Κάποτε η Πρωταπριλιά ήταν διασκεδαστική και ακίνδυνη. Τα fake news υπήρχαν μαζικά μια φορά τον χρόνο. Όμως, όπως φαίνεται αυτές οι μέρες έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Πλέον ζούμε στην εποχή των ψεύτικων ειδήσεων. όπου οι μύθοι παρουσιάζονται σαν αλήθειες, και εμείς τις πιστεύουμε.
Τα fake news δεν είναι πλέον μια ετήσια “γιορτή”, είναι ένας κύκλος ειδήσεων που συμβαίνει 365 μέρες το χρόνο.
Φέτος, η Πρωταπριλιά πέφτει Κυριακή, με αποτέλεσμα οι δημοσιογραφικές εταιρείες να ξεκινήσουν από νωρίς τα brain storming, προκειμένου οι φάρσες τους να είναι πιστευτές.
Για τους δημοσιογράφους, αυτό σημαίνει πολλές μέρες συλλογής ιδεών που γίνονται δελτία τύπου, χωρίς να χρειάζεται να γράψουν κάποιο κείμενο αποποίησης ευθύνης. Υπάρχουν βέβαια και οι άλλοι, που απλά δεν σκέφτονται:
Μια από τις πιο επιτυχημένες φάρσες πέρυσι ήταν αυτή της εταιρείας Krispy Kreme. Η donut εταιρεία ισχυρίστηκε λίγο πριν την Πρωταπριλιά ότι θα άλλαζε το όνομά της σε “Krispy Cream” επειδή οι Βρετανοί δεν ήξεραν πώς να προφέρουν τη λέξη “Kreme”.
“Η Krispy Kreme UK αποκτά ένα πιο φιλικό όνομα για την Αγγλία, για να σταματήσουν να το κάνουν λάθος”, ανέφερε ένας τίτλος. “Η Krispy Kreme αλλάζει το όνομά της εδώ στο Ηνωμένο Βασίλειο για να σταματήσει ο κόσμος να το προφέρει λανθασμένα”, ανέφερε ένας άλλος.
Έτσι η δημοσίευση fake news σε ένα ανυποψίαστο κοινό οποιαδήποτε μέρα του έτους, δεν είναι αστείο, καθώς έχουμε δει ψεύτικες ιστορίες που κυκλοφορούν καθημερινά να προκαλούν σοβαρές συνέπειες.
Σε μερικές περιπτώσεις, οι ψεύτικες ιστορίες γίνονται πολύ πιο viral από τα πραγματικά νέα. Τους τρεις μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές της Αμερικής, τα fake news για τις εκλογές ήταν τόσες πολλά που συναγωνιζόταν τις πραγματικές ειδήσεις στο Facebook.
Κατά τη διάρκεια της πιο κρίσιμης περιόδου της προεκλογικής εκστρατείας, 20 φανταστικές ιστορίες για τις εκλογές δημιούργησαν 8,7 εκατομμύρια share και like στο Facebook, υπερβαίνοντας κατά πολύ τα 7,3 εκατομμύρια share και like που συγκεντρώθηκαν από τις κανονικές ειδήσεις.
Σε αυτά τα κορυφαία fake news υπήρχαν τίτλοι του τύπου: “Η Hillary πώλησε όπλα στο ISIS” και “Ο πράκτορας του FBI που υποψιάζεται η Hillary για τα email leaks βρέθηκε νεκρός”.
Από τότε, τα fake news έχουν γίνει μέρος της ζωής μας πολύ περισσότερο από ότι ήταν.
Εξ ορισμού, τα ψεύτικα νέα είναι ψευδείς πληροφορίες που μεταμφιέζονται σαν κανονικά νέα. Είναι κάτι παρόμοιο με την προπαγάνδα επειδή παραμορφώνουν την αλήθεια για να κερδίσουν σε συναισθηματική πειστικότητα.
Όμως τα κίνητρα πίσω από ψεύτικα νέα δεν είναι μόνο πολιτικά. Πολλοί δημιουργοί ψεύτικων ιστοριών προσπαθούν να κερδίσουν χρήματα με κατανεμημένο περιεχόμενο που σχεδιάστηκε για να κερδίσει ένα μεγάλο κοινό.
Έτσι, μήπως οι σημερινές εταιρείες χρησιμοποιούν σαν δικαιολογία την Πρωταπριλιά για να κάνουν το ίδιο πράγμα;
“Τα ίδια κίνητρα έχουν και οι δημιουργοί ιστοριών-ειδησεογραφικών ειδήσεων. Η ατυχής πραγματικότητα είναι ότι μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τις ίδιες τεχνικές σε καθημερινή βάση για να κερδίσουν χρήματα ή να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη”, αναφέρει η Claire Wardle του First Draft News.
“Οι καταναλωτές των online πληροφοριών πρέπει να είναι σε συναγερμό τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο όπως θα ήταν και την 1η Απριλίου.”
Η πρωταπριλιά είναι μια μέρα που θα πρέπει να κρίνετε και να σκέφτεστε συνεχώς για να μην εξαπατηθείτε. Σήμερα που οι πληροφορίες κατασκευάζονται, χειραγωγούν ή είναι εντελώς παραπλανητικές, θα πρέπει να γίνεται καθημερινά σε καθετί που βλέπουμε στο news feed μας.
- Fake Νews: Παγκόσμια κατάρρευση της εμπιστοσύνης στα Social Media
- BFF: Όχι δεν θα σας σώσει στο Facebook. Πρόκειται για hoax
- Elon Musk: Artificial Intelligence είναι πιο επικίνδυνη από τα πυρηνικά
- Fake Νews: Η μεγαλύτερη τεχνολογική αποτυχία απαιτεί μη τεχνική λύση
