Η Επιτροπή Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωκοινοβουλίου, στο προσχέδιο της αναφοράς της για την επίσκεψή της στην Ελλάδα 6-8 Μαρτίου 2023, εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για πολύ σοβαρές απειλές κατά του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ενώ τονίζει ότι οι έλεγχοι και οι ισορροπίες είναι ουσιώδεις για μια ισχυρή δημοκρατία και σημειώνει με ανησυχία ότι έχουν δεχθεί ισχυρές πιέσεις στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την αναφορά, εκφράζονται σοβαρές αμφιβολίες για την ελευθερία του Τύπου, τονίζοντας παράλληλα ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών υφίστανται τεράστια πίεση και ότι το δικαστικό σύστημα είναι εξαιρετικά αργό και αναποτελεσματικό, γεγονός που οδηγεί σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας.
Η LIBE, εκφράζει την έκπληξή της που σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, δεν υπάρχει ακόμη ορατή πρόοδος στην αστυνομική έρευνα και επιμένει ότι η υπόθεση πρέπει να διερευνηθεί χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και προτρέπει τις αρχές να ζητήσουν βοήθεια από την Europol. Ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός ότι πολλοί δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν σωματικές απειλές, λεκτικές επιθέσεις, μεταξύ άλλων από υψηλόβαθμους πολιτικούς και υπουργούς, ενώ παραβιάζεται το απόρρητο με λογισμικά παρακολούθησης.
Τονίζει ότι ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης απειλείται καθώς η ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης είναι η χώρα κατανέμεται κυρίως σε έναν μικρό αριθμό ολιγαρχών, με αποτέλεσμα τη δραματική ανεπαρκή ενημέρωση για ορισμένα θέματα, όπως το ατύχημα του τρένου στα Τέμπη.
Για το Κράτος Δικαίου
Εκφράζει ανησυχία για την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, τον περιορισμό των εξουσιών, τις αδιαφανείς διαδικασίες διορισμών και την παρενόχληση και τον εκφοβισμό αξιωματούχων ανεξάρτητων δημόσιων φορέων όπως η Αρχή Προστασίας Δεδομένων και η Αρχή για την Ασφάλεια και το Απόρρητο των Επικοινωνιών. Σημειώνει επίσης ότι η Εθνική Υπηρεσία Διαφάνειας, η οποία θα πρέπει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στον έλεγχο των δημοσίων αρχών, δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική και έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία της. Επίσης, «η συνεχιζόμενη παρενόχληση της εισαγγελέως κατά της διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη προκαλεί σοβαρή ανησυχία», αναφέρει η Επιτροπή.
Καλεί την κυβέρνηση και τις αρχές να επιλύσουν αυτά τα ζητήματα κατά προτεραιότητα και να εφαρμόσουν πλήρως όλες τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η LIBE εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τη μεταχείριση των μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα και στο εσωτερικό, μετά από αναφορές για συστηματικές απωθήσεις, βία, αυθαίρετη κράτηση και κλοπή των υπαρχόντων τους.
Σημειώνει ότι η Ελλάδα διαθέτει στέρεο νομικό πλαίσιο όσον αφορά την ίση μεταχείριση και έχουν γίνει θετικά βήματα όπως η δημιουργία της νέας Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανησυχεί, ωστόσο, για την ίση μεταχείριση των LGBTI ατόμων, των Ρομά και άλλων εθνοτικών μειονοτήτων και των γυναικών· καλεί δε την κυβέρνηση και όλες τις άλλες πολιτικές δυνάμεις να επιδείξουν ηγετικό ρόλο και να προωθήσουν την κοινωνική αλλαγή από αυτή την άποψη, ιδίως όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία, την αστυνομική βία και την ισότητα στον γάμο.
Αναφορικά με τις δηλώσεις του Γ. Γεραπετρίτη
Στις 23/03/23, ο Έλληνας Υπουργός Μεταφορών και Υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, απηύθυνε επιστολή στον πρόεδρο της LIBE Λόπεθ Αγιλάρ, κατηγορώντας τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για «παρέμβαση στην εσωτερική πολιτική σκηνή ενός κράτους μέλους, εμπλοκή σε πολιτικά παιχνίδια τη στιγμή που έχουν ήδη προκηρυχθεί εθνικές εκλογές … για την ερχόμενη άνοιξη» και δηλώνοντας ότι «δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για την ειλικρινή μας βούληση να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε όσο το δυνατόν στενότερα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλες τις Επιτροπές του μέχρι το τέλος της νομοθετικής του περιόδου· αλλά όχι σε μια εποχή που η προτεραιότητα στη χώρα και την κυβέρνηση είναι η αντιμετώπιση του χειρότερου σιδηροδρομικού δυστυχήματος στην ιστορία της και όχι μπροστά στην παντελή έλλειψη πολιτικής ευπρέπειας και κοινής λογικής. Ως εκ τούτου, δυστυχώς κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν θα είναι διαθέσιμοι για συναντήσεις με την αντιπροσωπεία».
Η αντιπροσωπεία της σημειώνει τα ακόλουθα: -Κατά τη στιγμή της αποστολής, οι γενικές εκλογές του 2023 στην Ελλάδα δεν είχαν προγραμματιστεί ούτε είχαν ανακοινωθεί επίσημα. – Το επίσημο τριήμερο εθνικό πένθος τηρήθηκε πλήρως και είχε λήξει στις 3/3/2023. – Το Προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε αποφασίσει με κατεπείγουσα γραπτή διαδικασία στις 3/3/2023 να μην αναβληθεί η αποστολή της Επιτροπής στην Αθήνα».
«Σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα των δημοσίων στελεχών, σημειώνεται ότι κατά τις ημερομηνίες και γύρω στις ημερομηνίες της επίσκεψης της αντιπροσωπείας, δεν είχαν αναστείλει άλλες δραστηριότητες όπως
• συνάντηση του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη με αντιπροσωπεία Γερμανών βουλευτών της ΝΔ.
• την κατάθεση από την Κυβέρνηση σχεδίου νόμου για «κατάργηση του δημοσίου μονοπωλίου νερού και παραχώρηση διαχείρισης απορριμμάτων σε ιδιωτικούς φορείς» στις 6.3.2023.
• παρουσία του Υπουργού Μετανάστευσης κ. Μηταράκη στο 5ο συνέδριο MED5 που πραγματοποιήθηκε στη Μάλτα και παραχώρησε συνέντευξη στο BBC στις 6.3.2023.
Μετά τις γραπτές δηλώσεις του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Ελλάδας και του κ. Γεραπετρίτη, λήφθηκαν περαιτέρω ακυρώσεις συναντήσεων με την αντιπροσωπεία, φαινομενικά σε συνεννόηση με την κυβέρνηση:
• ο Διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΔ), Θεμιστοκλής Δεμίρης.
• ο Αρχηγός της Αστυνομίας Αντιστράτηγος κ. Κωνσταντίνος Σκούμας, άλλοι εκπρόσωποι της αστυνομίας και της Συνοριακής Αστυνομίας και της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου
Ο Υπουργός Εσωτερικών και ο Υπουργός Ασύλου και Μετανάστευσης επιβεβαίωσαν εξίσου την ακύρωση των συναντήσεων που είχαν προγραμματιστεί αρχικά.
Άλλες επίσημες προσκλήσεις απευθύνθηκαν στον Πρόεδρο, τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Δικαιοσύνης, τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ντογιάκο κατά την προετοιμασία αυτής της αποστολής.
Δεν ελήφθησαν επίσημες απαντήσεις σε αυτές τις προσκλήσεις κατά την περίοδο πριν από την επιστολή του Έλληνα Υπουργού Μεταφορών ή μετά. Μετά την πρόσκληση που απηύθυνε στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων για συνάντηση με εθνικούς βουλευτές από τις αρμόδιες επιτροπές, δόθηκε απάντηση κατά την πρώτη ημέρα της αποστολής, χωρίς δέσμευση για διοργάνωση μιας τέτοιας συνάντησης μέσω της διοίκησης του κοινοβουλίου, αλλά προτείνοντας άμεση επαφή με μεμονωμένα πολιτικά κόμματα».
Draft mission report Greece PDF
