Τα εμβόλια για τον COVID-19 βρίσκονται στην τελική φάση ερευνών, και πιθανότατα να αναρωτιέστε πώς η FDA θα αποφασίσει εάν ένα εμβόλιο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό.
Με βάση την κατάσταση των δοκιμών της Φάσης 3 που βρίσκονται σε εξέλιξη, είναι απίθανο τα αποτελέσματα να είναι διαθέσιμα πριν από το Νοέμβριο. Αλλά είναι επίσης πολύ πιθανό ότι δεν θα βρεθεί μόνο ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο για τον COVID-19 μέχρι τα τέλη του 2020.
Ποια είναι η κατάσταση των εμβολίων COVID-19 σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους;
Οι μελέτες της Φάσης 3 βρίσκονται σε εξέλιξη για τα εμβόλια Moderna και BioNTech της Pfizer, το εμβόλιο της Oxford από την εταιρεία AstraZeneca και τώρα το εμβόλιο της Johnson & Johnson.
Κάθε ένα από αυτά τα εμβόλια χρησιμοποιεί την SARS-CoV-2 spike glycoprotein, (την χρησιμοποιεί ο ιός για να μολύνει κύτταρα), για να ενεργοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να δημιουργήσει προστατευτικά αντισώματα, μια κυτταρική ανοσοαπόκριση στον ιό. Τα προστατευτικά αντισώματα δρουν εμποδίζοντας την ακίδα της γλυκοπρωτεΐνης (spike glycoprotein) να προσκολλήσει τον ιό στα ανθρώπινα κύτταρα, εξουδετερώνοντας έτσι τον ιό SARS-CoV-2 που προκαλεί το COVID-19.
Στην περίπτωση του εμβολίου νουκλεϊνικού οξέος της Moderna, το αγγελιοφόρο RNA που κωδικοποιεί την ακίδα γλυκοπρωτεΐνης περικλείεται με ένα σταγονίδιο λίπους (ονομάζεται λιπόσωμα) για να προστατεύσει το mRNA από την αποικοδόμηση και να του επιτρέψει να εισέλθει στα κύτταρα. Μόλις αυτές οι οδηγίες βρίσκονται εντός των κυττάρων, το mRNA διαβάζεται από τους “μηχανισμούς” των ανθρώπινων κυττάρων και μετατρέπεται σε πολλές ακίδες πρωτεΐνες έτσι ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να μπορεί να ανταποκριθεί και να αρχίσει να παράγει αντισώματα κατά αυτού του κοροναϊού.
Τα εμβόλια της Oxford από την AstraZeneca και της Johnson&Johnson χρησιμοποιούν μια διαφορετική στρατηγική για να ενεργοποιήσουν την ανοσοαπόκριση. Εδώ ένας αδενοϊός που βρέθηκε στους χιμπατζήδες κλείνει τις οδηγίες για την κατασκευή της ακίδας γλυκοπρωτεΐνης στα κύτταρα.
Οι μελέτες των φάσεων 1 και 2 από τις φαρμακευτικές εταιρείες Janssen and Merck χρησιμοποιούν επίσης ιογενείς φορείς παρόμοια με τα εμβόλια των Oxford/AstraZeneca και J&J, ενώ τα εμβόλια των Novavax και GSK-Sanofi χρησιμοποιούν την ίδια την πραγματική ακίδα γλυκοπρωτεΐνης που διαθέτει ο ιός.
Οι δοκιμές σε ζώα δείχνουν ότι τα εμβόλια παρέχουν προστασία στην μόλυνση από κοροναϊό
Μελέτες σε ζωικά μοντέλα με COVID-19 παρέχουν πειστικά στοιχεία ότι ο εμβολιασμός με την ακίδα γλυκοπρωτεΐνης θα προστατεύσει από τον ιό. Τα πειράματα έχουν δείξει ότι όταν εμφανίζεται στο ανοσοποιητικό τους σύστημα, η ακίδα γλυκοπρωτεΐνης – η οποία από μόνη της δεν μπορεί να προκαλέσει ασθένεια – το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί μια απόκριση αντισώματος που προστατεύει από μόλυνση με SARS-CoV-2.
Σε μελέτες με χάμστερ, ένας ιικός φορέας αδενοϊού – η προσέγγιση που χρησιμοποιήθηκε από την Oxford/AstraZeneca, για παράδειγμα – χρησιμοποιήθηκε για την ανοσοποίηση με τη ακίδα γλυκοπρωτεΐνης. Τα χάμστερ που μολύνθηκαν με SARS-CoV-2 προστατεύονταν από πνευμονία, απώλεια βάρους και θάνατο.
Τα ζώα παρήγαγαν αντίσωμα που εμπόδισαν την προσκόλληση του ιού στα κύτταρα.
Τι έχουν δείξει οι πρώτες μελέτες της Φάσης 1 και 2 σε ανθρώπους;
Συνολικά, ο εμβολιασμός προκάλεσε μια πιο ισχυρή απόκριση εξουδετερωτικών αντισωμάτων από εκείνη που παρατηρήθηκε σε ασθενείς που ανάρρωσαν από COVID-19.
Αυτό ισχύει επίσης για το εμβόλιο της Moderna που βρίσκεται σε δοκιμές της Φάσης 3 και για εμβόλια από την CanSino Biologics και της Oxford/AstraZeneca.
Ποιες παρενέργειες έχουν παρατηρηθεί;
Οι γιατροί έχουν καταγράψει ήπιες έως μέτριες αντιδράσεις όταν τα άτομα παρατηρήθηκαν έως και 28 ημέρες μετά τον εμβολιασμό. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιελάμβαναν ήπιο πόνο, ελαφρύ κάψιμο και ευαισθησία στο σημείο της ένεσης και πυρετό, κόπωση, πόνο στις αρθρώσεις και τους μυς.
Ωστόσο, οι μελέτες της Φάσης 1 και 2 είναι μικρές από σχεδιασμό, με εκατοντάδες συμμετέχοντες. Επομένως, αυτές οι δοκιμές δεν είναι αρκετές για να ανιχνευτούν ασυνήθιστες ή σπάνιες παρενέργειες.
Η έμφαση στην ασφάλεια σαν πρωταρχικό στόχο καταδείχθηκε πρόσφατα στη δοκιμή εμβολίων της φάσης 3 του εμβολίου της Oxford/AstraZeneca όπου ένα εμβολιασμένο άτομο ανέπτυξε φλεγμονή του νωτιαίου μυελού. Δεν είναι σαφές αν το εμβόλιο προκάλεσε αυτή την αντίδραση, αλλά η δοκιμές της Φάσης 3 σταμάτησαν στις ΗΠΑ.
Πώς διασφαλίζει η FDA ότι ένα εμβόλιο θα είναι ασφαλές αλλά θα παράγεται γρήγορα;
Η FDA έχει εκδώσει οδηγίες για τη βιομηχανία σχετικά με τα βήματα που απαιτούνται για την ανάπτυξη και τελικά την έγκριση εμβολίων για την πρόληψη του COVID-19 και είναι το ίδιο αυστηρά πρότυπα ασφάλειας που απαιτούνται για όλα τα εμβόλια.
Υπάρχουν, ωστόσο τρόποι επιτάχυνσης της διαδικασίας έγκρισης που επικεντρώνεται στην “τεχνολογία της πλατφόρμας”. Αυτό σημαίνει ότι εάν ένα εμβόλιο χρησιμοποιεί μια προσέγγιση όπως ένας αδενοϊός που έχει μελετηθεί και έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλής, η κατασκευάστρια εταιρεία μπορεί να χρησιμοποιήσει δεδομένα που έχουν συλλεχθεί προηγουμένως για την τοξικότητα και την φαρμακοκινητική για γρηγορότερη έγκριση των κλινικών δοκιμών.
Μπορεί η ταχύτητα και η ασφάλεια να φαίνονται αντικρουόμενοι στόχοι, αλλά το ενθαρρυντικό είναι ότι αντίπαλοι κατασκευαστές εμβολίων έχουν δεσμευτεί από κοινού να μην υποκύψουν σε πολιτικές πιέσεις για να επιταχύνουν την έγκριση εμβολίων, αλλά να διατηρήσουν τα πιο αυστηρά πρότυπα ασφαλείας.
Πόσο προστατευτικό πρέπει να είναι ένα εμβόλιο για να λάβει έγκριση από την FDA;
Η FDA έχει θέσει τη γραμμή για το κύριο τελικό σημείο των δοκιμών της Φάσης 3 στην προστασία με 50% για την έγκριση του εμβολίου.
Η προστασία ορίζεται σαν προστασία από την συμπτωματική λοίμωξη με COVID-19, η οποία ορίζεται σαν λοίμωξη SARS-CoV-2 που επιβεβαιώνεται από εργαστήριο και έχει συμπτώματα όπως πυρετός, ρίγη, βήχα, δύσπνοια, κόπωση, μυϊκούς πόνους, απώλεια γεύσης ή οσμής, συμφόρηση ή ρινική καταρροή, διάρροια, ναυτία ή έμετο.
Αυτό σημαίνει ότι ένα αποτελεσματικό εμβόλιο θεωρείται ένα που θα μειώσει τον αριθμό των λοιμώξεων στους αποδέκτες των εμβολίων κατά το ήμισυ. Αυτή είναι η ελάχιστη προστασία που αναμένεται να είναι κλινικά χρήσιμη. Αυτό συμβαίνει εν μέρει, επειδή τα χαμηλότερα επίπεδα αποτελεσματικότητας θα μπορούσαν να αυξήσουν παράδοξα τις μολύνσεις με COVID-19 εάν προκαλέσουν στους εμβολιασμένους ανθρώπους να μειώσουν την χρήση της μάσκας ή να μην νοιάζονται για την κοινωνική απόσταση επειδή πιστεύουν ότι προστατεύονται πλήρως.
Δεδομένου ότι ένα εμβόλιο μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό στην πρόληψη του COVID-19, η FDA δίνει εντολή ότι η προστασία από τον COVID-19 θα πρέπει να είναι δευτερεύον τελικό σημείο.
Πόσα άτομα πρέπει να εμβολιαστούν για να γνωρίζουμε αν ένα εμβόλιο πέρασε θετικά την Φάση 3;
Οι τρέχουσες δοκιμές της Φάσης 3 πραγματοποιούνται σε 30.000-40.000 άτομα. Οι περισσότεροι από αυτούς τους συμμετέχοντες θα λάβουν το εμβόλιο και κάποιο εικονικό φάρμακο.
Το πότε ακριβώς θα κυκλοφορήσουν τα αποτελέσματα των μελετών της Φάσης 3 εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ποσοστό μόλυνσης στους παραλήπτες του εικονικού φαρμάκου. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν αυτές οι μελέτες των εμβολίων είναι ότι ελέγχουν εάν οι νέες λαμβανόμενες λοιμώξεις από κοροναϊό είναι χαμηλότερες στην ομάδα που έλαβε το εμβόλιο σε σύγκριση με την ομάδα που έλαβε το εικονικό φάρμακο.
Έτσι, ενώ μπορεί να είναι καλά νέα ότι οι μολύνσεις με COVID-19 μειώθηκαν πρόσφατα στις ΗΠΑ από τις 70.000 σε 40.000 περιστατικά την ημέρα, αυτή η μείωση των νέων λοιμώξεων μπορεί να επιβραδύνει τις μελέτες των εμβολίων.
Εμβόλιο με εξουσιοδότηση έκτακτης ανάγκης;
Σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως είμαστε αντιμέτωποι με την πανδημία, με περίπου 700 νέους θανάτους και 40.000 νέες περιπτώσεις τη μέρα, η FDA είναι εξουσιοδοτημένη να επιτρέπει τη χρήση μη εγκεκριμένων προϊόντων για τη διάγνωση, τη θεραπεία και την πρόληψη. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και ένα εμβόλιο.
Η τυπική διαδικασία έγκρισης για τα εμβόλια μπορεί να απαιτεί παρατήρηση άνω του ενός έτους μετά τον εμβολιασμό. Εάν η βραχυπρόθεσμη ασφάλεια είναι καλή και το εμβόλιο λειτουργεί για την πρόληψη του COVID-19, τότε θα μπορεί να εγκριθεί για χρήση υπό την Εξουσιοδότηση έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια της μελέτης του.
Σύμφωνα με την Εξουσιοδότηση έκτακτης ανάγκης, η FDA θα συνεχίσει να συλλέγει πληροφορίες από τις εταιρείες που παράγουν τα εμβόλια για οφέλη και βλάβες που προκαλούν.
Τι πρέπει να περιμένουμε για τις εγκρίσεις;
Περιμένω ότι η FDA θα εγκρίνει αρκετά εμβόλια μέχρι το τέλος του 2020 στο πλαίσιο της Εξουσιοδότησης Έκτακτης Χρήσης, έτσι ώστε ο εμβολιασμός να μπορεί να ξεκινήσει αμέσως, ξεκινώντας από ομάδες υψηλού κινδύνου,όπως το προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης και των ηλικιωμένων με προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις.
Η FDA και οι κατασκευαστές των εμβολίων θα συνεχίσουν να παρακολουθούν τις παρενέργειες και να εργάζονται για τη βελτίωση των πρώτων εμβολίων. Αυτή η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει μήνες.
Μπορεί να μην έχουμε την ζωή που ξέραμε το επόμενο έτος, αλλά όλα δείχνουν ένα πιο υγιές 2021.
__________________________________
Το άρθρο μεταφράστηκε από το The Conversation . Συγγραφέας είναι ο William Petri, Professor of Medicine, University of Virginia. Δημοσιεύτηκε υπό άδεια χρήσης της Creative Commons. Διαβάστε το αυθεντικό άρθρο.
