Ποιόν κωδικοποιητή βίντεο να επιλέξετε για την δημιουργία σας; Υπάρχουν πάρα πολλοί και ο καθένας έχει τα υπέρ και κατά. Πάμε να τους δούμε.
Αν έχετε φτιάξει έστω και ένα βίντεο, μικρό ή μεγάλο, για το YouTube ή απλά για να το έχετε αποθηκευμένο σαν ανάμνηση, σίγουρα έχετε χρησιμοποιήσει ένα κωδικοποιητή.
Πιθανά να μην γνωρίζετε για τους κωδικοποιητές και απλά να είπατε “Ναι” σε ότι σας πρότεινε το πρόγραμμα δημιουργίας βίντεο. Όμως μπορείτε να εκμεταλλευτείτε τα οφέλη του κάθε κωδικοποιητή αρκεί να γνωρίζετε τι είναι και τι κάνει.
Τι είναι οι κωδικοποιητές;
Η ονομασία κωδικοποιητής (Codec) είναι μία συντομογραφία των λέξεων “Coder” (κωδικοποιητής) και “Decoder” (αποκωδικοποιητής).
Οι κωδικοποιητές επιτρέπουν την κωδικοποίηση μιας ροής πολυμέσων χρησιμοποιώντας έναν συγκεκριμένο αλγόριθμο. Και αντίστοιχα οι αποκωδικοποιητές επιτρέπει την αναπαραγωγή μιας ροής πολυμέσων που κωδικοποιείται με έναν συγκεκριμένο κωδικοποιητή.
Τον κωδικοποιητή φανταστείτε τον σαν ένα συμπιεσμένο αρχείο, δηλαδή με πολύ μικρότερο μέγεθος, αλλά με την διαφορά ότι μετά την αποσυμπίεση το αποτέλεσμα δεν θα είναι ποιοτικά ολόιδιο με το αρχικό.
Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τους κωδικοποιητές, ανατρέξτε στον οδηγό μας για όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε σχετικά με τους κωδικοποιητές βίντεο, τα κοντέινερ και τη συμπίεση.
Γιατί έχει σημασία η επιλογή του κωδικοποιητή σας
Όπως προείπαμε κάθε κωδικοποιητής έχει υπέρ και κατά. Όταν επιλέγετε έναν κωδικοποιητή, πρέπει να λάβετε υπόψη όλα αυτά, ώστε να επιλέξετε τον καλύτερο για την εκάστοτε εργασία.
Αν θέλαμε να κατηγοριοποιήσουμε τους κωδικοποιητές τότε θα πρέπει να τους εξετάσετε στις παρακάτω βασικές ιδιότητες. Θυμηθείτε ότι δεν θα βρείτε ένα κωδικοποιητή που θα κάνει τα όλα παρακάτω τέλεια. Όλα είναι θέμα ζυγαριάς και ισορροπίας.
Συμβατότητα: Η συμβατότητα και η υποστήριξη υλικού είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την επιλογή κωδικοποιητή.
Πώς σχεδιάζετε να χρησιμοποιήσετε τα οπτικά μέσα μετά την κωδικοποίησή τους; Θα είναι μέρος της προσωπικής σας συλλογής ή σκοπεύετε να τα μοιραστείτε με άλλους; Αν ναι, τότε θα πρέπει το τελικό αποτέλεσμα να μπορεί να παίζει από μία τηλεόραση έως ένα απλό smartphone.
Ταχύτητα: Πρέπει επίσης να εξετάσετε την ταχύτητα κωδικοποίησης. Το AV1 θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους κωδικοποιητές που είναι διαθέσιμοι σήμερα για μακροπρόθεσμη αποθήκευση περιεχομένου.
Ωστόσο, με το AV1, μια όχι πολύ άθλια CPU Ryzen 5900x μπορεί να λειτουργεί για μέρες για να κωδικοποιήσει ένα μόνο βίντεο. Πόση υπομονή έχετε;
Τύπος περιεχομένου & Ποιότητα εξόδου: Αν ενδιαφέρεστε για “μακροχρόνια αποθήκευση” προσωπικών βίντεο, σίγουρα θα θέλατε τα κωδικοποιημένα αρχεία να φαίνονται σχεδόν πανομοιότυπα με τα πρωτότυπα, μένοντας όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πηγή.
Θα πρέπει να παραλείψετε το AV1, καθώς δεν μπορεί να εκτελέσει συμπίεση χωρίς απώλειες. Αντίθετα, τα παλαιότερα και λιγότερο προηγμένα H.265 και H.264 μπορούν.
Επεξεργασιμότητα: Σας ενδιαφέρει να επεξεργαστείτε το βίντεο, να το κάνετε remix, να κόψετε ή να προσθέσετε σκηνές, τίτλους και εφέ και να δοκιμάσετε τη χρωματική βαθμολόγηση;
Θα ήταν καλύτερα τα βίντεό σας στην πηγή να είναι κωδικοποιημένα σε μορφή “φιλική προς την επεξεργασία” που διαβάζονται πιο γρήγορα. Αυτό θα σήμαινε επίσης ότι θα ήταν “πιο εύκολο να μετακινηθούν” όταν εργάζεστε με το χρονοδιάγραμμα ενός προγράμματος επεξεργασίας βίντεο. Για αυτό, θα χρειαστείτε κάτι σαν MJPEG ή, για υψηλότερη ποιότητα, ProRes.
Ποιοι κωδικοποιητές αξίζουν
Ας δούμε τους πιο διάσημους κωδικοποιητές βίντεο που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και που αξίζουν την προσοχή σας:
H.265/HEVC
Ο πιο πρόσφατος ευρέως διαθέσιμος κωδικοποιητής “βασισμένος σε MPEG”, H.265, γνωστός και ως High-Efficiency Versatile Coding (HEVC για συντομία) ή σαν MPEG-H Part 2, προσφέρει τον καλύτερο συνδυασμό ποιότητας, ταχύτητας και ευρείας υποστήριξης υλικού.
Είναι πιο αργός στην κωδικοποίηση του, αλλά θα σας προσφέρει την καλύτερη δυνατή ποιότητα για το περιεχόμενό σας.
Θα εξακολουθεί να είναι (πολύ) πιο γρήγορος από το AV1 και επίσης παίζει ωραία με περιεχόμενο με “grain” (ο “θόρυβος” που βλέπετε στις κινηματογραφικές ταινίες).
AV1
Ο νεότερος κωδικοποιητής, ο AV1, είναι ένα υπερ-αναπτυγμένο VP9 που προσφέρει σημαντικά κέρδη στη συμπίεση και την ποιότητα σε σύγκριση με τον πρόγονό του.
Αν το VP9 που θα δούμε παρακάτω, συχνά «ανταλλάσσει χτυπήματα» με το H.265, το AV1 τους αφήνει και τους δύο πίσω, επιτυγχάνοντας ακόμη και +50% καλύτερη ποιότητα στο ίδιο μέγεθος αρχείου ή αλλιώς -50% μικρότερο μέγεθος αρχείου για την ίδια ποιότητα.
Ακούγεται τέλειο μέχρι να συνειδητοποιήσετε ότι μπορεί επίσης να είναι δεκάδες φορές πιο αργό από πολλές εναλλακτικές. Επιπλέον, δεν του αρέσει το “θορυβώδες” περιεχόμενο, επομένως αφαιρεί όλο το “κόκκο” από προεπιλογή.
Προσφέρει έναν διακόπτη ως πρόσθετη επιλογή για την προσθήκη τεχνητού θορύβου στο περιεχόμενο, αλλά πολλοί δικαίως θα υποστηρίξουν ότι πρόκειται για μια προσέγγιση και όχι για τον σωστό τρόπο διατήρησης της εμφάνισης του αρχικού μέσου.
H.264/AVC
Το H.264, γνωστό και ως Advanced Video Coding (AVC για συντομία) ή ως MPEG-4 Part 10, είναι ο πρόδρομος του H.265. Έχει πολύ χαμηλότερες απαιτήσεις υλικού και έχει χρησιμοποιηθεί για πολύ καιρό.
Είναι πολύ πιο γρήγορο στην κωδικοποίηση τόσο από το H.265 όσο και από το AV1 και έχει σημαντικά ευρύτερη υποστήριξη υλικού. Ακόμη και τα πιο προσιτά smartphone που μπορείτε να αγοράσετε σήμερα μπορούν να αποκωδικοποιήσουν και να κωδικοποιήσουν σε H.264.
Με το H.264, έχετε είτε χαμηλότερη ποιότητα για το ίδιο μέγεθος ή πολύ μεγαλύτερα αρχεία για την ίδια ποιότητα σε σύγκριση με τα H.265 και AV1.
Είναι η συνήθης κωδικοποίηση στην σημερινή πειρατεία, καθώς μεταδίδει σε stream ολόκληρες ταινίες με μικρό μέγεθος. Θα το βρείτε μέσα σε αρχεία βίντεο .mkv τα οποία με την σειρά τους είναι αρχεία που περιλαμβάνουν μέσα τους το βίντεο, υπότιτλους, εικόνες, ήχος κλπ.
Κάτι σαν all in one γιαυτό και το .mkv προέρχεται το όνομα του από το ρώσικο matroska (την κούκλα που είναι η μία μέσα στην άλλη).
VP9
Ο VP9, ο οποίος δημιουργήθηκε ως μια πιο ανοιχτή εναλλακτική του H.265, και υποτίθεται ότι βγήκε ως αντικαταστάτης του H.264 και του H.265 στο διαδίκτυο. Αν και χρησιμοποιείται από πολλούς σημαντικούς ιστότοπους, δεν έχει τύχει ακόμα της επιθυμητής αναγνώρισης.
Επίσης, ενώ υποστηρίζεται από προγράμματα περιήγησης και σχεδόν όλες τις συσκευές αναπαραγωγής πολυμέσων λογισμικού που βασίζονται σε υπολογιστή, οι συσκευές αναπαραγωγής πολυμέσων υλικού (όπως αποκωδικοποιητές τηλεόρασης ή ένα σύστημα ψυχαγωγίας που μπορεί να έχετε στο αυτοκίνητό σας) ενδέχεται να μην το έχουν.
Όσον αφορά την ταχύτητα και την ποιότητα, βρίσκεται ακριβώς μεταξύ H.264 και H.265, ανάλογα με το κωδικοποιημένο περιεχόμενο και τις ρυθμίσεις.
MPEG-4/Xvid/DivX
Ο κωδικοποιητής MPEG4 ήρθε στο προσκήνιο μέσω της παραλλαγής του DivX, η οποία κυριάρχησε στην κωδικοποίηση βίντεο, κατά την εποχή των Windows XP, χάρη στην ανεξέλεγκτη πειρατεία ταινιών.
Το MPEG4 είναι σχεδόν ξεπερασμένο σήμερα. Ήταν βέλτιστο όταν οι πειρατές ήθελαν να αντιγράψουν ένα DVD και να τοποθετήσουν ένα πολύ επανασυμπιεσμένο αντίγραφο σε ένα μόνο CD για να το μοιραστούν με φίλους.
Είναι μια καλή επιλογή εάν θέλετε μόνο ελάχιστα κέρδη το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, από ποιοτική άποψη, υπάρχουν πολύ καλύτερες διαθέσιμες επιλογές.
ProRes
Το ProRes, που θεωρείται ευρέως «η επεξεργάσιμη μορφή βίντεο της Apple», δεν προσφέρει την καλύτερη συμπίεση, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή δίνει προτεραιότητα στην ποιότητα και τη δυνατότητα επεξεργασίας.
Σπάνια θα χρησιμοποιήσετε ProRes για την αναπαραγωγή πολυμέσων ή τη συμπίεσή τους για αρχειοθέτηση ή διανομή. Αν όμως είστε επαγγελματίας και σας αρέσει να δουλεύετε με το Final Cut Pro X ή με το Davinci Resolve, θα το βρείτε βολικό καθώς είναι απλό, γρήγορο και, το πιο σημαντικό, θεωρείται πρότυπο.
MJPEG
Ο MJPEG είναι χρήσιμος κυρίως εάν εισάγετε περιεχόμενο από παλαιότερες αναλογικές συσκευές στον υπολογιστή σας, για περαιτέρω επεξεργασία. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι εξαιρετικά γρήγορος στην αναζήτηση και μπορείτε να εργαστείτε με κάθε καρέ ξεχωριστά αντί να χρειάζεται να ασχολείστε με ακολουθίες καρέ.
Το MJPEG απέχει πολύ από τον πιο προηγμένο αλγόριθμο: καταφέρνει να μειώσει τα μεγέθη βίντεο κωδικοποιώντας όλα τα καρέ ως εικόνες JPEG.
Ωστόσο, η συμπίεση JPEG είναι πολύ χαμηλή σε ποιότητα, καθιστώντας το MJPEG χρήσιμο μόνο στη συγκεκριμένη περίπτωση που αναφέραμε: εξαιρετικά γρήγορη αναζήτηση σε εισαγόμενο περιεχόμενο που δεν είχε εξαρχής την καλύτερη ποιότητα για διατήρηση.
MPEG2
Πιθανά εξακολουθείτε να συναντιέστε με το MPEG2, αν ο υπολογιστής σας διαθέτει μονάδα οπτικού δίσκου και προσπαθείτε να διαβάσετε ένα DVD με αυτήν. Τα αρχεία VOB στα περισσότερα DVD περιέχουν ροές κωδικοποιημένες με αλγόριθμους βίντεο MPEG2 και ήχου AC3.
Οι περισσότεροι υπολογιστές σήμερα δεν διαθέτουν καν μονάδα οπτικού δίσκου και αυτό δείχνει τη χρησιμότητα του MPEG2 στο σύγχρονο τεχνολογικό τοπίο.
Πώς να επιλέξετε έναν κωδικοποιητή
H σωστή επιλογή κωδικοποιητή έχει σημασία, καθώς αυτοί διαφέρουν όσον αφορά την ποιότητα, την ταχύτητα και το τελικό μέγεθος αρχείου. Ωστόσο, ποιο να επιλέξετε, σε ποια περίπτωση και γιατί;
Για ροή
Εάν κάνετε streaming σε πλατφόρμες όπως το Twitch και το YouTube, πιθανότατα θα θέλετε να χρησιμοποιήσετε το H.264. Είναι ταχύτερο στην κωδικοποίηση από τα H.265 και AV1 και παίζει σχεδόν σε κάθε συσκευή.
Επίσης έχει χαμηλή κατανάλωση πόρων και το να έχετε ένα κωδικοποιητή με χαμηλή απαίτηση σε hardware είναι πολύ σημαντικό, ειδικά εάν θέλετε να εκτελείτε παράλληλα άλλο απαιτητικό λογισμικό χωρίς να επιβαρύνετε την απόδοση.
Βοηθώντας ακόμα περισσότερο, σχεδόν όλες οι GPU από τουλάχιστον τις δύο τελευταίες «γενιές» της Nvidia και της AMD διαθέτουν υποστήριξη για κωδικοποίηση H.264 με επιτάχυνση υλικού. Αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να κωδικοποιήσετε τις ροές βίντεο σας σε πραγματικό χρόνο με μία ελάχιστη δέσμευση των πόρων του συστήματός σας (σκεφτείτε το 5% έως το 10% των πόρων της GPU σας).
Για αρχειοθέτηση
Για την αρχειοθέτηση, η καλύτερη επιλογή κωδικοποιητή εξαρτάται από το περιεχόμενο που θέλετε να αποθηκεύσετε και εάν θέλετε να διατηρήσετε την ποιότητά του ή να μειώσετε τις απαιτήσεις αποθήκευσης.
Αν και το AV1 προσφέρει την καλύτερη αναλογία ποιότητας προς μέγεθος, το H.265 εξακολουθεί να είναι καλύτερη επιλογή εάν θέλετε να συμπιέσετε “κινηματογραφικά” βίντεο (ειδικά αν είναι “θορυβώδη”) διατηρώντας παράλληλα όλες τις λεπτομέρειες.
Θα εξακολουθούν να είναι μικρότερα από ό,τι αν ήταν αποθηκευμένα με τους περισσότερους άλλους κωδικοποιητές, εκτός από το AV1.
Το AV1 είναι η καλύτερη επιλογή αν δεν σας πειράζει οι πολύ πιο αργές ταχύτητες συμπίεσης του και ακόμη περισσότερο εάν επανακωδικοποιεί “smooth” περιεχόμενο, όπως anime και κινούμενα σχέδια.
Για παλιά προσωπικά βίντεο
Εάν έχετε άφθονο αποθηκευτικό χώρο και εργάζεστε με βίντεο με ανάλυση το πολύ έως Full-HD, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το MPEG2 με υψηλό ρυθμό μετάδοσης δεδομένων και να απολαύσετε εξαιρετικές γρήγορες ταχύτητες κωδικοποίησης κατά τη συμπίεση οικιακών βίντεο ή παλιών ταινιών.
Για νέα προσωπικά βίντεο
Για να διατηρήσετε την ποιότητα Full HD των σύγχρονων βίντεο, χρησιμοποιήστε H.264 ή H.265, ανάλογα με το εάν δίνετε προτεραιότητα στην ταχύτητα ή την ποιότητα κωδικοποίησης και μικρότερα μεγέθη.
Για περιεχόμενο 4K+
Όλοι οι κωδικοποιητές έως και H.264 σχεδιάστηκαν για αναλύσεις υπο-HD. Το H.264 ήταν ο πρώτος κωδικοποιητής που σχεδιάστηκε για την αποθήκευση περιεχομένου full-HD (σε αναλύσεις έως 1920 x 1080).
Ωστόσο, σήμερα έχουμε επίσης περιεχόμενο 4K και Ultra HD και τα H.265, AV1 και VP9 είναι καλύτερα για πολύ υψηλότερες αναλύσεις.
Για μεγιστοποίηση της συμβατότητας
Ο εμπειρικός κανόνας είναι ότι όσο παλαιότερος είναι ο κωδικοποιητής που θα χρησιμοποιήσετε, τόσο μεγαλύτερη είναι η συμβατότητά του με περισσότερες συσκευές.
Εάν θέλετε τα βίντεό σας να παίζουν σχεδόν παντού, χρησιμοποιήστε το MPEG4. Είναι παλιό, έχει καλύτερη απόδοση από όλες τις νεότερες επιλογές, αλλά επίσης υποστηρίζεται εγγενώς ακόμη και από τηλεοράσεις δέκα ετών.
Εάν ενδιαφέρεστε μόνο για νεότερες συσκευές, το H.264 μπορεί να λειτουργήσει σε σχεδόν οποιαδήποτε συσκευή αναπαραγωγής πολυμέσων που κυκλοφόρησε τα τελευταία πέντε χρόνια, συμπεριλαμβανομένων των κονσολών παιχνιδιών και των smartphone.
Θα σας προτείναμε να παραλείψετε τα H.265, AV1 και VP9, καθώς το καθένα έχει τις δικές του «ιδιορρυθμίες» και υποστηρίζεται καλύτερα σε συγκεκριμένα οικοσυστήματα.
Για παράδειγμα, το VP9 μπορεί να αναπαραχθεί στα περισσότερα σύγχρονα προγράμματα περιήγησης, αλλά μόνο από μερικές αυτόνομες συσκευές αναπαραγωγής πολυμέσων.
Για χρήση της επιτάχυνσης υλικού
Η κωδικοποίηση με επιτάχυνση υλικού (hardware-accelerated encoding) είναι χρήσιμη κυρίως για χρήσεις σε πραγματικό χρόνο, όπως η ροή.
Σε αντίθεση με τους κωδικοποιητές που βασίζονται σε λογισμικό, οι κωδικοποιητές με επιτάχυνση υλικού δεν επιτυγχάνουν υψηλότερες ταχύτητες λόγω της αποκλειστικής χρήσης μιας GPU. Απλά δίνουν προτεραιότητα στην ταχύτητα και τη συμβατότητα έναντι της ποιότητας.
Εξαιτίας αυτού, ένα αρχείο H.265 με κωδικοποίηση υλικού μπορεί να πετύχει χειρότερη ποιότητα από ένα αρχείο H.264 με κωδικοποίηση λογισμικού, ακόμα κι αν έχουν το ίδιο μέγεθος.
Επομένως, θα πρέπει να επιλέξετε τον καλύτερο κωδικοποιητή που υποστηρίζεται από τον κωδικοποιητή επιτάχυνσης υλικού της GPU σας σε περίπτωση ροής, με τις GPU της Intel Arc να υποστηρίζουν ακόμη και AV1. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αποφύγετε τη χρήση τους για μακροχρόνια αποθήκευση βίντεο, ειδικά αν δίνετε προτεραιότητα στην ποιότητα.
