Τα Microsoft Windows έχουν αλλάξει πάρα πολύ τα τελευταία 20 χρόνια. Υπάρχουν όμως κάποια σημεία τα οποία ακόμα και τα τελευταία Windows 11 του 2022 έχουν μείνει πίσω στα Windows XP, στο 2001.
Σε πλήρη αντίθεση με το macOS, τα Windows έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε η κάθε νέα έκδοσή τους να είναι συμβατά με όσο το δυνατόν περισσότερες παλιές εφαρμογές και παιχνίδια. Αν και αυτό έχει πολλά πλεονεκτήματα, σημαίνει επίσης ότι ορισμένα στοιχεία των Windows δεν έχουν αλλάξει σημαντικά εδώ και χρόνια για λόγους συμβατότητας.
Για παράδειγμα, παρόλο που ο Internet Explorer καταργήθηκε από τα Windows 10 και μετά, η εσωτερική μηχανή του IE χρησιμοποιείται ακόμα από κάποιο λογισμικό των Windows 11 και δεν θα καταργηθεί σύντομα.
Υπάρχουν επίσης ορισμένα στοιχεία των Windows που η Microsoft θα μπορούσε να εκσυγχρονίσει, χωρίς να διακινδυνεύσει τη συμβατότητα προς τα πίσω. Πάμε να δούμε ποια σημεία των Windows 11 υπάρχουν από την εποχή των Windows XP και ζουν και βασιλεύουν στο πιο πρόσφατο λειτουργικό σύστημα.
Table of Contents
Γραμμή εντολών
Τα Windows κατασκευάστηκαν αρχικά για να τρέχουν κάτω από το DOS και οι πρώτες εκδόσεις περιλάμβαναν μια γραμμή εντολών για την πρόσβαση στο υποκείμενο σύστημα DOS. Η Microsoft δημιούργησε αργότερα τα Windows NT, μια πιο σύγχρονη έκδοση των Windows για servers και για εταιρική χρήση που δεν βασιζόταν στο DOS.
Με τα χρόνια τα Windows XP κατέληξαν ως η πρώτη έκδοση των Windows γενικής χρήσης που βασίστηκε στο αναβαθμισμένο εταιρικό σύστημα.
Τόσο τα Windows XP όσο και τα Windows 11 έχουν την Γραμμή Εντολών, η οποία προορίζεται κυρίως για την εκτέλεση βοηθητικών προγραμμάτων ή δέσμες ενεργειών (scripts).
Ωστόσο, τα Windows XP περιλάμβαναν επίσης το NT Virtual DOS Machine ή για συντομία NTVDM. Αυτό επέτρεψε σε εφαρμογές DOS 16 bit και 32 bit να εκτελούνται στη Γραμμή εντολών (ή από την Εξερεύνηση αρχείων). Δεν είναι συμβατό με όλες τις εφαρμογές και τα παιχνίδια, ειδικά με εκείνα που βασίζονται στην άμεση πρόσβαση στο υλικό, αλλά λειτουργεί.
Η Microsoft δεν υποστήριξε ποτέ το NTVDM σε εκδόσεις 64-bit των Windows ή σε άλλες αρχιτεκτονικές, όπως το ARM. Ωστόσο, θα μπορούσε ακόμα να ενεργοποιηθεί σε όλες τις εκδόσεις των Windows 32-bit x86, συμπεριλαμβανομένων των Windows 10.
Τα Windows 11 δεν είναι καθόλου διαθέσιμα σε υπολογιστές 32-bit x86, επομένως το NTVDM έχει εξαφανιστεί εντελώς, αλλά η Γραμμή εντολών παραμένει εκεί για την εκτέλεση εντολών και scripts.
Πιο πρόσφατα, η Microsoft εργάζεται για να συγχωνεύσει το PowerShell, τη γραμμή εντολών και άλλα κελύφη της γραμμής εντολών, στο ενοποιημένο Terminal των Windows. Οι νεότερες εκδόσεις των Windows 11 ανοίγουν πλέον όλες τις ζητήσεις λειτουργίας της γραμμής εντολών στο Windows Terminal από προεπιλογή, αλλά μπορείτε να αλλάξετε μια ρύθμιση στο Terminal για να επαναφέρετε το παλιό CMD.EXE.
Πίνακας Ελέγχου
Αν και ο Πίνακας Ελέγχου έχει αλλάξει σημαντικά από τα Windows XP μέχρι τώρα και επιπλέον η Microsoft το καταργεί σταδιακά υπέρ της εφαρμογής Ρυθμίσεις, θα το συγκαταλέξουμε στην λίστα μας, αφού εξακολουθεί να είναι ο μόνος τρόπος πρόσβασης σε συγκεκριμένες επιλογές στα Windows.
Και θα λέγαμε ότι ορισμένες λειτουργίες και ρυθμίσεις του Πίνακα Ρυθμίσεων είναι πολύ παρόμοιες με τους αντίστοιχους των XP.
Παράδειγμα το παράθυρο διαλόγου Επιλογές Εξερεύνησης αρχείων (File Explorer Options), που είναι προσβάσιμο στα Windows XP από την ενότητα “Εμφάνιση και Θέματα > Επιλογές φακέλων” και στα Windows 11 από την επιλογή “Εμφάνιση και Εξατομίκευση > Επιλογές εξερεύνησης αρχείων”.
Η Microsoft έχει προσθέσει μερικές νέες επιλογές τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά οι περισσότερες από τη διάταξη του Πίνακα Ελέγχου είναι πανομοιότυπες.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι το μενού Ιδιότητες Internet στα Windows 11, το οποίο ονομάζεται “Επιλογές Internet” στα XP. Ορισμένες από τις ρυθμίσεις έχουν μετακινηθεί αλλού μέσα στα τελευταία 20 χρόνια, αλλά οι καρτέλες “Ασφάλεια” και “Για Προχωρημένους” φαίνονται σχεδόν πανομοιότυπες.
Εκτέλεση
Το παράθυρο της Εκτέλεσης (Run Dialog) είναι ένα βασικό στοιχείο των Windows για δεκαετίες και η έκδοση των Windows 11 είναι πανομοιότυπη με αυτή των Windows XP.
Και στα δύο λειτουργικά συστήματα, μπορείτε να τα ανοίξετε με τη συντόμευση πληκτρολογίου Win + R. Το παράθυρο διαλόγου της Εκτέλεσης σάς επιτρέπει να πληκτρολογήσετε το όνομα ενός προγράμματος, την πλήρη διαδρομή προς οποιοδήποτε αρχείο ή φάκελο ή οποιαδήποτε διεύθυνση ιστού για να το ανοίξετε.
Χάρτης χαρακτήρων
Ο χάρτης χαρακτήρων είναι ένα απλό εργαλείο συστήματος στα Windows που σας δείχνει κάθε χαρακτήρα σε κάθε εγκατεστημένη γραμματοσειρά, μαζί με τη συντόμευση πληκτρολογίου για την πληκτρολόγηση του. Μπορείτε επίσης να το χρησιμοποιήσετε για να αντιγράψετε έναν δεδομένο χαρακτήρα στο πρόχειρο, ώστε να μην χρειάζεται να πληκτρολογήσετε ολόκληρη τη συντόμευση.
Το βοηθητικό πρόγραμμα δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 20 χρόνια. Η έλλειψη αναζήτησης, υποστήριξης emoji και άλλων χαρακτηριστικών, οδήγησε στην ανάπτυξη σύγχρονων εφαρμογών αντικατάστασης του από τρίτους κατασκευαστές, όπως το Character Map UWP.
Το εργαλείο επιλογής emoji στα Windows 11 και 10 (Win + τελεία) μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή ειδικών χαρακτήρων, αλλά ούτε εκεί υπάρχει αναζήτηση, εκτός από emoji και GIF.
Πληροφορίες συστήματος
Υπάρχουν πολλοί τρόποι στα Windows 11 για να ελέγξετε tτα δεδομένα υλικού και λογισμικού, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής Ρυθμίσεις, της Διαχείρισης Συσκευών και της Διαχείρισης Εργασιών, αλλά ένα βοηθητικό πρόγραμμα έχει κολλήσει εδώ και πάνω από 20 χρόνια.
Πρόκειται για την εφαρμογή Πληροφορίες Συστήματος (System Information) που μπορεί να εμφανίσει σχεδόν κάθε λεπτομέρεια για τον υπολογιστή σας, από την έκδοση BIOS έως τη λίστα των προγραμμάτων εκκίνησης.
Παρά τον ξεπερασμένο σχεδιασμό του, οι Πληροφορίες συστήματος μπορεί να είναι ένας από τους πιο γρήγορους τρόπους για να ελέγξετε διάφορες πτυχές του συστήματός σας, ειδικά σε σύγκριση με τις πολλαπλές αναζητήσεις ή κλικ στην εφαρμογή Ρυθμίσεις.
Ωστόσο, δεν μπορείτε να αλλάξετε τίποτα από τις Πληροφορίες συστήματος. Μπορείτε μόνο να δείτε τα προγράμματα εκκίνησης, αλλά δεν μπορείτε να τα προσθέσετε ή να τα αφαιρέσετε.
Εκκαθάριση δίσκου
Η Εκκαθάριση Δίσκου εξακολουθεί να είναι η κύρια μέθοδος καθαρισμού των αρχείων συστήματος και της προσωρινής μνήμης των Windows. Αυτό το βοηθητικό πρόγραμμα υπάρχει και στα Windows XP και στα Windows 11.
Ωστόσο, υπάρχουν μερικές διαφορές μεταξύ των δύο εκδόσεων. Οι μεταγενέστερες ενημερώσεις των Windows πρόσθεσαν μια ξεχωριστή εναλλαγή για τα αρχεία συστήματος και πρόσθετες καταχωρίσεις μενού για άλλους τύπους δεδομένων.
Η καρτέλα “Περισσότερες επιλογές” στην έκδοση XP έχει επίσης φύγει, η οποία απλώς περιείχε συντομεύσεις για Προσθαφαίρεση προγραμμάτων, Επαναφορά Συστήματος και άλλα βοηθητικά προγράμματα.
Διαχειριστής πηγής δεδομένων ODBC
Τα Windows διαθέτουν ένα ενσωματωμένο βοηθητικό πρόγραμμα που ονομάζεται ODBC Data Source Administrator, το οποίο σας επιτρέπει να συνδεθείτε σε ορισμένες εξωτερικές βάσεις δεδομένων, μία λειτουργία κυρίως χρήσιμη σε υπολογιστές σε ρυθμίσεις εργασίας ή εταιρικές αναπτύξεις.
Μπορείτε να το βρείτε στα Windows 11 κάνοντας αναζήτηση για “ODBC” και στα Windows XP είναι προσβάσιμο από τον Πίνακα Ελέγχου > Επιδόσεις και Συντήρηση > Εργαλεία διαχείρισης .
Το βοηθητικό πρόγραμμα δεν είναι τόσο ενδιαφέρον από μόνο του, αλλά είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα των παλιών εφαρμογών που υπάρχουν ακόμα στα Windows 11.
Επιπρόσθετα αν μεταβείτε στην καρτέλα DSN Χρήστη και, στη συνέχεια, κάντε κλικ στην επιλογή Προσθήκη > Driver do Microsoft Excel > Επιλογή βιβλίου εργασίας θα δείτε ένα πανάρχαιο εργαλείο επιλογής αρχείων που χρονολογείται από τα Windows 3.1, δηλαδή από το 1992.
Ο Raymond Chen από τη Microsoft εξήγησε σε μια ανάρτηση ιστολογίου, ότι τα Windows εμφανίζουν τον αρχαίο επιλογέα αρχείων, για να αποφευχθεί η διακοπή της συμβατότητας με παλαιού τύπου λογισμικό.
Winver
Τόσο τα Windows XP όσο και τα Windows 11 διαθέτουν μια απλή εφαρμογή που ονομάζεται Πληροφορίες Windows, στην οποία μπορείτε να έχετε πρόσβαση ανοίγοντας το παράθυρο διαλόγου Εκτέλεση (Win + R) και εκτελώντας το “winver” (χωρίς τα εισαγωγικά).
Ο πίνακας εμφανίζει το λογότυπο για το τρέχον λειτουργικό σύστημα, καθώς και πληροφορίες πνευματικών δικαιωμάτων και τον τρέχοντα αριθμό κατασκευής. Ορισμένες από τις λεπτομέρειες του κειμένου έχουν αλλάξει τα τελευταία 20 χρόνια, για παράδειγμα η ποσότητα της μνήμης RAM δεν εμφανίζεται πλέον, αλλά δεν είναι και τόσο διαφορετικό.
