Το Διαδίκτυο (Internet) είναι ένα από τα μεγαλύτερα αποκεντρωμένα συστήματα που δημιουργήθηκαν ποτέ. Τουλάχιστον, αυτό πιστεύαμε και ίσχυε αρχικά. Η εμφάνιση όμως του Blockchain μας έχει κάνει να σκεφτούμε ξανά τι σημαίνει αποκέντρωση.
Σήμερα το Διαδίκτυο κυριαρχείται από τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, τους παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου και διάφορες μεγάλες επιχειρήσεις. Έχουν αναλάβει τον ρόλο των gatekeepers και έχουν επιτρέψει να γίνει το Internet ένα παγκόσμιο εργαλείο επιτήρησης.
Είναι όμως εφικτό ένα πραγματικά αποκεντρωμένο Internet; Τι σημαίνει αποκέντρωση και πώς μπορεί να μας κρατήσει ασφαλείς;
Blockchain και αποκέντρωση του Internet
Το Internet είναι πολλοί συνδεδεμένοι υπολογιστές μαζί. Ένα σύστημα χωρίς ιδιοκτήτες. Δεν υπάρχει μία εταιρεία που “κατέχει” το διαδίκτυο, ή αυτό αντιπροσωπεύει: μια εκρηκτική ανάπτυξη τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Καθένας από εμάς μπορεί να συνδεθεί στο Internet και να δημιουργήσει/παράγει περιεχόμενο.
Τουλάχιστον, αυτό συνέβαινε στις πρώτες ημέρες του διαδικτύου.
Mozilla Internet Health Report
Σύμφωνα με την έκθεση για την υγεία του Διαδικτύου το 2018 από το ίδρυμα Mozilla, η Google αντιπροσωπεύει το 90% των παγκόσμιων αναζητήσεων σε όλες τις συσκευές. Τα smartphones Android της Google και το πρόγραμμα περιήγησης Chrome είναι επίσης τα πιο δημοφιλή στον κόσμο.
Η παγκόσμια κυριαρχία της Google σημαίνει ότι, για πολλούς, η Google είναι το Διαδίκτυο. Υπηρεσίες της Google, μέσω συσκευών της Google, με πρόσβαση στους διακομιστές Cloud της Google.
Αν και η Google φαίνεται να κυριαρχεί, υπάρχουν και πολλές άλλες εταιρείες εξίσου ισχυρές, όπως οι υπηρεσίες Web της Amazon που αντιπροσωπεύουν το 34% όλων των αποθηκευτικών χώρων στο cloud. Το Facebook το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο διαθέτει πάνω από 4 δισεκατομμύρια χρήστες στις υπηρεσίες Facebook, Instagram και WhatsApp.
Οι επιχειρηματικές πρακτικές της Amazon, τα σκάνδαλα της ιδιωτικής ζωής του Facebook και η εισβολή της Google στα προσωπικά μας δεδομένα για λόγους διάθεσης στοχευμένων διαφημίσεων, έχουν καταφέρει να χάσουν πολλοί την πίστη τους στο διαδίκτυο, και έχουν επιφέρει αρκετές αντιδράσεις από την πλευρά των χρηστών.
Το Bitcoin άρχισε να γίνεται ευρέως γνωστό κατά το 2017, λόγω της κατακόρυφης αύξησης της τιμής του κρυπτονομίσματος. Οι απίστευτη τιμή, δημιούργησε και ένα πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την τεχνολογία του blockchain.
Το blockchain, όπως αναφέρει ο άγνωστος δημιουργός του Bitcoin Satoshi Nakamoto, είναι ένα αποκεντρωμένο δημόσιο βιβλίο. Κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται με Bitcoin εγγράφεται στο blockchain και μοιράζεται σε ολόκληρο το δίκτυο. Κανείς δεν μπορεί να ελέγξει το blockchain που επιτρέπει καινοτομίες όπως τις αποκεντρωμένες εφαρμογές.
Αποκεντρωμένη επιτήρηση
Το σύστημα ονομάτων τομέων (DNS από το domain name system) είναι ο τηλεφωνικός κατάλογος του διαδικτύου. Μετατρέπει αριθμητικές διευθύνσεις IP σε διευθύνσεις URL που είναι εύκολο να τις θυμόμαστε. Όμως είναι μια κεντρική διαδικασία που είναι ευάλωτη στις παρακολουθήσεις και φυσικά στην λογοκρισία.
Ένας από τους μεγαλύτερους διακομιστές DNS λειτουργεί από την Google. Οι ISP (πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου) διαθέτουν επίσης πολλούς διακομιστές DNS. Κάθε φορά που δίνετε μια διεύθυνση URL μιας ιστοσελίδας στο πρόγραμμα περιήγησής σας, αυτή αποστέλλεται σε κάποιο διακομιστή DNS. Ο ISP σας ή η Google αποθηκεύει στη συνέχεια το αίτημά σας. Στα αρχεία που αποθηκεύονται συμπεριλαμβάνονται η διεύθυνση IP και το όνομα του ιστοτόπου που επισκέπτεστε.
Αν κάποιος διαχειριστής του διακομιστή DNS αποφασίσει ότι δεν πρέπει να επισκεφθείτε έναν ιστότοπο, μπορείτε να τον αποκλείσει. Έτσι οι κυβερνήσεις αλλά και οι μεγάλες εταιρείες μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτό το κεντρικό σύστημα για λογοκρισία.
Ας δούμε όμως ένα άλλο παράδειγμα:
Το Namecoin είναι ένα αποκεντρωμένο κρυπτονόμισμα που αποθηκεύει δεδομένα στο blockchain για να δημιουργήσει εναλλακτικά DNS. Έτσι αντί των διευθύνσεων URL που τελειώνουν σε domains που χρησιμοποιούν καταλήξεις .com ή .net, το Namecoin χρησιμοποιεί την κατάληξη .bit σαν top-level domain. Οι διευθύνσεις αποθηκεύονται στο blockchain και έτσι όλοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις διευθύνσεις.
Το DNS poisoning (αλλαγή της διεύθυνσης IP στο DNS) χρησιμοποιείται συνήθως από εγκληματίες για να σας στείλουν σε κακόβουλες ιστοσελίδες αλλά και από κυβερνήσεις για να αποτρέψουν την πρόσβαση σε ορισμένες ιστοσελίδες.
Το blockchain είναι δημόσιο και μόνιμο, κάτι που δεν επιτρέπει DNS poisoning. Οι ανησυχίες περί προστασίας προσωπικών δεδομένων θα γίνουν παρελθόν καθώς αναζήτηση των IPS μετά την πληκτρολόγηση ενός domain θα γίνεται τοπικά στον υπολογιστή σας, χωρίς να δημιουργούνται αρχεία καταγραφής του αιτήματός σας στους DNS servers.
Ιδιωτικό απόρρητο στο Internet
Παρόλο που το blockchain είναι μία από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους αποκέντρωσης, δεν είναι η μόνη.
Οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης θεωρούνται σαν μία από τις σημαντικότερες απειλές κατά της ιδιωτικής ζωής. Παρά τις ανησυχίες αυτές, κανείς δεν εγκαταλείπει μεγάλα κοινωνικά δίκτυα, καθώς έχουν διευκολύνει περισσότερο από ποτέ την εύκολη επαφή με ανθρώπους. Ευτυχώς, υπάρχουν και οι αποκεντρωμένες εναλλακτικές λύσεις που είναι φιλικές στην ιδιωτική ζωή.
Η Diaspora και το Mastodon είναι οι δύο πιο γνωστές εναλλακτικές λύσεις για το Facebook και το Twitter αντίστοιχα.
Το Mastodon χρησιμοποιεί μια ομοσπονδιακή διανομή γνωστή και ως Fediverse (από το federated distribution). Έτσι υπάρχουν πολλοί που τρέχουν Mastodon servers (οποιοσδήποτε μπορεί να φιλοξενήσει την υπηρεσία Mastodon). Οι χρήστες που διαθέτουν λογαριασμό μπορούν να αλληλεπιδρούν με οποιονδήποτε άλλο στο Fediverse.
Η Diaspora χρησιμοποιεί επίσης το federated distribution με το κοινωνικό δίκτυο Friendica. Και τα δύο δίκτυα διαφημίζουν την προσέγγισή τους στην ιδιωτική ζωή, αναφέροντας ότι τα δεδομένα σας είναι μόνο δικά σας.
Λογισμικό ανοιχτού κώδικα
Τα open source projects θεωρούνται πιο ασφαλή, αφού ο καθένας μπορεί να διαβάσει τον κώδικα που περιέχουν. Ωστόσο, το λογισμικό ανοιχτού κώδικα είναι κατά κύριο μια εθελοντική δουλειά. Έτσι η συνοχή και η ποιότητα μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να έχουν μια σταθερότητα καθώς κανείς δεν μπορεί να δεσμεύσει τους εθελοντές. Όμως όπως φαίνεται υπάρχει λύση:
Το BugMark, ένα νέο project που υποστηρίζεται από το ίδρυμα Mozilla. Αφορά μια μελλοντική υπηρεσία για την καταγραφή σφαλμάτων. Η καινοτομία του project είναι ότι προσπάθησε να βρει ένα τρόπο για την αμοιβή των προγραμματιστών με επιβραβεύσεις στην ολοκλήρωση του έργου.
Το Bugmark project αποφάσισε να χρησιμοποιήσει πληρωμές με Ethereum, δημιουργώντας δύο αγορές: μία μεταξύ του χρηματοδότη και ενός επενδυτή και μία για τις εμπορικές συμβάσεις ολοκλήρωσης του έργου.
Με τα παραπάνω αν ο κύριος του project επιλέξει να ολοκληρώσει μόνο ένα μέρος του έργου πριν από την πώληση της σύμβασης σε άλλο ιδιοκτήτη, ο προγραμματιστής θα παίρνει αποζημίωση, και το έργο δεν θα χαθεί. Το Bugmark project στοχεύει να κρατήσει την ανοικτή ανάπτυξη για πάντα.
Είστε έτοιμοι να αποκεντρωθείτε;
Παρόλο που το Internet είναι αναμφισβήτητα ευκολότερο και πιο προσιτό από ποτέ, με περισσότερες δωρεάν υπηρεσίες, κοστίζει και κοστίζει ακριβά. Να αναφέρουμε μόνο ότι έχουμε διαπραγματευτεί το ιδιωτικό μας απόρρητο για λόγους ευκολίας.
Ενώ δεν είναι ακόμα ασαφές αν διαρκέσει το Bitcoin, η υποστηρικτική τεχνολογία blockchain θα μπορούσε να καθορίσει το Web 3.0 με έμφαση στην αποκέντρωση.
Θα μπορέσουμε να απεξαρτηθούμε από τους τεχνολογικούς γίγαντες;
________________________
