Για μερικές δεκαετίες, οι άνθρωποι που ήθελαν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους χρησιμοποίησαν συσκευές που ονομάζονται τηλέτυποι και που ήταν ουσιαστικά μία ηλεκτρομηχανική γραφομηχανή και είχε σαν έξοδο εκτύπωση σε καρούλια χαρτιού.
Τι είναι ο Τηλέτυπος;
Ένας τηλέτυπος (teletype writer, ή teleprinter, ή teletype ή TTY) είναι μια συσκευή επικοινωνίας μέσω τηλεφώνου, που επιτρέπει στους χειριστές να στέλνουν και να λαμβάνουν μηνύματα βάσει κειμένου, χρησιμοποιώντας το πληκτρολόγιο μίας γραφομηχανής και έχοντας σαν έξοδο εκτυπωμένο χαρτί.
Ο όρος «teletype» ξεκίνησε ως εμπορικός όρος από την εταιρεία Teletype Corporation, το 1928. Τα προϊόντα της Teletype Corporation έγιναν τόσο πασίγνωστα και πανταχού παρόντα που το «teletype» εξελίχθηκε σε έναν γενικό όρο, συνώνυμο με το «teleprinter», ειδικά στον τομέα των υπολογιστών.
Για να κατανοήσετε τη βασική αρχή πίσω από τους τηλέτυπους, φανταστείτε δύο ηλεκτρικές γραφομηχανές που συνδέονται μεταξύ τους μέσω καλωδίων (ή ενός ασύρματου ραδιο-συνδέσμου). Ό, τι κι αν πληκτρολογείτε στην μια γραφομηχανή εκτυπώνεται αυτόματα στην άλλη. Τώρα φανταστείτε ότι αυτές οι δύο γραφομηχανές μπορεί να απέχουν χιλιόμετρα μεταξύ τους, χάρη στα ενσύρματα δίκτυα ή τις ραδιοφωνικές μεταδόσεις. Ίσως μπορείτε να αντιληφθείτε τι επανάσταση στις επικοινωνίες εκπροσωπούσαν αυτές οι μηχανές, στις αρχές του 20ου αιώνα.
Η έξοδος ενός τηλέτυπου ήταν ένα ρολό χαρτιού που το έκοβε ο χειριστής, αναλόγως του μεγέθους του μηνύματος,
Οι πρωτόγονοι τηλέτυποι ήταν οι teleprinters. Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά την δεκαετία του 1840 και παρείχαν ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τους τηλεγράφους κώδικα Morse, ότι η έξοδος ενός τηλέτυπου ήταν άμεσα αναγνώσιμη από τον άνθρωπο χωρίς την ανάγκη ειδικής εκπαίδευσης.
Ένα σύστημα δύο teleprinters, με έναν χειριστή εκπαιδευμένο να χρησιμοποιεί ένα πληκτρολόγιο, αντικατέστησε δύο εκπαιδευμένους χειριστές κώδικα Morse και οι ειδήσεις μπορούσαν να αποσταλούν άμεσα σε όλο τον κόσμο.
Στις αρχές του 1900, οι αρχικοί αυτοί τηλέτυποι έγιναν πιο αξιόπιστοι και ευκολότεροι στη χρήση, αντικαθιστώντας το πληκτρολόγιο τους που αρχικά ήταν σαν πιάνο με το γνωστό πληκτρολόγιο QWERTY και τη δυνατότητα εγγραφής μηνυμάτων σε χαρτοταινία, για επαναλαμβανόμενη μετάδοση.
Και φυσικά οι πρόγονοί των τηλέτυπων ήταν οι τηλέγραφοι, που ήταν μηχανές οι οποίες στέλναν μηνύματα με σήματα Μορς διακόπτοντας ή αφήνοντας να περάσει το ρεύμα από μία πηγή ενέργειας. H έξοδός τους ήταν μία μακριά λεπτή κορδέλα χαρτιού, επάνω στην οποία χαρασσόταν τα στίγματα του κώδικα Μορς.
Γιατί οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν τηλέτυπους με υπολογιστές;
Mέχρι να εμφανιστούν οι οθόνες οι άνθρωποι στους πρώιμους υπολογιστές χρησιμοποίησαν τον τηλέτυπο ως μέσο γραφής και παραλαβής μηνυμάτων και αποτελεσμάτων από και προς τον υπολογιστή.
Για να φανταστείτε γιατί ένας τηλέτυπος θα ήταν χρήσιμος με έναν υπολογιστή την δεκαετία του 1920, θυμηθείτε αυτές τις δύο απομακρυσμένες συνδεδεμένες γραφομηχανές από το τελευταίο παράδειγμα και αντικαταστήστε μία από αυτές με ένα διαδραστικό σύστημα υπολογιστή. Αντί να επικοινωνείτε με έναν απομακρυσμένο τηλέτυπο, στέλνετε και λαμβάνετε αναγνώσιμο από τον άνθρωπο κείμενο, από και προς έναν υπολογιστή.
Ο υπολογιστής θα μπορούσε να βρίσκεται στο ίδιο δωμάτιο, σε άλλο μέρος ενός κτιρίου, ή ακόμα και στα μισά του κόσμου, εφόσον συνδέεται μέσω τηλεφωνικού δικτύου.
Πολλά μεγάλα μεγάλα συστήματα υπολογιστών (ειδικά εκείνα που πωλήθηκαν από την IBM) λειτουργούσαν χωρίς αλληλοεπίδραση, σε τυπική σειρά (batch mode), πράγμα που σήμαινε ότι ένα μεμονωμένο πρόγραμμα θα πληκτρολογόταν σε κάρτες διάτρησης, οι κάρτες διάτρησης και το μεμονωμένο πρόγραμμα θα περίμενε την σειρά του μαζί με προγράμματα άλλων χρηστών.
Όταν θα ερχόταν η σειρά του οι κάρτες διάτρησης θα τροφοδοτόντουσαν στον υπολογιστή, θα έτρεχε το πρόγραμμα και τα αποτελέσματα θα γράφονταν σε μια άλλη στοίβα καρτών διάτρησης. Στη συνέχεια, οι κάρτες διάτρησης με τα αποτελέσματα θα διαβάζονταν από τον τηλέτυπο που θα εκτύπωνε τα αποτελέσματα σε μορφή αναγνώσιμη από τον άνθρωπο.
Παράλληλα με τους υπολογιστές που λειτουργούσαν σε μία σειρά (batch mode) στα μέσα της δεκαετίας του 1950, οι μηχανικοί άρχισαν να πειραματίζονται με διαδραστικούς υπολογιστές (interactive mode), όπου ένας χειριστής υπολογιστών θα μπορούσε να παράσχει δεδομένα και να πάρει αποτελέσματα σε σχεδόν πραγματικό χρόνο σε ένα είδος διαδραστικής «συνομιλίας» με το μηχάνημα. Πολλοί από αυτούς τους υπολογιστές, όπως το Bendix G-15 (1956) και το IBM 610 (1954) χρησιμοποίησαν τροποποιημένες ηλεκτρικές γραφομηχανές ως συσκευές εισόδου ή εξόδου, που δεν ήταν απαραίτητα εμπορικοί τηλέτυποι.
Παράδειγμα αυτής της διαδικασίας το IBM 610 (1954) της παρακάτω φωτογραφίας, ένας πρώιμος διαδραστικός υπολογιστής που χρησιμοποίησε μια τροποποιημένη γραφομηχανή για να εκτυπώνει τα αποτελέσματα εξόδου.
Η εφεύρεση του timesharing (κατανομή χρόνου) το 1959 επέτρεψε σε πολλούς χρήστες να μοιράζονται ένα διαδραστικό σύστημα υπολογιστών ταυτόχρονα, καθιστώντας τα χαμηλού κόστους, ατομικά τερματικά, όπως τους τηλέτυπους, επιθυμητούς για χρήση σε υπολογιστή. Καθώς η πρακτική αυτή έγινε πιο συχνή στη δεκαετία του 1960, οι οργανισμοί με κεντρικούς υπολογιστές (mainframe) άρχισαν να αγοράζουν όλο και πιο περισσότερα μηχανήματα τηλετύπου για χρήση ως τερματικά.
Teletype Model 33
Ένας από τους μεγαλύτερους λόγους που ο όρος «teletype» συσχετίστηκε τόσο πολύ με τον υπολογισμό ήταν το Teletype Corporation Model 33 (ονομάζεται και «ASR 33»), το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1963. Σε αντίθεση με τους περισσότερους άλλους τηλέτυπους εκείνης της εποχής, το μοντέλο 33 μπορούσε να κατανοήσει το πρότυπο ASCII, το οποίο το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων είχε πρόσφατα αναπτύξει ως τυπικός κώδικας για ηλεκτρονικές συσκευές και υπολογιστές. Το ASCII ως πρότυπο που υιοθετήθηκε από όλους γεγονός που επέτρεπε σε πολλές διαφορετικές μάρκες υπολογιστών να επικοινωνούν εύκολα μεταξύ τους.
Οι δημοφιλείς μικροϋπολογιστές στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70, όπως το PDP-8, το PDP-11 και το Data General Nova, υποστήριξαν την κωδικοποίηση ASCII, καθιστώντας το Μοντέλο 33 μια ιδανική είσοδο / έξοδο χαμηλού κόστους και τερματικό για αυτούς. Συγκεκριμένα, η σειρά PDP της DEC ήταν μηχανές με επιρροή και αν κοιτάξετε ιστορικές φωτογραφίες τους, θα δείτε σχεδόν πάντα ένα μοντέλο Teletype 33 που χρησιμοποιείται δίπλα τους.
Όταν χρησιμοποιούσατε έναν τηλέτυπο με έναν κεντρικό υπολογιστή όπως αυτό, βλέπατε τη δική σας τοπική είσοδο σε χαρτί καθώς πληκτρολογήσατε και, στη συνέχεια, λαμβάνατε μια απάντηση από τον υπολογιστή που εκτυπωνόταν κάτω από το κείμενό σας, αφού ο τηλέτυπος εκτυπώνει σε ένα συνεχές ρολό χαρτιού, που είναι αποθηκευμένο μέσα στη μονάδα.
Το 1970, ο Ντένις Ρίτσι (Dennis Ritchie) και ο Κεν Τόμσον (Ken Thompson) ανέπτυξαν το λειτουργικό σύστημα UNIX σε ένα PDP-11 χρησιμοποιώντας τον τηλέτυπο Teletypes Model 33. Οι όροι “TTY” σε Linux, η εφαρμογή Terminal σε Mac και ακόμη, σε κάποιο βαθμό, η γραμμή εντολών στα Windows 10, όλοι μοιράζονται την ίδια γενεαλογία με την γραμμική έξοδο κειμένου (γραμμή – γραμμή) που προήλθε από υπολογιστές με τηλέτυπο.
Η εποχή των παιχνιδιών τηλετύπου
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εποχή του τηλετύπου παρήγαγε έναν αριθμό κλασικών παιχνιδιών, μόνο με κείμενο, που συνέχισαν για καιρό να επηρεάζουν τις βιομηχανίες παιχνιδιών βίντεο και υπολογιστών. Στα αξιοσημείωτα παραδείγματα περιλαμβάνονται οι Zork, Lunar Lander, Hunt the Wumpus, Star Trek και The Oregon Trail . Όλα αυτά αρχικά παίζονταν ως παιχνίδια μόνο κειμένου με πληκτρολογημένα μηνύματα και έξοδο τυπωμένη σε χαρτί τηλετύπου.
Γιατί οι άνθρωποι σταμάτησαν να χρησιμοποιούν τηλέτυπους με υπολογιστές;
Παρόλο που ήταν δημοφιλείς για κάποιο χρονικό διάστημα, οι τηλέτυποι είχαν κάποια σημαντικά μειονεκτήματα ως τερματικά υπολογιστών. Ήταν πολύ θορυβώδης λόγω της μηχανικής δράσης της κεφαλής κρούσης, που χτυπούσε το χαρτί. Ήταν επίσης αργοί, συχνά περιορίζονται σε περίπου 10 χαρακτήρες ανά δευτερόλεπτο. Και τέλος, έπρεπε να χρησιμοποιήσετε πολύ χαρτί.
Στη δεκαετία του 1960, εταιρείες όπως η IBM άρχισαν να πειραματίζονται με τερματικά υπολογιστών που χρησιμοποίησαν οθόνες CRT αντί για χαρτί για έξοδο. Αυτοί οι πρώτοι «γυάλινοι τηλέτυποι» επιδίωξαν να παρέχουν μεγαλύτερες ταχύτητες αλληλεπίδρασης και να εξοικονομήσουν χρήματα από την κατανάλωση χαρτιού.
Ενώ τουλάχιστον τρεις κατασκευαστές παρήγαγαν τερματικές οθόνες με πληκτρολόγιο έως το 1970, η κάθε μία κόστιζε σημαντικά περισσότερο από ένα μοντέλο Teletype 33. Το 1974, η Hewlett-Packard πούλησε μια επώνυμη έκδοση της πρωτοποριακής τερματικής οθόνης Datapoint 3300 που ονομάζεται HP2600A για 4.250 $. Την ίδια στιγμή, ένα Teletype Model 33 κόστιζε περίπου 755 $ έως 1.220 $ ανάλογα με τις δυνατότητές του, αντιπροσωπεύοντας σημαντική εξοικονόμηση.
Αλλά η τιμή των τερματικών οθονών με πληκτρολόγιο μειώθηκε δραματικά στη δεκαετία του 1970, έχοντας ολισθήσει στα 800 $ περίπου ανά μονάδα έως το 1980 (ανάλογα με την ικανότητα της). Περίπου εκείνη την εποχή, το καλά σεβαστό τερματικό DEC VT-100 πουλιόταν συνήθως για περίπου 1.550 $.
Μόλις μειώθηκε η τιμή των τερματικών οθονών-πληκτρολόγιο και ξεπέρασαν τις δυνατότητες των τηλετύπων, οι τηλέτυποι έπεσαν γρήγορα στην αφάνεια. Σε σύγκριση με τους τηλέτυπους, οι τερματικές οθόνες ήταν αθόρυβες και δεν είχαν κινούμενα μέρη εκτός από το πληκτρολόγιο, καθιστώντας τα πιο αξιόπιστα και ευχάριστα στη χρήση. Η ταχύτητα εμφάνισής τους επίσης δεν περιοριζόταν στη μηχανική δράση μιας κεφαλής εκτύπωσης και έτσι μπορούσαν να εμφανίζουν περισσότερες πληροφορίες πολύ πιο γρήγορα από ότι θα μπορούσε ένας τηλέτυπος.
Επίσης, στα μέσα της δεκαετίας του 1970, προσωπικοί υπολογιστές όπως το Apple II ή το ZX Spectrum άρχισαν να ενσωματώνουν τη λειτουργία εισόδου και εξόδου απευθείας στον ίδιο τον υπολογιστή. Στην περίπτωση του Apple II, οι ιδιοκτήτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μια οθόνη ασφαλείας ή μια τυπική τηλεόραση (με διαμορφωτή RF) ως συσκευή προβολής, καθιστώντας περιττό οποιοδήποτε είδος εξωτερικού τερματικού – τηλέτυπου ή οτιδήποτε άλλο.
Έτσι την επόμενη φορά που θα καθίσετε στον υπολογιστή σας με μια οθόνη υψηλής ταχύτητας, υψηλής ανάλυσης, που είναι εντελώς σιωπηλή και θα αποπνέει ισχύ, να είστε ευγνώμονες που δεν χρειάζεται να διαβάσετε το iGuRu μέσω μιας μηχανής εκτύπωσης με ταχύτητες 10 χαρακτήρες ανά δευτερόλεπτο. Αλλά από την άλλη, ίσως σε μερικούς θα μπορούσε να τους φανεί διασκεδαστικό.
