Σίγουρα έχετε ακούσει ότι βγήκε το νέο μοντέλο της τάδε κάρτας γραφικών και ίσως έχετε αναρωτηθεί αν χρειάζεστε και εσείς μία τέτοια κάρτα ή όχι.
Δεν είναι πάντα σαφές ποιος χρειάζεται πραγματικά μία κάρτα γραφικών. Ας κάνουμε μία πρώτη ανάλυση το τι είναι η κάρτα γραφικών (ή αλλιώς graphics card) και κατά πόσο είναι απαραίτητη στον δικό σας υπολογιστή
Η διαφορά μεταξύ ενσωματωμένης και ξέχωρης GPU
Ο τίτλος αυτού του άρθρου είναι κατά κάποιο τρόπο μία ερώτηση παγίδα αφού κάθε desktop και laptop υπολογιστής χρειάζεται μία GPU (Graphics Processing Unit). Χωρίς την GPU, δεν θα υπήρχε κανένας τρόπος να λειτουργήσει η οθόνη σας και να απεικονίσει τα όσα διαδραματίζονται εντός της μητρικής κάρτας σας και κατ’επέκταση εντός του pc σας. Η πραγματική ερώτηση δεν είναι αν θα πρέπει να έχετε μια GPU ή όχι, αλλά το αν θα πρέπει να έχετε μία ξέχωρη GPU ή όχι.
Ενσωματωμένη GPUs: Οι περισσότερες μητρικές κάρτες (motherboard) την σημερινή εποχή έρχονται με ενσωματωμένη την κάρτα γραφικών εντός τους ή και εντός της CPU. Για δεκαετίες τώρα, οι κατασκευαστές των μητρικών πλακετών περιλαμβάνουν μία απλή και όχι ιδιαίτερα ισχυρή GPU τοποθετημένη στο chipset της μητρικής πλακέτας, έτοιμη προς χρήση και χωρίς να απαιτεί κάποιο επιπλέον υλικό. Κατά τα τελευταία έξι έτη η GPU έχει ενσωματωθεί στο CPU αντί της μητρικής.
Η ενσωματωμένη GPU είναι πολύ καλή λύση γιατί είναι δωρεάν (και χωρίς προβλήματα). Δεν χρειάζεται καν να προβληματιστούμε για αυτήν. Μια μεγάλη κατηγορία καταναλωτών αγοράζει μία μητρική πλακέτα και μία CPU (ή ένα προ-συναρμολογημένο υπολογιστή από τον λιανεμπόριο) και απλά το συνδέει με την οθόνη του.
Η ενσωματωμένη κάρτα γραφικών είναι επίσης πολύ αποτελεσματική από άποψη κατανάλωσης, δεδομένου ότι χρησιμοποιεί πολύ λίγη ενέργεια. Και χάρη στην τυποποίηση τους, σπάνια θα αντιμετωπίσετε τυχόν προβλήματα με τους οδηγούς (drivers) ή προβλήματα συμβατότητας. Σε ένα σύγχρονο μηχάνημα με Windows θα είναι το τελευταίο πράγμα που θα ασχοληθείτε.
Φυσικά, η ενσωματωμένη κάρτα γραφικών έχει και μειονεκτήματα. Κατ ‘αρχάς, είναι αδύναμη. Κατά βάση προορίζεται για τις ανάγκες ενός χρήστη που διαβάζει e-mail, κάνει αναζητήσεις στο διαδίκτυο, συντάσσει έγγραφα, βλέπει ταινίες έως HD ανάλυσης, παίζει απλά παιχνίδια και το πολύ να χρησιμοποιεί και κάποιο πρόγραμμα σχεδιαστικό. Δεν απευθύνεται σε ανθρώπους που κάνουν πιο απαιτητικά πράγματα όπως το να παίζουν σύγχρονα παιχνίδια. Τρέξτε ένα σύγχρονο παιχνίδι σε ένα σύστημα με μια ενσωματωμένη GPU και έχετε μεγάλες πιθανότητες να το δείτε να χάνει frames ή ακόμα χειρότερα να μην μπορεί να φορτώσει το παιχνίδι.
Επιπλέον, μία ενσωματωμένη GPU καταναλώνει όλους τους πόρους της CPU καθώς και της RAM σας. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε βαριά εργασία γραφικών, όπως η θέαση ενός υψηλής ανάλυσης 3D βίντεο, ή ενός 3D παιχνιδιού, ή κάτι παρόμοιο, θα καταναλώσει ένα μεγάλο κομμάτι των πόρων του συστήματος σας με πιθανότητα να “γονατίσει” το υπολογιστή.
Ξέχωρη GPU: Από την αντίθετη πλευρά του φάσματος των GPUs, υπάρχουν και οι κάρτες γραφικών που είναι ξεχωριστές πλακέτες ή αν θέλετε ξεχωριστό hardware που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στο χειρισμό της επεξεργασίας γραφικών. Όταν ακούτε κάποιον να λέει “Αγόρασα μια νέα κάρτα γραφικών για τον υπολογιστή μου” ή “Χρειάζομαι μια νέα κάρτα γραφικών για να παίξω το Super Soldier Simulator Shoot Shoot 9000”, μιλάει γιά μία ξέχωρη ειδική GPU.
Το μεγαλύτερο όφελος της ξέχωρης GPU είναι η απόδοση. Μία τέτοια ειδική κάρτα γραφικών έχει ένα εξελιγμένο τσιπ υπολογιστών που έχει σχεδιαστεί για την εργασία της επεξεργασίας γραφικών. Επιπλέον η GPU έχει και μία ξέχωρη δική της RAM (η οποία είναι συνήθως ταχύτερη και καλύτερα βελτιστοποιημένη από την RAM του γενικού σύστημα σας). Η GPU αυξάνει την απόδοση όχι μόνο στα προφανή γραφιστικά καθήκοντα της (όπως στο να παίζει βιντεοπαιχνίδια τελευταίας γενιάς), αλλά επίσης κάνει ομαλότερες και ταχύτερες τις εργασίες επεξεργασίας εικόνων και βίντεο, όπως για παράδειγμα στο Photoshop.
Εκτός από τη γραφιστική αύξηση των επιδόσεων του υπολογιστή σας, οι ξέχωρες κάρτες GPU συνήθως προσφέρουν μια ευρύτερη και πιο σύγχρονη ποικιλία από θύρες βίντεο σε σχέση με αυτή της μητρικής πλακέτας. Ενώ η μητρική σας μπορεί να σας έχει προσφέρει μόνο μια έξοδο VGA και μια θύρα DVI, οι ξέχωρες GPU συνήθως σας παρέχουν επιπλέον θύρες όπως HDMI ή ακόμα και διπλές θύρες (όπως δύο θύρες DVI, οι οποίες σας επιτρέπουν να συνδέετε εύκολα πολλαπλές οθόνες).
Όλο αυτό ακούγεται καλό, έτσι; Πολύ καλύτερη απόδοση, περισσότερες θύρες, πολλαπλές οθόνες. Πριν τρέξετε να αγοράσετε όμως μία διαβάστε την άλλη πλευρά του νομίσματος. Στα αρνητικά της ξέχωρης GPU πρώτα απ’ όλα, υπάρχει το θέμα του κόστους. Μια GPU μεσαίας κατηγορίας μπορεί να κοστίσει από €250 έως €500, και τα κορυφαία μοντέλα μπορεί να αγγίξουν το ποσό των €1000 (αν και σπάνια αξίζει η σχέση τιμής προς απόδοση που προσφέρουν). Απλές κάρτες γραφικών σας προσφέρουν ότι και η ενσωματωμένη αλλά σας παρέχουν την δυνατότητα να έχετε δύο οθόνες, κοστίσουν περίπου €50-100.
Επιπλέον για τη συντριπτική πλειοψηφία των καρτών θα πρέπει να έχετε μια ελεύθερη υποδοχή επέκτασης (expansion) στη μητρική πλακέτα, και όχι μία οποιοδήποτε παλιά υποδοχή, αλλά μία υποδοχή PCI-Express x16 (δείτε παραπάνω) καθώς και ένα τροφοδοτικό και με αρκετή περίσσια ισχύ (οι GPUs είναι ενεργοβόρες) και με τις κατάλληλες υποδοχές ρεύματος για αυτήν (αν είναι αρκετά ογκώδης και απαιτεί περισσότερη ενέργεια από ό,τι η υποδοχή PCI μπορεί να της προσφέρει).
Μιλώντας για ηλεκτρική ισχύ, η αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας στα ηλεκτρονικά σημαίνει αυξημένη θερμότητα και γιαυτό στις high end GPUs υπάρχει ένας τεράστιος ανεμιστήρας, για να τις κρατάει δροσερές. Αγοράζοντας μία ξέχωρη GPU να είστε προετοιμασμένοι για περισσότερο θόρυβο και περισσότερη θερμότητα και μπορεί ίσως να χρειαστεί να αναβαθμίσετε ακόμα και το κουτί τους υπολογιστή σας μαζί με τους κεντρικούς ανεμιστήρες του, προκειμένου να κρατήσετε τα πράγματα πιο δροσερά. Ακόμα κι αν δεν χρειαστεί να αναβαθμίσετε το κουτί σας για να αυξήσετε την ροή του αέρα μπορεί και πάλι να χρειαστεί να το αλλάξετε αν έχετε κάποιο που δεν χωράει τη έξτρα κάρτα (όπως για παράδειγμα στα mid-tower κουτιά).
Άρα, χρειάζεστε μία ξέχωρη GPU;
Έχοντας υπόψιν τα υπέρ και κατά κάθε λύσης όσο αφορά τα γραφικά του υπολογιστή σας, ίσως να αναρωτιέστε αν θα πρέπει να κάνετε το βήμα και να αγοράσετε μία ξέχωρη κάρτα γραφικών.
Ενώ η διαδικασία της επιλογής μιας κάρτας γραφικών που να ταιριάζει για τις ανάγκες σας είναι αρκετά πολύπλοκη και ίσως να χρειαστεί να σπαταλήσετε αρκετό χρόνο συγκρίνοντας στατιστικά και χαρακτηριστικά καρτών ελπίζοντας ότι να πάρετε την καλύτερη δυνατή συμφωνία τιμής-απόδοσης, η απόφαση αν θα πρέπει να αγοράσετε μία ξέχωρη GPU είναι αρκετά απλή. Ας δούμε δύο ερωτήσεις που πραγματικά έχουν σημασία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Ερώτηση 1: Μπορείτε με την τρέχουσα κάρτα και ρυθμίσεις αυτής, να χειριστείτε τα παιχνίδια και τα γραφικά εφαρμογών που χρησιμοποιείτε;
Ο πρώτος και κύριος λόγος που οι άνθρωποι αγοράζουν μια ξέχωρη GPU είναι για gaming. Δεν χρειάζεστε μία ξέχωρη GPU για να παρακολουθήσετε ένα βίντεο (ακόμα και σε ευκρίνεια HD). Δεν χρειάζεστε μία ξέχωρη GPU για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σας, την επεξεργασία κειμένου, ή για οποιαδήποτε εφαρμογή τύπου σουίτας Office. Δεν την χρειάζεστε ακόμη και για μεγάλα παιχνίδια, καθώς οι σημερινές ενσωματωμένες κάρτες γραφικών είναι πολύ καλύτερες από ό,τι οι αντίστοιχες κάρτες των προηγούμενων δεκαετιών.
Την χρειάζεστε όμως για τα παιχνίδια που απαιτούν μεγάλη υπολογιστική ισχύ, ώστε να δείτε τους 3D τίτλους τους σε όλο τους το μεγαλείο. Θέλετε να παίξετε το Skyrim με δεκάδες mods και add-ons, ενώ ταυτόχρονα θα απολαμβάνετε τα γραφικά του χωρίς το παραμικρό ψεγάδι; Χρειάζεται μια αξιοπρεπή ξέχωρη GPU. Έχετε σκοπό να αγοράσετε οποιοδήποτε τίτλο high end παιχνιδιού που βγαίνει αυτό το έτος και θέλετε να το απολαύσετε στην νέα σας 4Κ οθόνη χωρίς να τρεμοπαίζει η εικόνα; Χρειάζεται μια μεγάλη ξέχωρη GPU.
Οι κάρτες γραφικών είναι επίσης χρήσιμες και για ορισμένους μη-gamers. Εάν ασχολείστε με την επεξεργασία φωτογραφιών (όχι απλά για περικοπή και τον καθορισμό ισορροπίας του λευκού, αλλά για εντατικές εργασίες Photoshop), την επεξεργασία και το μοντάζ βίντεο, ή οποιοδήποτε είδος γραφικής επεξεργασίας (3D art, design, κλπ), τότε σίγουρα χρειάζεται να αγοράσετε μια ξέχωρη GPU.
Ερώτηση 2: Μπορούν οι τρέχουσες ρυθμίσεις σας να υποστηρίξουν τον αριθμό των οθονών που θέλετε;
Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν μία GPU για gaming, υπάρχει επίσης ένας αρκετά μεγάλος αριθμός χρηστών που αγοράζουν μια ειδική κάρτα γραφικών, προκειμένου να επεκτείνουν το σύνολο των οθονών στο υπολογιστή τους.
Αν προσθέσετε επιπλέον οθόνες στον υπολογιστή σας χωρίς μια ξέχωρη κάρτα γραφικών μάλλον θα έχετε ένα αναξιόπιστο αποτέλεσμα. Ορισμένες μητρικές πλακέτες υποστηρίζουν τη χρήση πολλαπλών θυρών βίντεο (για παράδειγμα έχουν μια θύρα VGA και μια θύρα DVI και μπορείτε να αλλάξετε μια ρύθμιση στο BIOS ώστε να χρησιμοποιήσετε και τις δύο) αλλά συνήθως οι περισσότερες μητρικές πλακέτες δεν το κάνουν. Άλλες μητρικές πλακέτες σας επιτρέπουν να κρατήσετε ενεργοποιημένη την ενσωματωμένη θύρα γραφικών και ταυτόχρονα να προσθέσετε και μία απλή ξέχωρη GPU ώστε να μπορείτε να έχετε μία επιπλέον θύρα, αλλά οι περισσότερες δεν το κάνουν.
Η λύση για τους λάτρεις πολλαπλών οθονών είναι μία ξέχωρη GPU με αρκετές θύρες βίντεο που από μόνες τους να καλύπτουν την ποσότητα και το φάσμα του αριθμού των οθονών που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν. Αν θέλετε να βλέπετε σε δύο ή περισσότερες οθόνες χωρίς να ζορίζετε τον υπολογιστή σας, ή να κάνετε κόλπα με τις ρυθμίσεις του BIOS, ο ευκολότερος τρόπος είναι να αγοράσετε απλά μια ξέχωρη κάρτα γραφικών. Δεν χρειάζεται να είναι ακριβή παρά μόνο να έχει τον αριθμό και τον τύπο των θυρών που χρειάζεστε.
