Fact checking στις δηλώσεις του Trump

Αμέσως μετά το κρεσέντο λαϊκισμού και εθνικιστικής ρητορικής, στο οποίο επιδόθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ, λίγα μετά την ορκωμοσία του ως 47ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, απευθύνθηκε για δεύτερη φορά στον αμερικανικό λαό, σε μια ομιλία, που από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίστηκε ως ένα “όργιο ψεμάτων”.

Συγκεκριμένα, ο πλέον γηραιότερος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, μίλησε τη Δευτέρα (20/1) σε υποστηρικτές του που είχαν συγκεντρωθεί στο Capitol Visitor Center’s Emancipation Hall, προβαίνοντας σε μια σειρά ψευδών ισχυρισμών για την οικονομία, το μεταναστευτικό, τις προεδρικές εκλογές, την εισβολή στο Καπιτώλιο και την εξωτερική πολιτική.

Ακολούθως πραγματοποίησε και τρίτη ομιλία, όπως ήταν προγραμματισμένο, στην Capital One Arena της Ουάσινγκτον, όπου ξεδίπλωσε ξανά την επικίνδυνη ατζέντα του, στηριζόμενος σε ανύπαρκτα στοιχεία και ψέματα.

Το CNN πραγματοποίησε fact check σε αρκετά σημεία των ομιλιών Τραμπ, αναδεικνύοντας τα δεδομένα πίσω από τα fake news του Αμερικανού προέδρου.

Οικονομία

• 1. Δασμοί – Κίνα: Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ “εισέπραξαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια” από την Κίνα μέσω δασμών που επέβαλε κατά την πρώτη του προεδρία. Στην πραγματικότητα, οι δασμοί πληρώνονται από Αμερικανούς εισαγωγείς, όχι από την Κίνα. Μελέτες δείχνουν ότι οι Αμερικανοί επωμίστηκαν τη συντριπτική πλειονότητα του κόστους των δασμών του Τραμπ στην Κίνα, μέσω αυξημένων τιμών, επηρεάζοντας έτσι την αγοραστική τους δύναμη (σ.σ. των πολιτών).
• 2. Δασμοί – Κίνα vol.2: Ο Τραμπ δήλωσε ότι ήταν ο πρώτος πρόεδρος που επέβαλε δασμούς στην Κίνα, λέγοντας ότι «η Κίνα δεν πλήρωνε ούτε δέκα σεντ στις ΗΠΑ» πριν από αυτόν. Ωστόσο, οι ΗΠΑ αποκόμιζαν δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε έσοδα από τους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές, πριν τον Τραμπ. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ έχουν δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές από το 1789. Ο προκάτοχος του Τραμπ, Μπαράκ Ομπάμα, επέβαλε πρόσθετους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα.
• 3. Δασμοί: “Αντί να φορολογούμε τους πολίτες μας, για να πλουτίζουν άλλες χώρες, θα επιβάλλουμε δασμούς και φόρους στις ξένες χώρες για να πλουτίζουν οι πολίτες μας”, είπε ο Τραμπ. Αλλά αυτή η περιγραφή των δασμών είναι ψευδής. Οι δασμοί που επιβάλλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ πληρώνονται από τους εισαγωγείς των ΗΠΑ, όχι από τις ξένες χώρες.
• 4. “Ρεκόρ πληθωρισμού”: Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ γνώρισαν «ρεκόρ πληθωρισμού» επί Μπάιντεν. Αν και ο πληθωρισμός έφτασε στο 9,1% τον Ιούνιο του 2022 — το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών – το ιστορικό ρεκόρ ήταν 23,7% το 1920. Ο Τραμπ αγνόησε επίσης ότι ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 2,9% τον Δεκέμβριο του 2023.
• 5. “Η ΕΕ δεν παίρνει τίποτα απ’ τις ΗΠΑ”: Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι η ΕΕ «δεν δέχεται αγροτικά προϊόντα, αυτοκίνητα, σχεδόν τίποτα» από τις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, το 2023 οι ΗΠΑ εξήγαγαν αγαθά και υπηρεσίες αξίας 639 δισ. δολαρίων στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων γεωργικών προϊόντων αξίας 12,3 δισ. δολαρίων. Γι’ αυτό άλλωστε και θεωρείται η τέταρτη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά για τα γεωργικά και συναφή προϊόντα των ΗΠΑ μετά την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά. Επίσης, σύμφωνα με έκθεση του Δεκεμβρίου 2023 από την Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, η ΕΕ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για τις εξαγωγές οχημάτων των ΗΠΑ – εισάγοντας 271.476 αμερικανικά οχήματα το 2022, αξίας σχεδόν 9 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Μετανάστευση και σύνορα

• 6. Μετανάστες από φυλακές και ψυχιατρεία: Ο Τραμπ χτες, όπως και άλλες φορές, δήλωσε ότι πολλές χώρες «αδειάζουν τις φυλακές και τα ψυχιατρεία τους» στέλνοντας μετανάστες στις ΗΠΑ. Ωστόσο, δεν παρουσίασε καμία απόδειξη γι’ αυτόν τον ισχυρισμό. Όπως αναφέρει το CNN, αν και είναι πιθανό κάποιοι μετανάστες να έχουν περάσει χρόνο σε τέτοιες εγκαταστάσεις, δεν υπάρχουν δεδομένα ή επίσημες πληροφορίες που να επιβεβαιώνουν ότι αυτό συμβαίνει σε μαζική κλίμακα, όπως υποστηρίζει ο Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επίσης επιχειρήσει να στηρίξει τον ισχυρισμό του, λέγοντας ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός φυλακών έχει μειωθεί. Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός είναι ανακριβής. Σύμφωνα με τη World Prison Population List, η οποία συντάχθηκε από ειδικούς στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο καταγεγραμμένος παγκόσμιος πληθυσμός φυλακών αυξήθηκε από περίπου 10,77 εκατομμύρια άτομα τον Οκτώβριο του 2021 σε περίπου 10,99 εκατομμύρια τον Απρίλιο του 2024. Μάλιστα, η Έλεν Φεαρ, συν-συγγραφέας της συγκεκριμένης λίστας και ερευνήτρια στο Institute for Crime & Justice Policy Research στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, δήλωσε: «Κάνω καθημερινή έρευνα για το τι συμβαίνει στις φυλακές σε όλο τον κόσμο και δεν έχω βρει απολύτως καμία απόδειξη, ότι κάποια χώρα αδειάζει τις φυλακές της για να στείλει τους κρατούμενους στις ΗΠΑ».
• 7. Συμμορίες από τη Βενεζουέλα: Ο Τραμπ υποστήριξε ότι “μέλη συμμοριών παίρνονται από τους δρόμους της Βενεζουέλας και εναποτίθενται στη χώρα μας”, με αποτέλεσμα η εγκληματικότητα στη Βενεζουέλα να μειωθεί. Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός είναι ατεκμηρίωτος και δεν υπάρχουν στοιχεία που να τον υποστηρίζουν.
• 8. Τοίχος στα σύνορα: Ο Τραμπ επανέλαβε στην ομιλία του μετά την ορκωμοσία του, ότι κατά την πρώτη θητεία του έχτισε “571 μίλια τοίχου” στα σύνορα με το Μεξικό. Ωστόσο, τα επίσημα κυβερνητικά δεδομένα δείχνουν ότι κατασκευάστηκαν 458 μίλια τείχους, συμπεριλαμβανομένων αρκετών αντικαταστάσεων προηγούμενων φραγμών.
• 9. Δικαίωμα απόκτησης ιθαγένειας: Ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα που παρέχει αυτόματο δικαίωμα απόκτησης ιθαγένειας σε όσους γεννιούνται στην επικράτειά της. Αυτό είναι λάθος, καθώς περισσότερες από 30 χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Καναδά και του Μεξικού, παρέχουν αυτόματη υπηκοότητα σε άτομα που γεννιούνται στο έδαφός τους.

Προεδρικές εκλογές και 6η Ιανουαρίου

• 10. Πελόζι και 6η Ιανουαρίου: Υποστήριξε ότι η Νάνσι Πελόζι απέρριψε την πρότασή του για αποστολή 10.000 στρατιωτών της Εθνικής Φρουράς για την προστασία του Καπιτωλίου. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αποδείξεις για κάτι τέτοιο. Ο πρόεδρος, και όχι η Πελόζι, είναι υπεύθυνος για την Εθνική Φρουρά, ενώ η ίδια αρνείται ότι έγινε τέτοια πρόταση. Ο εκπρόσωπός της, Άαρον Μπένετ, τόνισε ότι ανεξάρτητοι έλεγχοι επιβεβαιώνουν πως η Πελόζι δεν είχε καμία ευθύνη για την ασφάλεια του Καπιτωλίου.
• 11. Oι “εισβολείς” της 6η Ιανουαρίου: Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι οι “ταραχές” της 6ης Ιανουαρίου προκλήθηκαν από “ξένους υποκινητές” και όχι από υποστηρικτές του. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους 1.500 ανθρώπους, που κατηγορήθηκαν για τα επεισόδια στο Καπιτώλιο, ήταν ένθερμοι οπαδοί του Τραμπ.
• 12. Καταστροφή εγγράφων της Επιτροπής 6ης Ιανουαρίου: Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ψευδώς ότι η επιτροπή της 6ης Ιανουαρίου κατέστρεψε όλα τα έγγραφα και τις πληροφορίες της έρευνάς της, για την εισβολή στο Καπιτώλιο. Στην πραγματικότητα, περισσότερα από 1 εκατομμύριο έγγραφα έχουν αρχειοθετηθεί και δημοσιοποιηθεί. Για την ακρίβεια, υπήρξε διαμάχη μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών για το ποια έγγραφα έπρεπε να αρχειοθετηθούν, αλλά η επιτροπή δημοσίευσε μια τελική έκθεση 800 σελίδων και απομαγνητοφωνήσεις από περισσότερες από 140 συνεντεύξεις. Επίσης, συνεργάστηκε με τα Εθνικά Αρχεία για την αρχειοθέτηση άνω του 1 εκατομμυρίου εγγράφων.
• 13. Νοθεία στις εκλογές 2020 και 2024: Επανέλαβε τον ισχυρισμό ότι οι εκλογές του 2020 ήταν «στημένες» και ότι υπήρξε απόπειρα νοθείας στις εκλογές του 2024. Και οι δύο εκλογές ήταν ελεύθερες και δίκαιες, σύμφωνα με ανεξάρτητες αρχές.
• 14. Καλιφόρνια και εκλογές: Υποστήριξε ότι θα είχε κερδίσει την Καλιφόρνια αν υπήρχαν αυστηρότεροι νόμοι ταυτοποίησης ψηφοφόρων, κάτι που δεν στηρίζεται σε στοιχεία.
• 15. Διαφορά νίκης στην Αλαμπάμα: Ισχυρίστηκε ότι κέρδισε την Αλαμπάμα με 48 μονάδες, ενώ η διαφορά ήταν 30,5 μονάδες.
• 16. “Οι νέοι ψήφισαν Τραμπ”: Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε στην ομιλία του στο Capital One Arena, ότι “κέρδισε την ψήφο των νεών με 36 μονάδες διαφορά” το 2024. Όμως, ενώ οι νέοι ψηφοφόροι, ιδίως οι νέοι άνδρες, μετατοπίστηκαν όντως προς τον Τραμπ σε σύγκριση με τις εκλογές του 2020, τα στοιχεία των exit poll που δημοσίευσε το CNN διαπίστωσαν ότι η Χάρις κέρδισε τον Τραμπ με 54% έναντι 43% μεταξύ των ψηφοφόρων ηλικίας 18-24 ετών, 53% έναντι 45% μεταξύ των ψηφοφόρων ηλικίας 25-29 ετών και 51% έναντι 45% μεταξύ των ψηφοφόρων ηλικίας 30-39 ετών.

Διεθνείς Σχέσεις

• 17. Διώρυγα Παναμά και Κίνα: Ο Τραμπ δήλωσε ψευδών ότι η Κίνα «ελέγχει τη Διώρυγα του Παναμά» και υποσχέθηκε να την επαναφέρει υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, η Διώρυγα διοικείται από την Αρχή Διώρυγας Παναμά, η οποία αποτελείται από Παναμέζους αξιωματούχους, και το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων είναι Παναμέζοι. Ο πρόεδρος του Παναμά δήλωσε ότι “η Διώρυγα είναι και θα παραμείνει υπό παναμέζικο έλεγχο”.
• 18. Αγορά πετρελαίου από το Ιράν: Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι έπεισε την Κίνα να σταματήσει την αγορά πετρελαίου από το Ιράν κατά την προεδρία του. Στην πραγματικότητα, οι εισαγωγές μειώθηκαν προσωρινά το 2019, αλλά δεν σταμάτησαν ποτέ εντελώς και αυξήθηκαν ξανά πριν ολοκληρώσει τη θητεία του. Σύμφωνα με αναλυτές, η Κίνα συνέχισε να εισάγει ιρανικό πετρέλαιο. Τον Δεκέμβριο του 2020, η Κίνα εισήγαγε περίπου 511.000 βαρέλια την ημέρα.
• 19. Ιράν και τρομοκρατικές ομάδες: Ο Τραμπ επανέλαβε στην ομιλία του ότι το Ιράν το Ιράν «δεν είχε χρήματα για τη Χαμάς» και «δεν είχε χρήματα για τη Χεζμπολάχ» κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Η αλήθεια, όμως είναι, ότι η χρηματοδότηση του Ιράν προς αυτές τις ομάδες μειώθηκε στο δεύτερο μισό της προεδρίας του, σε μεγάλο βαθμό επειδή οι κυρώσεις του στο Ιράν είχαν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην ιρανική οικονομία, αλλά η χρηματοδότηση δεν σταμάτησε ποτέ εντελώς, όπως δήλωσαν τέσσερις εμπειρογνώμονες στο CNN το 2024. Στην πραγματικότητα, η ίδια η κυβέρνηση του Τραμπ δήλωσε το 2020 ότι το Ιράν συνέχιζε να χρηματοδοτεί τρομοκρατικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ.
• 20. BRICS και Ισπανία: Δήλωσε ότι η Ισπανία είναι μέλος του διεθνούς οργανισμού γνωστού ως BRICS, λέγοντας σε δημοσιογράφο: «Είναι ένα έθνος BRICS, η Ισπανία. Ξέρετε τι είναι ένα έθνος BRICS; Θα το καταλάβετε”. Στην πραγματικότητα, όμως, η Ισπανία δεν είναι μέλος των BRICS– το «S» είναι για τη Νότια Αφρική, η οποία προσχώρησε στην ομάδα που ήταν προηγουμένως γνωστή ως BRIC – Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα – το 2010.