Li-Ion: Κατά καιρούς γράφονται πάρα πολλά γιατροσόφια που έχουν σαν στόχο να μεγαλώσουν την διάρκεια ζωής των επαναφορτιζόμενων μπαταριών Li-Ion σε smartphones, tablets ή laptops. Η αλήθεια είναι ότι αν προσέξετε λίγο μπορείτε να κάνετε τη διαφορά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να αντιμετωπίζετε τις μπαταρίες σας σαν άρρωστα κατοικίδια ζώα.
Όλες έχουν σχεδιαστεί και έχουν κατασκευαστεί για να κάνουν μια συγκεκριμένη δουλειά. Έτσι τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται τίποτα άλλο από να τις αφήσετε να κάνουν τη δουλειά τους.
Όμως με λίγη προσοχή, μια επαναφορτιζόμενη μπαταρία μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Πόσα χρόνια; Από την εμπειρία μου, η απάντηση είναι “πολλά”.
Έχω ένα iPod touch της πρώτης γενιάς που πήρα το 2008 και λειτουργεί ακόμα με την αρχική μπαταρία του. Ναι όλες οι μπαταρίες θα φθαρούν, και δεν θα είναι όπως την αρχή που τις αγοράσατε, αλλά το πιο πιθανό είναι ότι θα συνεχίσουν να λειτουργούν.
Τι πρέπει να προσέξετε για όλες τις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες Li-Ion;
Κατανοήστε τον όρο “κύκλος επαναφόρτισης”
Κάθε μπαταρία έχει μια περιορισμένη διάρκεια ζωής που αναφέρεται σαν “κύκλος επαναφόρτισης” ή “κύκλος ζωής μπαταρίας”.
Με απλά λόγια, μιλάμε για τον ο αριθμό των κύκλων φόρτισης – αποφόρτισης που αναμένεται να έχει μια μπαταρία πριν δεν είναι πλέον κατάλληλη για χρήση.
Ορισμένοι κατασκευαστές hardware αναφέρουν αυτόν τον αριθμό ενώ άλλοι αποφεύγουν να το κάνουν. Για παράδειγμα, η Apple διαθέτει αυτές τις πληροφορίες, και αναφέρει ότι η μπαταρία του iPhone έχει σχεδιαστεί για να διατηρεί μέχρι και το 80 τοις εκατό της αρχικής της χωρητικότητας σε 500 κύκλους πλήρους φόρτισης και αποφόρτισης, ενώ στο MacBook Pro ή στο MacBook Air η μπαταρία έχει σχεδιαστεί για να παρέχει έως και 1000 πλήρεις φορτίσεις – αποφορτίσεις πριν φτάσει στο 80% της αρχικής χωρητικότητάς της.
Μπορείτε να μάθετε πόσες φορές έχει επαναφορτιστεί η μπαταρία του MacBook σας κάνοντας κλικ στο λογότυπο της Apple στο μενού και στη συνέχεια Σχετικά με αυτό το Mac – System Report. Από εκεί, κάντε κλικ στην επιλογή Power και αναζητήστε το Cycle Count.
Για ένα σύστημα που τρέχει με Windows 8 ή Windows 10, από μια γραμμή εντολών τρέξτε την παρακάτω εντολή:
powercfg /batteryreport
Η εντολή θα δημιουργήσει μια αναφορά σε μορφή HTML και θα την αποθηκεύσει στο φάκελο του λογαριασμού του χρήστη που την έτρεξε.
Μύθοι και πραγματικότητα:
Κύκλοι φόρτισης
Μερικοί πιστεύουν ότι μπορούν να αποφύγουν τις φορτίσεις και τις αποφορτίσεις που αναφέραμε παραπάνω, συμπληρώνοντας συστηματικά την μπαταρία τους, πριν αποφορτιστεί πλήρως.
Δυστυχώς, δεν μπορείτε να αλλάξετε τους νόμους της φυσικής. Ας δούμε γιατί:
Εάν αφήσετε την μπαταρία σας να εκφορτιστεί μόνο κατά 25%, και το κάνετε τέσσερις φορές, 4×25% μας κάνει 100% δηλαδή μετράει σαν ένα μόνο κύκλο. Το ίδιο συμβαίνει αν κάνετε πέντε φορτίσεις στο 20 τοις εκατό αποφόρτισης της μπαταρίας, ή και 20 επαναφορτίσεις μετά από 5 τοις εκατό αποφόρτισης.
Έτσι από το παραπάνω βλέπουμε ότι μικρότερες φορτίσεις μας επιτρέπουν να βάλουμε στον φορτιστή περισσότερες φορές στην συσκευή μας.
Τι σημαίνει αυτό; Τι μπορείτε να κάνετε όμως για να αποτρέψετε περιττούς κύκλους φόρτισης; Είναι απλό και μάλλον εύκολο αν γνωρίζετε τα παραπάνω. Μπορείτε να συνδέετε τις συσκευές σας και να τις φορτίζετε όπου είναι δυνατόν, και μπορείτε να αφήσετε τις συσκευές συνδεδεμένες μόνο όταν αυτές χρησιμοποιούνται.
Καλό θα ήταν να μην τις αφήνετε να φορτίζουν συνέχεια, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία θερμότητας, πράγμα που βλάπτει την μπαταρία. Το να βάζετε την συσκευή σας στον φορτιστή και να πηγαίνετε για ύπνο καλό θα είναι να αποφεύγεται.
Με άλλα λόγια, δεν λέω ότι θα πρέπει να φορτίζετε συνεχώς την μπαταρία της συσκευής σας, επειδή χρειάζεται και full φορτίσεις για να διατηρήσει την εσωτερική της χημεία σε καλή κατάσταση. Απλά θα πρέπει να περιορίσετε την σπατάλη των κύκλων φόρτισης.
Πλήρης ή μερική αποφόρτιση;
Μερικοί λένε ότι δεν πρέπει να αφήσετε μια μπαταρία Li-Ion να εξαντληθεί πλήρως πριν την επαναφόρτιση, και άλλοι λένε ότι αυτό δεν έχει σημασία.
Η αλήθεια είναι ότι, με τις σύγχρονες μπαταρίες Li-Ion, δεν έχει σημασία, επειδή η αποφόρτισή τους ρυθμίζεται από τα ενσωματωμένα κυκλώματα.
Αυτό ήταν ένα πρόβλημα που ίσχυε με τις παλαιές μπαταρίες NiCd (νικελίου-καδμίου), διότι υπήρχε ένα σημείο που αν εκφορτιζόταν θα ήταν αδύνατο να επαναφορτιστούν. Οι συγκεκριμένες μπαταρίες δεν χρειαζόταν πολύ συχνή φόρτιση και ήταν πολύ πιο ευαίσθητες στη θερμοκρασία. Το ίδιο ισχύει και για τις μπαταρίες μολύβδου-οξέος.
Li-Ion: Η θερμοκρασία
Μια θερμοκρασία δωματίου περίπου στους 20° C είναι η καλύτερη θερμοκρασία για τον εξοπλισμό φόρτισης. Ωστόσο δεν ζούμε όλοι σε κλιματιζόμενα δωμάτια, και το εύρος της θερμοκρασίας αλλάζει. Η υψηλή αλλά και η πολύ χαμηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει ζημιές στην μπαταρία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη φόρτιση της μπαταρίας σε θερμοκρασίες κάτω του 0° C, οι οποίες μπορεί να καταστρέψουν μόνιμα την μπαταρία.
Η χημεία των μπαταριών μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Υπάρχουν ορισμένες μπαταρίες που έχουν καλύτερη ανοχή στην θερμοκρασία από άλλες (ελέγξτε τις προδιαγραφές).
Η υποβολή των μπαταριών Li-Ion σε ακραίες θερμοκρασίες μπορεί επίσης να προκαλέσει στρέβλωση ή και ρωγμές. Αυτό φυσικά μπορεί να βλάψει και τη συσκευή που εμπεριέχει την μπαταρία.
Εάν θέλετε να παρακολουθείτε τη θερμοκρασία της μπαταρίας στο φορητό σας υπολογιστή υπάρχουν πολλά βοηθητικά προγράμματα: για παράδειγμα το Passmark BatteryMon (Windows) ή για συστήματα Mac το TG Pro.
Li-Ion: Αποφύγετε το Stress
Ναι οι μπαταρίες δεν θέλουν να στρεσάρονται. Αποφύγετε δια ροπάλου τις φορτίσεις που ξεχνάτε τη συσκευή στον φορτιστή, και τα πεσίματα. Ένα πέσιμο, που είναι κάτι που έχει συμβεί σε όλους, μπορεί να καταστρέψει την μπαταρία, προκαλώντας διαρροές διαβρωτικών χημικών ουσιών, τα οποία με την σειρά τους μπορούν να προκαλέσουν ζημιές στα ηλεκτρονικά, για να μην αναφέρουμε το δέρμα και τα μάτια μας.
Μη χρήση της συσκευής
Αν σκοπεύετε να μην χρησιμοποιήσετε την συσκευή σας για κάποιο χρονικό διάστημα, αποφύγετε την πλήρη φόρτισή της πριν την αποθήκευση.
Μια φόρτιση περίπου στο 50% είναι αυτό που προτείνουν οι περισσότεροι κατασκευαστές. Από την άλλη, η αποθήκευση μιας αποφορτισμένης μπαταρίας μπορεί να την κάνει να μην μπορεί να επαναφορτιστεί (συνήθως λόγω των χαρακτηριστικών ασφαλείας που είναι ενσωματωμένα στη μπαταρία ή το φορτιστή). Η αποθήκευση μιας πλήρως φορτισμένης μπαταρίας μπορεί να συντομεύσει τη ζωή της προκαλώντας κάποια διόγκωση που με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει βλάβη στη συσκευή.
Φιλοσοφείτε
Μετά από όλα τα παραπάνω θα πρέπει να είστε και λίγο φιλόσοφοι: Όλοι πεθαίνουν μια μέρα! Αν συμβει κάτι τέτοιο, (που θα συμβεί) παρακαλώ μην πυροβολείτε τον πιανίστα, ή στην περίπτωσή μας τον αρθρογράφο.
