Λογοκρισία και η συμβολή του Internet σε αυτή

Λογοκρισία: Σύνθετη λέξη, από το “λόγος” και το “κρίνω”. Είναι η σκόπιμη άσκηση ελέγχου σε οποιανδήποτε εκδήλωση έκφρασης. Συνήθως ασκείται από κρατικά όργανα, το ίδιο το κράτος δηλαδή. Ο σημαντικότερος λόγος που γίνεται αυτό, δεν είναι άλλος από την άσκηση ελέγχου και καθοδήγησης των μαζών, συνήθως σε αυτό που το κράτος θεωρεί σωστό!

Μια πολύ μικρή αναδρομή..

Στην παραπάνω εικόνα απεικονίζονται οι τρεις σοφοί πίθηκοι, είναι μια εικόνα παρμένη από το παρεκκλήσι του Nikko στην Ιαπωνία, του τελευταίου Σογκούν. Η ερμηνεία της και οι απόψεις του τι εννοεί, ποικίλουν.

Προσωπική μου άποψη είναι, αν σκεφτεί κανείς το πόσο πειθαρχημένος λαός ήταν και είναι οι Ιάπωνες, τις συνθήκες που επικρατούσαν το 1617, το έτος που χτίστηκε το συγκεκριμένο παρεκκλήσι δηλαδή, η συγκεκριμένη εικόνα θα μπορούσε να απεικονίζει κάλλιστα υπό μία έννοια, την οικειοθελή άγνοια! Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Η μία έννοια του δεν είδα τίποτα, δεν λέω τίποτα, δεν άκουσα τίποτα είναι η εξής, “κοίτα την δουλειά σου και όχι τις αδικίες που γίνονται δίπλα σου;”, “Μην επαναστατείς;”, “Μην βλέπεις το κακό, μην λες για το κακό, μην ακούς το κακό;”. Και γενικά, κοίτα την δουλειά σου γιατί κρατάω κατάνα; Ή (δεύτερη εκδοχή) άσχετα με τις κακουχίες που επικρατούν, εσύ μη σχολιάζεις, μην βλέπεις, μην ακούς και προχώρα;

Το ότι βρίσκεται σε παρεκκλήσι, σημαίνει πολλά! Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Το πως η εκκλησία χειραγώγησε και συνεχίζει να χειραγωγεί διαμέσου του φόβου και της επιβράβευσης, είναι γνωστό!

Η αρχή της ηλεκτρονικής λογοκρισίας.

Το αποκορύφωμα της λογοκρισίας και για να το εκφράσω καλύτερα, η λογοκρισία έγινε τέχνη, μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Το 1947 άρχισε ο γνωστός σε όλους μας “Ψυχρός Πόλεμος” , ένα ανταγωνιστικό γεωπολιτικό παιχνίδι ανάμεσα στην τότε Σοβιετική Ένωση και τις Η.Π.Α. Ήταν ένα παιχνίδι κατασκόπων. Οι πάντες παρακολουθούσαν τους πάντες. Η υποκλοπή μιας λέξης θα μπορούσε να σημαίνει δεκάδες πράγματα και να έδινε δεκάδες στόχους, ή να αποκάλυπτε πολιτικές τάσεις και δολιοφθορές εις βάρος κάποιου συγκεκριμένου καθεστώτος. Μια πολύ καλή περιγραφή της κατάστασης που επικρατούσε στην τότε λαϊκή δημοκρατία της Γερμανίας, στο Ανατολικό Βερολίνο δηλαδή, απεικονίζεται μέσα από την ταινία ” Η ζωές των άλλων”. Έχει να κάνει με έναν συγγραφέα και πως τον αντιμετωπίζει το τότε καθεστώς.

Από το 1947 που θεωρείται από πολλούς η αρχή του Ψυχρού Πολέμου μέχρι την διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991 και την πτώση του τοίχους του Βερολίνου, συνέβησαν πολλά γεγονότα που σηματοδοτούν και τις μέρες μας. Το σημαντικότερο δεν μπορεί να είναι άλλο από την διαίρεση της Κορέας σε Βόρεια και Νότια το 1953. Το αναφέρω γιατί θα αναφερθούμε παρακάτω στο τωρινό καθεστώς της Β.Κορέας.

Αναμφίβολα σε αυτό το διάστημα, 1947 – 1991 ένα θετικό, αν μου επιτρέπεται η έκφραση, ήταν η ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η χρήση που γινόταν βέβαια μόνο θετική δεν ήταν μιας και στόχος ήταν ο απλός κόσμος (όπως πάντα).

Σήμερα..

Β.Κορέα.

Ίσως η πιο ακραία και κωμική παράλληλα περίπτωση (αν ζεις απ’έξω!). Η κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό, γίνεται εν μέρει γνωστή από άτομα που καταφέρνουν να διαφύγουν. Το καθεστώς ελέγχει τα πάντα, από το τι θα παρακολουθήσουν οι κάτοικοι στις τηλεοράσεις τους, μέχρι τι ώρα θα ξυπνήσουν!

Ο τωρινός ηγέτης είναι ο γνωστός σε όλους μας Κιμ Γιονγκ Ουν! Επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 9 Μαρτίου 2014, με 100% των ψήφων! Για να μη τα πολυλογώ με την κατάσταση μιας και το θέμα μας είναι οι επιρροές στο διαδίκτυο, οι Βορειοκορεάτες δεν έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ! Αντ’αυτού παρέχουν στον κόσμο ένα intranet, ονόματι Kwangmyong, μέσω του οποίου ο καθένας μπορεί να επισκεφτεί σελίδες που εκθειάζουν την οικογένεια Κιμ, να διατηρεί ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, να έχει πρόσβαση στα νέα της χώρας και σε μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, επίσης κυβερνητικά ελεγχόμενη. Πρόσβαση στο παγκόσμιο δίκτυο έχουν αποκλειστικά και μόνο οι κυβερνητικές αρχές.

Μπορείτε επίσης να δείτε εδώ παρόμοιες αναφορές.

Κίνα.

Η λογοκρισία στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας εκφράζεται μέσω της καταστολής και του περιορισμού της διατύπωσης και της μετάδοσης συγκεκριμένων πληροφοριών στην χώρα. Το μεγαλύτερο μέρος της λογοκρισίας πραγματοποιείται κατόπιν εντολής του Κομουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Οι αυτόνομες περιοχές του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο έχουν δικό τους νομικό σύστημα, ενώ η Δημοκρατία της Κίνας (Ταϊβάν) δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση της ΛΔΚ, γι’ αυτό και οι τακτικές της λογοκρισίας εκεί διαφέρουν.

Το λογοκριμένο περιεχόμενο συνήθως σχετίζεται με την πορνογραφία, την διαμαρτυρία στην πλατεία Τιεν Αν Μεν το 1989, την διδασκαλία του Φαλούν Γκονγκ, το κίνημα ανεξαρτησίας του Θιβέτ, την ανεξαρτησία της Ταϊβάν, την αστυνομική βία, τον αναρχισμό, την δημοκρατία, συγκεκριμένες πηγές ενημέρωσης, συγκεκριμένο θρησκευτικό περιεχόμενο και πληθώρα ιστοσελίδων.

Τα λογοκριμένα μέσα περιλαμβάνουν κατά βάση όλα αυτά τα οποία μπορούν να φτάσουν την πλατιά μάζα του πληθυσμού συμπεριλαμβανομένων της τηλεόρασης, των έντυπων μέσων, του ραδιοφώνου, του κινηματογράφου, των μηνυμάτων SMS, των βιντεοπαιχνιδιών και του διαδικτύου.

Η οργάνωση Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα κατατάσσει την κατάσταση του τύπου της Κίνας στην κατηγορία “Πολύ Σοβαρή”, όσoν αφορά την ελευθερία του, ενώ το διεθνές Ινστιτούτο Freedom House χαρακτηρίζει τον τύπο ως “Μη ελεύθερο”, προσθέτοντας πως «ο κρατικός έλεγχος στα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Κίνας επιτυγχάνεται μέσω ενός περίπλοκου συνδυασμού ελέγχου του περιεχομένου, νομικών απαγορεύσεων για τους δημοσιογράφους, και οικονομικών κινήτρων για αυτολογοκρισία.

Στην παρακάτω εικόνα μπορούμε να δούμε το διάγραμμα ροής του πως λογοκρίνεται κάποιος στην Κίνα.

Ο Γερμανός δημοσιογράφος Ματίας Σπίλκαμπ, μέλος των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα, αναφέρει σε συνέντευξή του στη Ντόιτσε Βέλλε πως η Κίνα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, επενδύοντας τεράστια ποσά ετησίως στην ηλεκτρονική αστυνόμευση του διαδικτύου.

«Στην Κίνα απαγορεύεται η πρόσβαση σε πλήθος ιστοσελίδων, ενώ πολλές μηχανές αναζήτησης εμφανίζουν μόνο αυστηρά επιλεγμένα αποτελέσματα. Σε κάποιες περιοχές υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση στο ίντερνετ ενώ σε άλλες απαγορεύεται εντελώς».
Ο βαθμός κρατικής παρέμβασης, ελέγχου και λογοκρισίας είναι εξαιρετικά υψηλός. Ακόμη και στις περιπτώσεις όπου δεν παρεμβαίνει η ηλεκτρονική αστυνομία με κραυγαλέο τρόπο, φροντίζει απλά να μειώνει την ταχύτητα μετάδοσης των πληροφοριών μέσω βίντεο ή φωτογραφιών ειδικά μάλιστα στην περίπτωση μαζικών διαδηλώσεων.

Αιθιοπία.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πάνω από 30 δημοσιογράφοι έφυγαν από την Αιθιοπία το 2014. Έξι ανεξάρτητες εκδόσεις του ιστολογίου Zone9, στο οποίο δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στην Αιθιοπία έκλεισαν και υπάρχουν τουλάχιστον 19 δημοσιογράφοι και bloggers στη φυλακή για την άσκηση του δικαιώματός τους, την ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα στην έκφραση.

Ερυθραία.

Όλες οι κινητές επικοινωνίες πρέπει να περάσουν από την EriTel, τον μοναδικό πάροχο κινητής που ελέγχεται από το κράτος. Όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου πρέπει να χρησιμοποιούν την κυβερνητική ελεγχόμενη πύλη. Η πρόσβαση στο Internet είναι εξαιρετικά περιορισμένη και είναι διαθέσιμη μόνο μέσα από αργές συνδέσεις dial-up. Λιγότερο από το 1% του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε κάποια σύνδεση, σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών του ΟΗΕ.

Σαουδική Αραβία.

Η σαουδαραβική κυβέρνηση έχει σταδιακά ενταθεί νομικά έπειτα των τροποποιήσεων της καταστολής από την Αραβική Άνοιξη. Σύμφωνα με τον νόμο για τον Τύπο του 2011, τιμωρείται η δημοσίευση οποιουδήποτε υλικού θεωρείται ότι αντιβαίνει τη σαρία, προσκρούει στα κρατικά συμφέροντα, προωθεί ξένα συμφέροντα, να βλάψει τη δημόσια τάξη ή την εθνική ασφάλεια , ή ενεργοποιεί εγκληματική δραστηριότητα.

Η Γενική Επιτροπή για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων ανακοίνωσε τον Απρίλιο του 2014, ότι θα παρακολουθεί απευθείας το περιεχόμενο του YouTube για να εξασφαλιστεί ότι τηρούν τις οδηγίες της κυβέρνησης. Το YouTube χρησιμοποιείται από πολλούς Σαουδάραβες για την αντιμετώπιση αμφιλεγόμενων ζητήματα, όπως οι γυναίκες και η οδήγηση και να τεκμηριώσει τα γεγονότα που δεν καλύπτονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως το μαχαίρωμα ενός Καναδού σε ένα εμπορικό κέντρο της πόλης Νταχράν το Νοέμβριο του 2014. Η Σαουδική Αραβία χρησιμοποιεί επίσης την επιρροή της στο συμβούλιο συνεργασίας του Κόλπου για να περάσει περιορισμούς που εμποδίζουν τα μέσα ενημέρωσης στα κράτη μέλη να επικρίνουν την ηγεσία των άλλων κρατών μελών.

Αζερμπαϊτζάν, Βιετνάμ.

Αρκούνται στην παρακολούθηση blogger οι οποίοι θίγουν ευαίσθητα θέματα, ή αναδημοσιεύουν ξένα δημοσιεύματα σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που θίγουν ευαίσθητα εγχώρια θέματα.

Ιράν.

Οι Ιρανικές αρχές διατηρήσουν ένα από τα πιο σκληρά καθεστώτα λογοκρισία του διαδικτύου στον κόσμο με το κλείδωμα εκατομμυρίων ιστοσελίδων, συμπεριλαμβανομένων των ειδήσεων και ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Η κατάσταση για τον τύπο δεν έχει βελτιωθεί στο πλαίσιο Rouhani παρά τις ελπίδες των κρατών μελών του ΟΗΕ και των οργανώσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τουρκία.

Η TIB (τουρκική Αρχή Τηλεπικοινωνιών) απέκλεισε την πρόσβαση στο Twitter τη νύχτα της 20ής προς 21η Μαρτίου 2014, με εντολή του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος εμφανίστηκε αποφασισμένος να τερματίσει την καθημερινή μετάδοση μέσω Διαδικτύου κατηγοριών για διαφθορά σε βάρος της κυβέρνησής του. Η απόφασή του αυτή ήρθε σε σύγκρουση με την αντιπολίτευση και δικηγορικών συλλόγων της Τουρκίας.

Αυτά είναι λίγα παραδείγματα από χώρες που λογοκρίνουν εντατικά το διαδίκτυο. Υπάρχουν πολλές ακόμα που λογοκρίνουν έργα τέχνης και έντυπα έγγραφα όπως εφημερίδες κ περιοδικά, ή τα μμε γενικότερα, όπως την τηλεόραση.

Κατά τη γνώμη μου όμως πλέον, το χειρότερο είναι να λογοκρίνεις το διαδίκτυο γιατί η πληροφορία μεταφέρεται ουσιαστικά στις τσέπες μας! Ο καθένας μπορεί από μια κινητή συσκευή να συντάξει και να διαμορφώσει άποψη σε ένα άλφα κοινό.

Κλασικό παράδειγμα στην χώρα μας είναι η υπουργοποίηση του Δημήτρη Καμμένου και η αποϋπουργοποίησή του λίγες ώρες μετά, τον Σεπτέμβριο του 2015, έπειτα από τον πανικό που επικράτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικά στο twitter λόγω κάποιων άστοχων “τιτιβισμάτων” του βουλευτή, πριν ακόμα την συγκυβέρνηση των Ανελ με τον Συριζα. Ο Καμμένος απενεργοποίησε τον λογαριασμό του μόλις του ανακοινώθηκε ότι θα υπουργοποιηθεί και δεν άργησαν να κυκλοφορούν τα παρακάτω screenshots (κάποιος έπρεπε να του πει πως, ότι γράφεις, μένει στον ιστό για πάντα!). Μέχρι το απόγευμα είχε γίνει πρώτο #hashtag αναφοράς με αποτέλεσμα να μεσολαβήσει η ΕΥΠ, ο Καμμένος να υποπέσει σε αντικρουόμενες δηλώσεις και τελικά να παραιτηθεί.

Προς τιμή της χώρας μας και του σεβασμού προς τον άνθρωπο, δεν έχει διαπιστωθεί λογοκρισία στο διαδίκτυο! Ίσα ίσα όποιος διατηρεί λογαριασμό στο twitter θα έχει την χαρά να ανταλλάξει απόψεις με τον οποιονδήποτε! Από δημοσιογράφους μέχρι και βουλευτές! Βέβαια το “μπλόκ” πάει σύννεφο, αλλά δεν έχει να λέει!!