Τι θα συμβεί αν κβαντικοί φυσικοί αποδείξουν ότι η πραγματικότητα δεν είναι πραγματική;

Είστε σίγουροι ότι διαβάζετε αυτό το άρθρο; Αυτό το άρθρο μπορεί να μην υπάρχει.
Παρακάτω θα κάνουμε ένα ταξίδι στον περίεργο κόσμο της κβαντικής φυσικής, θα δούμε μερικές ιδιοφυείς σκέψεις και θα προσπαθήσουμε να αφαιρέσουμε τις προκαταλήψεις μας για το τι είναι πραγματικότητα.

Τι είναι αληθινό;

Είναι πραγματική η καρέκλα που κάθεστε ή το πάτωμα που στέκεστε; Αυτόματα σκεφτόμαστε “ναι”. Αν δεν ήταν αληθινά, υποθέτουμε, θα είχαμε πέσει κάτω.

Όμως καθένας από εμάς γνωρίζει ότι υπάρχουν καταστάσεις που αυτό που φαίνεται αληθινό δεν είναι. Και καθώς βελτιώνεται η τεχνολογία μας, γνωρίζουμε ότι η θέαση δεν αποδεικνύει κάτι επιστημονικά.

Έχετε δει το Pokemon στον πραγματικό κόσμο μέσω της επαυξημένης πραγματικότητας.

Κβαντικές μπανάνες

Μία από τις βασικότερες αρχές της επιστήμης είναι ότι όλη η ύλη αποτελείται από άτομα και μόρια. Το γνωρίζουμε επειδή μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το μικροσκόπιο για να παρατηρήσουμε τις ατομικές δομές.

Σκεφτείτε τώρα μια μπανάνα. Την αρπάζεις από ένα δέντρο, την ξεφλουδίζεις και την τρως. Η μπανάνα υπάρχει. Τι γίνεται όμως αν πάρετε μια μπανάνα και χωρίσετε κάθε μόριό της;

Δεν θα είχατε μια μπανάνα, αλλά μια δέσμη μορίων που, θεωρητικά, θα μπορούσαν ενδεχομένως να επαναχρησιμοποιηθούν για κάτι άλλο εκτός από μια μπανάνα.

Τι γίνεται αν χωρίσουμε όλα τα μόρια από κάθε αντικείμενο του σύμπαντος και τα βάλουμε σε μια τσάντα; Αν ανακινούσαμε την τσάντα και τα βγάζαμε έξω, τα μόρια δεν θα σχημάτιζαν ξανά τα αρχικά τους αντικείμενα.

Εξάλλου, το οξυγόνο και το υδρογόνο είναι χρήσιμα από μόνα τους σαν αέρια που χρησιμοποιούνται παντού. Στον σωστό συνδυασμό δημιουργούν το νερό.

Η άποψη του Θεού

Ο Ιταλός φυσικός Carlo Rovelli δημοσίευσε πρόσφατα ένα βιβλίο με τίτλο “Helgoland: Making Sense of the Quantum Revolution”.

Σε αυτό το βιβλίο ο Rovelli υποστηρίζει ότι όλη η πραγματικότητα είναι σχεσιακή. Αυτό σημαίνει ότι, σε αντίθεση με ό, τι πίστευε ο Ισαάκ Νεύτων, εάν κάθε αντικείμενο στο σύμπαν εξαφανιζόταν ξαφνικά, δεν θα άφηνε πίσω του ένα κενό σύμπαν.

Αν πάρεις τα αστέρια, τις μαύρες τρύπες, τους πλανήτες και οτιδήποτε άλλο υπάρχει, δεν θα υπάρχει χώρος ή χρόνος όπως θα δούμε παρακάτω.

Δεν πρόκειται απαραίτητα μια νέα θεωρία, αλλά με κάθε τεχνολογική πρόοδο στην ικανότητά μας να κατανοήσουμε το κβαντικό σύμπαν, αναγκαζόμαστε να επανεξετάσουμε τις υποθέσεις και τις θεωρίες μας.

Αν υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει θεϊκή όραση, κανένα μέρος από το οποίο ένας παρατηρητής αρκετά μακριά μπορεί να δει την μεγάλη εικόνα, τότε θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι σημαίνει αυτό για την ιδέα ενός άπειρου σύμπαντος.

Χρειαζόμαστε την πραγματικότητα για να υπάρξουμε;

Όχι πραγματικά. Η ύπαρξη μας είναι ένα μέτρο απόδειξης της πραγματικότητας. Αλλά η πραγματικότητα, όπως νομίζουμε ότι τη βιώνουμε, μπορεί να είναι εντελώς υποκειμενική.

Μπορούμε να “σπάσουμε” σε κύτταρα, άτομα και μόρια. Και αυτά τα μόρια μπορούν να αναχθούν σε πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια τα οποία μπορούν να αναχθούν περαιτέρω σε κουάρκ, λεπτόνια και μιόνια και ούτω καθεξής και ούτω καθεξής.

Το σημαντικό που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι δεν έχουμε ανακαλύψει το θεμέλιο της κβαντικής σφαίρας. Προς το παρόν είμαστε ικανοί να δούμε πόσο βαθιά πηγαίνει η κβαντική τρύπα όσο μπορούμε να παρατηρήσουμε το πόσο μεγάλο γίνεται το σύμπαν.

Σύμφωνα με τις θεωρίες που παρουσιάζει το βιβλίο του Rovelli, όλα τα “πράγματα” που απαρτίζουν το σύμπαν μας συγκρατούνται σε σχέση με όλα τα άλλα πράγματα. Έτσι, σίγουρα, το γραφείο σας υπάρχει. Και το πάτωμα υπάρχει. Το ίδιο όμως συμβαίνει και με όλα τα άλλα που “αγγίζουν” (υπάρχει καλύτερη λέξη;) αυτό που θα ονομάσουμε “κβαντική γειτνίαση”.

Τι σημαίνουν όλα;

Αν δεχτούμε την ιδέα της κβαντικής σχετικότητας, σημαίνει ότι καταλαβαίνουμε την αναλογία της μπανάνας. Βλέπετε, σε κβαντικό επίπεδο, είναι πολύ πιθανό ότι όλα τα υλικά από τα οποία αποτελούνται τα μόριά μας είναι πραγματικά διανεμημένα σε τυχαία μοτίβα.

Θεωρητικά, αν μπορούσαμε να κάνουμε ζουμ στο παρελθόν των μιόνων και των λεπτόνων και να συνεχίσουμε όλο και πιο βαθιά, θα μπορούσαμε να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου όλα τα αντικείμενα του σύμπαντος δεν διακρίνονται μεταξύ τους γιατί, σε κβαντικό επίπεδο, όλα όσα υπάρχουν είναι απλώς μια θάλασσα από σχεδόν πανομοιότυπες υποσωματιδικές οντότητες.

Αυτή η εκδοχή της πραγματικότητας θα καθιστούσε τις έννοιες “χώρος” και “χρόνος” αδιάφορες. Ο χρόνος θα υπήρχε μόνο σαν ένα κατασκεύασμα με το οποίο θα δίνουμε νόημα στις δικές μας παρατηρήσεις.

Έτσι, στην κβαντική “πραγματικότητα” των πραγμάτων, είναι πιθανό η σημερινή πραγματικότητα να είναι κάτι περισσότερο από μια φευγαλέα, άσκοπη διάταξη μορίων. Όλα όσα περικλείουν ολόκληρο το σύμπαν μας μπορεί να μην είναι παρά μια σύντομη ψευδαίσθηση που προκαλείται από μια κβαντική δόνηση.

Φυσικά, τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν φαίνεται να προσφέρει μια εξήγηση για τη σκοτεινή ύλη, την ακτινοβολία, τις μαύρες τρύπες, τους κρυστάλλους του χρόνου και άλλες ενδιαφέρουσες κβαντικές υποθέσεις.

Ίσως η κβαντική σχετικότητα να είναι μια παροδική φαντασία για τον τομέα της θεωρητικής φυσικής. Αλλά ίσως, και να μην είναι.

Μια μέρα το είδος μας μπορεί να χρειαστεί να υπολογίσει την απόλυτη αλήθεια για τον αν υπάρχουμε σε μια πραγματικότητα που δεν υπάρχει.

___________________________

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο TNW