισσότεροι από εσάς επιθυμείτε να κρυπτογραφούνται τα στοιχεία της πιστωτικής σας κάρτας και ο αριθμός της ταυτότητάς σας κάθε φορά που τα εισάγετε σε έναν ιστότοπο, επειδή αυτά τα δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν κάποιον να σας βλάψει. Ωστόσο, και τα άλλα προσωπικά σας στοιχεία, από τα γενέθλιά σας μέχρι το ιστορικό περιήγησής σας, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν εναντίον σας, οπότε θα πρέπει να τραβήξετε μία κόκκινη γραμμή για το τι επιτρέπετε να συλλεχθεί και να αποθηκευτεί.
Σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, οι υπηρεσίες που συγκεντρώνουν τεράστια μεγέθη δεδομένων μπορούν να προκαλέσουν πραγματικές ζημίες. Σκάνδαλα όπως το Cambridge Analytica δείχνουν πώς τρίτοι μπορούν να καταχραστούν προσωπικές σας πληροφορίες για την αλλαγή των πολιτικών αποτελεσμάτων και ότι οι συνέπειες των παραβιάσεων των δεδομένων από εταιρείες θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στα οικονομικά και το μέλλον σας.
Η στόχευση διαφημίσεων ενδέχεται να είναι μια από τις πιο καλοήθεις χρήσεις όλων αυτών των δεδομένων. Η προβολή διαφημίσεων εστιασμένων στις προτιμήσεις σας, ακόμη και αν είναι λίγο χειραγωγητική, δεν είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι οι άκρες των πληροφοριών, που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία τους και η δυνατότητα ότι όλα τα δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με δυνητικά επιβλαβείς τρόπους.
Είναι ένα θεμελιώδης δικαίωμα. Οι κοινωνίες χρειάζονται το απόρρητο για να λειτουργήσουν
Γενικά, οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν αυτό που θα αποκαλύπτουν για τον εαυτό τους και τη ζωή τους. Αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι λαοί και έθνη, που υποστηρίζουν τη δημοκρατία, τείνουν να συμφωνήσουν, όπως το δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα στη συνέλευση. Δεν χρειάζεται να δεχτείτε κανένα είδος ηθικού ή φιλοσοφικού επιχειρήματος για να δείτε πόσο στενά συνδεδεμένη είναι η ιδιωτικότητα και η ελευθερία.
Μπορείτε να φανταστείτε μια κοινωνία όπου όλα όσα κάνετε παρακολουθούνται από κάποια κεντρική οντότητα; Υπάρχει κάποιος λόγος που η έλλειψη προστασίας της ιδιωτικής ζωής είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό στα σκοτεινότερα οράματα του μέλλοντος της ανθρωπότητας. Η παρεμβατική παρακολούθηση είναι και το σύμπτωμα και η αιτία μιας μη ελεύθερης κοινωνίας. Μία μικρή γεύση μίας τέτοιας κοινωνίας μπορείτε αντιληφθείτε αν αναλογιστείτε ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις, οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου και οι ιδιωτικές εταιρείες θα επιλέξουν ακόμα και σήμερα να παρακολουθήσουν τι κάνουν οι άνθρωποι. Και αυτό συμβαίνει παντού, από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα μέχρι τις αρκετά λειτουργικές δημοκρατίες.
Η προφανής απειλή για την ελευθερία, είναι η ενεργός χρήση των δεδομένων για την καταστολή της διαφωνίας, με την παρακολούθηση και την παρεμπόδιση ακτιβιστών, δημοσιογράφων, ομάδων πολιτικής αντιπολίτευσης και άλλων “προβληματικών” κατηγοριών ανθρώπων. Το λιγότερο προφανές απειλή για την ελευθερία είναι η έλλειψη γνώσης και η αυτο-λογοκρισία. Αν δεν ξέρετε πού βρίσκεται η κόκκινη γραμμή και η ποινή για τη διέλευση της είναι μεγάλη, τότε θα μείνετε μακριά από αυτή.
Είναι ένα πραγματικό φαινόμενο που δεν συμβαίνει μόνο σε μέρη όπως η Βόρεια Κορέα και η Κίνα. Για παράδειγμα, ο Jon Penney της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ, ανακάλυψε μια αξιοσημείωτη πτώση στις αναζητήσεις της Wikipedia στις ΗΠΑ για όρους που θα μπορούσαν να επισημανθούν ως “σχετικά τρομοκρατικές” μετά τις αποκαλύψεις του Snowden. Εάν σκέφτεστε κάτι δύο φορές πριν προχωρήσετε να το κάνετε, τότε η προσδοκία σας για προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι σίγουρα αρκετά χαμηλή, αφού αυτο-λογοκρίνεστε. Τουλάχιστον μέχρι να ενεργοποιήσετε ένα VPN και να πάτε στο DuckDuckGo. Οι άνθρωποι αλλάζουν τη συμπεριφορά τους όταν παρακολουθούνται.
Έχετε κάτι να κρύψετε; ναι, έχετε.
Ο καθένας έχει κάτι να κρύψει και αν στερηθεί αυτή την δυνατότητα να έχει κάτι απόρρητο τότε θα έχει πολλές αρνητικές συνέπειες. Το απόρρητο είναι ένα αφηρημένο αγαθό και γιαυτό το λόγο συχνά το υποτιμάμε. Μοιάζει με την κλιματική αλλαγή, είναι δηλαδή κάτι που μας ανησυχεί, αλλά όχι κάτι που θα μας κάνει να σηκωθούμε από τον καναπέ μας.
Από την άλλη μεριά το να γίνετε παρανοϊκοί με το απόρρητο και να προσέχετε όλες τις κινήσεις σας, είναι μια λογική αντίδραση, αλλά πιθανότατα θα κάνετε τη ζωή σας λιγότερο βολική και ίσως να μην διατηρήσετε την ιδιωτικότητά σας όσο επιθυμείτε. Όμως χωρίς να πάρετε αρκετά δραστικά μέτρα, είναι δύσκολο να έχετε πραγματικά ιδιωτική ζωή. Η γνώση και η φωνή είναι ο καλύτερος τρόπος για να προωθήσουμε τις συστημικές αλλαγές που απαιτούνται για να λύσουμε το πρόβλημα.
Χρησιμοποιήστε και υποστηρίξτε το λογισμικό που υπολογίζει την ιδιωτική ζωή (το PrivacyTools.io διατηρεί μια καλή λίστα), χρησιμοποιήστε VPN αν δεν σας επιβραδύνει πάρα πολύ και εάν ακούσετε κάποιον να λέει ότι δεν ανησυχεί γιατί δεν έχει τίποτα να κρύψει, απλά ζητήστε του να σας παραδώσει το ξεκλειδωμένο τηλέφωνό του και να δώσει τα password των email του, ενώ εσείς θα χαζεύετε τις φωτογραφίες του και το ιστορικό του προγράμματος περιήγησης.
