Τα Πιθανώς ανεπιθύμητα προγράμματα (Potentially Unwanted Programs ή PUP), adware ή crapware είναι η ορολογία που χρησιμοποιούμε για τα δωρεάν προγράμματα που προσφέρονται συνήθως με εγκαταστάτες, που δεν έχουν να κάνουν τίποτα να κάνουν τη λειτουργικότητα του προγράμματος που προσπαθείτε να εγκαταστήσετε.
Εταιρείες λογισμικού και προγραμματιστές «πακετάρουν» τα προγράμματα αυτά για να κερδίσουν χρήματα, με διάφορες ανεπιθύμητες εφαρμογές. Προωθούν δε αυτά τα προγράμματα με τη βοήθεια του διαδικτύου σε χιλιάδες, για να μην πούμε σε εκατομμύρια συστήματα πληροφορικής.
Για να είμαστε δίκαιοι, και αντικειμενικοί πρέπει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν δωρεάν προγράμματα που δεν είναι απαραίτητα κακόβουλα.
Δημοφιλείς εταιρείες χρησιμοποιούν αυτές τις μεθόδους διανομής για να αυξήσουν τη βάση δεδομένων των χρηστών τους. Η πιο συνήθης τεχνική είναι με έναν εγκαταστάτη που χρησιμοποιεί ύπουλες τεχνικές για να προκαλέσει σύγχυση στους χρήστες.
Τις περισσότερες φορές τα Potentially Unwanted Programs αλλάζουν τις ρυθμίσεις του συστήματος σας, όπως την αρχική σελίδα ή την υπηρεσία αναζήτησης του browser σας.
Για τους προγραμματιστές λογισμικού, είναι ένας τρόπος για να κερδίσουν χρήματα. Η δωρεάν έκδοση έτσι δεν είναι και τόσο δωρεάν, και η Pro έκδοση κοστίζει. Συνήθως μια πληρωμένη έκδοση λογισμικού προσφέρει πρόσθετες λειτουργίες, χωρίς adware και crapware.
Πρόσφατες αναφορές από το HTG αλλά και από την Emsisoft, αναφέρουν ότι όλα σχεδόν τα προγράμματα που διατίθενται για λήψη από μεγάλα sites εξυπηρετούν Potentially Unwanted Programs.
H Emsisoft δίνει μάλιστα μια λίστα από αυτά τα sites και τα μεταποιημένα προγράμματα
• Download.com – Avast Free Antivirus, AVG Free Antivirus, CCleaner, YAC, KMPlayer, YTD Video Downloader, Advanced System Care Free, DownloadApp, iObit Uninstaller, Free Youtube Downloader
• Filehippo – Adobe Reader, CCleaner, Mozilla Firefox, Picasa, Java, Recuva, Skype, uTorrent, VLC Media Player, WINRAR
• Snapfiles – Avast Free Antivirus, CCleaner, Comodo Internet Security Premium, Auslogics Disk Defrag, Eusing Free Registry Cleaner, Freemake Video Converter, GIMP, PDFX Viewer, Recuva, Revo Uninstaller
• Softonic – Avast Free Antivirus, BSplayer, Mozilla Firefox, Hotspot Shield, Adobe Flash Player, iObit Malware Fighter, Skype, uTorrent, VLC Media Player, YTD Video Downloader
• Softpedia – Google Chrome, Malwarebytes Antimalware, Nero Free, Orca, Super Simple Video Converter, Picasa, Image Burn, Skype, Unlocker, Yahoo Messenger
• Tucows – Express Files, Karaoke Player Software, Network Inventory Advisor, Internet Download Manager, Internet Explorer 8, IrFan View, Internet Explorer 9, Outlook Express, PDF Converter, PDF Reader
• SourceForge – 7Zip, Audacity, Camstudio, DVD Styler, Filezilla, KeePass, Media Player Classic, Process Hacker, Password Safe, VLC Media Player
• Filehorse – Avast Free Antivirus, Advanced System Care Free, Adobe Reader, AVG Free Antivirus, Java, Moborobo, Skype, iTunes, VLC Media Player, Winamp Media Player
• Software Informer – Free Download Manager, Avira Free Antivirus, Avast Free Antivirus, Free 3GP Video Converter, Free MP3 Wma Converter, AVG Free Antivirus, Free Sound Recorder, Free Video to JPG Converter, Free DWG Viewer, 123 Solitaire Free
• Soft32 – Counterstrike, DC++, Mozilla Firefox, Google Chrome, Google Earth, Virtual DJ, Internet Explorer 9, Yahoo Messenger, VLC Media Player, MSN
Η Emsisoft ανέλυσε τα 10 εφαρμογές από κάθε κορυφαίο site λήψεων όπως το Download.com, Snapfiles, Sourceforge, Soft32, Softpedia και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε όλα, υπάρχει τουλάχιστον μια εφαρμογή που περιέχει κάποιου είδους Potentially Unwanted Programs ή PUP. Τo Download.com, βέβαια έσπασε όλα τα ρεκόρ, καθώς και οι 10 εφαρμογές που αναλύθηκαν περιείχαν Potentially Unwanted Programs.
Τύποι Potentially Unwanted Programs
Σε γενικές γραμμές, είναι απαραίτητο να γίνει διάκριση μεταξύ των δύο διαφορετικών τύπων προσφορών:
- Προγράμματα που περιλαμβάνουν adware στο δικό τους πρόγραμμα εγκατάστασης.
- Προγράμματα «ανα-συσκευασμένα» από τα ορισμένα sites που περιλαμβάνουν adware.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι ένας τύπος είναι χειρότερος από τον άλλο, δεδομένου ότι και οι δύο τύποι μπορούν να προκαλέσουν την ίδια ζημιά στο σύστημα του χρήστη θύματος.
Μπορείτε να βρείτε καθαρά προγράμματα σε αυτές τις ιστοσελίδες λήψης που προσφέρουν τροποποιημένους εγκαταστάτες αλλά συνήθως είναι πολύ καλά κρυμμένα.
Ορισμένα προγράμματα που προσφέρονται από αυτές τις ιστοσελίδες, περιέχουν adware αμέσως στον εγκαταστάτη της εταιρείας ανάπτυξης, οπότε αν θα ψάχνετε άδικα για το «καθαρό» link.
Τι μπορείτε να κάνετε
Προσπαθήστε να αποφεύγετε όλες τις παραπάνω ιστοσελίδες.
Αν έχετε τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε μια εφαρμογή με εγκαταστάτη ή μιας portabled έκδοσης, προτιμήστε την φορητή έκδοση, δεδομένου ότι δεν θα περιέχει adware.
Μερικά sites προσφέρουν μόνο καθαρά προγράμματα. Αναζητήστε τα.
Αν ποτέ συναντήσετε κάποια ιστοσελίδα που διανέμει adware με τη μία ή την άλλη μορφή, μποϊκοτάρετε το site ενημερώνοντας τους γνωστούς σας. Διαδώστε το νέο.
