Είναι ίσως γνωστό ότι το Internet έχει στηθεί πάνω σε ένα στρατιωτικό πρόγραμμα των Η.Π.Α., το πρόγραμμα Arpanet, το οποίο φτιάχτηκε το 1969. Αυτό το δίκτυο ήταν ένα «αόρατο» δίχτυ εναλλακτικών μεθόδων επικοινωνίας ανάμεσα στις αμερικανικές βάσεις. Ο επίσημος στόχος του ήταν «η πληροφοριακή δικτύωση του αμερικανικού αμυντικού πλέγματος και η επιβίωσή αυτού του δικτύου ακόμη και σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης».
Η πραγματική όμως αιτία της δημιουργίας του υπερ-δικτύου κρύβεται λίγο πιο πίσω από τις λέξεις. Η κύρια ανησυχία που οδήγησε στο Arpanet ήταν ότι αν οι Σοβιετικοί έβρισκαν κάποιο τρόπο να διαλύσουν τα αμερικανικά δίκτυα επικοινωνίας, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. και οι στρατηγοί του έχαναν τη δυνατότητα να εκτοξεύσουν τους πυρηνικούς πυραύλους τους. Οπότε, χωρίς δυνατότητα αντιποίνων, οι Σοβιετικοί θα μπορούσαν ανενόχλητοι να προχωρήσουν στα δικά τους επιθετικά σχέδια (το γεγονός ότι οι Σοβιετικοί δεν είχαν ανάλογες ανησυχίες, αποκαλύπτει πολλά για το στρατιωτικό τεχνολογικό προβάδισμα τους μέχρι τη δεκαετία του 1970, ένα προβάδισμα το οποίο οι Αμερικανοί δεν παραδέχονται ακόμη και σήμερα). Επίσης, αν οι Σοβιετικοί κατάφερναν τον επικοινωνιακό αποκλεισμό των Η.Π.Α., υπήρχε ο κίνδυνος οι Η.Π.Α. να διαλυθούν εξαιτίας των πολλαπλών εσωτερικών τριβών και των παρακρατικών ομάδων που δρούσαν ανέκαθεν στο εσωτερικό της. Χρειαζόταν, λοιπόν, ένα αόρατο «δίχτυ» που θα απλωνόταν πάνω από τις Η.Π.Α. και θα τις «συνέδεε» κάτω από την εξουσία του Λευκού Οίκου και –σημαντικότερο– του Πενταγώνου. Ένας αόρατος μανδύας που θα επέβαλε και θα επιβεβαίωνε την Εξουσία, που θα αντικαθιστούσε την «αμερικανική» ταυτότητα όταν εκείνη θα χανόταν κάτω τον πυρηνικό τρόμο.
Αυτό το «δίχτυ» ήταν τελικά το Arpanet, το οποίο φτιάχτηκε με τη βοήθεια νεαρών ειδικών επιστημόνων των πιο αναπτυγμένων αμερικανικών πολυτεχνείων, με κυριότερο το Ινστιτούτο Ερευνών του Στάνφορντ. Ήταν στην πραγματικότητα ένα απλό πρόγραμμα: συνέδεσαν με καλώδια μεταφοράς σημάτων όλες τις στρατιωτικές βάσεις αναμεταξύ τους, έστησαν μερικούς δορυφόρους αναμετάδοσης σε γεωσύγχρονη τροχιά, και δημιούργησαν ένα ψηφιακό «πρωτόκολλο» επικοινωνίας, το NCP εξελίχθηκε αργότερα έτσι ώστε να μην μπορεί κάποιος να υποκλέψει τις πληροφορίες από έναν μονάχα ενδιάμεσο «κόμβο», ενσωματώνοντας διάφορες τεχνικές κρυπτογράφησης και «μεταμφίεσης» (masking) των δεδομένων.
Tο πρωτόκολλο NCP έχει εξελιχθεί σήμερα στο πρωτόκολλο επικοινωνίας TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol), ενώ το πρόγραμμα Arpanet «εγκαταλείφθηκε» επίσημα το 1990, αφού έδωσε τα φώτα του (δηλαδή μετέφερε την τεχνολογία του) στο δίκτυο NSFnet (Δίκτυο Εθνικού Ιδρύματος Επιστήμης – National Science Foundation Network) που ξεκίνησε να λειτουργεί το 1986, συνδέοντας όλα τα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια, και αργότερα όλον τον πλανήτη. To NSFnet είναι το αληθινό όνομα του Internet…
Το 1983 ο αμερικανικός στρατός δημιούργησε ένα ακόμη δίκτυο που συνδέεται με το Internet με έναν «αόρατο» τρόπο, για να εξυπηρετήσει και να ολοκληρώσει τους αρχικούς σκοπούς του Arpanet. Αυτό το «αόρατο» δίκτυο μέσα στο δίκτυο, ονομάζεται MILnet, δηλαδή Military Network, Στρατιωτικό Δίκτυο, και ενώ είναι ένα κομμάτι του Internet, είναι σχετικά «αόρατο» για τους περισσότερους χρήστες.
Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι πολλά μυστικά του Internet ανήκουν ακόμη και σήμερα μονάχα στον αμερικανικό στρατό. Θα φάνταζε αρκετά περίεργο, ο στρατός που δημιούργησε το παγκόσμιο δίκτυο, να μην έχει πάρει τα μέτρα του ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει καταστάσεις κατασκοπίας ή διαφυγής πληροφοριών. Σίγουρα, στη σχεδίασή του θα έχουν προβλεφθεί διάφοροι τρόποι να ελέγχεται η πληροφορία που κινείται στο διαδίκτυο και να εντοπίζονται οι διακινητές της, τρόποι ενσωματωμένοι στο σύστημα («low-level» τους ονομάζουν οι προγραμματιστές) άγνωστοι ακόμη και στους πιο ενημερωμένους αξιωματικούς ασφάλειας των μεγάλων εταιριών…
BACK DOORS ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ
Οι πλέον διαδεδομένοι «αόρατοι» τρόποι παρακολούθησης (ή «αόρατης πρόσβασης» στα συστήματα των χρηστών του Internet) ονομάζονται από τους χάκερ «πίσω πόρτες» (back doors) και είναι ενσωματωμένοι σχεδόν σε κάθε δικτυακό πρόγραμμα. Ένας γνώστης των back doors, ο οποίος θα είχε στη διάθεσή του και τα «κλειδιά» (δηλαδή τους τρόπους «ξεκλειδώματός» ή ενεργοποίησης τους) θα μπορούσε να εισβάλει αόρατος σε όλους τους υπολογιστές του δικτύου, να κρυφοκοιτάξει αρχεία, να μάθει μυστικά, χωρίς κανείς να μην τον «δει». Ίσως μάλιστα κάποιος να το κάνει αυτή τη στιγμή στον υπολογιστή και τα αρχεία σας…
Ένα άλλο παράδειγμα για την «ενσωμάτωση» τρόπων παρακολούθησης στα δίκτυα μετάδοσης πληροφοριών, είναι το αμερικανικό σύστημα παρακολούθησης Echelon, ένα σύστημα παγκόσμιας παρακολούθησης κάθε συνομιλίας και μεταφοράς δεδομένων μέσω οποιουδήποτε ηλεκτρονικού συστήματος, είτε αυτό είναι το τηλέφωνο είτε υπολογιστής. Η ύπαρξη του Echelon είχε διαρρεύσει από νωρίς, αλλά όλοι εκείνοι που την ανέφεραν μέχρι πρόσφατα «στιγματίζονταν» από τα Μ.Μ.Ε. ως παρανοϊκοί και «συνωμοσιολόγοι».
Το 2001 επιβεβαιώθηκε ότι το Echelon υπάρχει πράγματι και παρακολουθεί όλες τις μεταφορές πληροφοριών! Το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο κυκλοφόρησε στις 11 Ιουλίου του 2001 μια μελέτη 194 σελίδων(!) σχετικά με το Echelon, με τίτλο Αναφορά στην Ύπαρξη ενός Παγκόσμιου Συστήματος για την Παρακολούθηση των Ιδιωτικών και Εμπορικών Επικοινωνιών (Σύστημα Παρακολούθησης Echelon) (2001/2098(INI)). Με αυτό τον τρόπο, η ύπαρξή του σταμάτησε να είναι μια «συνωμοσιολογική παράνοια» και έγινε μια πραγματικότητα που ζητούσε να αντιμετωπιστεί. Κυκλοφόρησε μάλιστα η λίστα των λέξεων που το Echelon θεωρεί «ύποπτες» και όταν τις συναντά ενεργοποιείται και αναζητά περισσότερες πληροφορίες για αυτόν που τις χρησιμοποίησε. Οι λέξεις είναι αρκετές εκατοντάδες, αλλά ανάμεσά τους υπάρχουν πολλές πραγματικά παράξενες λέξεις, όπως π.χ. «Illuminati» (μια –υποτίθεται– «φανταστική» και «αόρατη» ομάδα επίδοξων παγκόσμιων εξουσιαστών που και αυτή, όπως χθες το Echelon, χαρακτηρίζεται σήμερα από τα Μ.Μ.Ε. «συνωμοσιολογική» και όποιος τη χρησιμοποιήσει καταδικάζεται ως «παρανοϊκός»…)
Φυσικά, οι «συνωμοσιολόγοι» που επιβεβαιώθηκαν δεν δικαιώθηκαν ούτε επανορθώθηκε η υπόληψή τους (αυτό είναι μια άλλη σκοτεινή ιστορία). Σημασία για αυτό το κείμενο έχει ότι ύπαρξη του Echelon προβλημάτισε τα βουλευτικά σώματα της Ευρώπης, τα οποία συζήτησαν για τους τρόπους αντιμετώπισής του. Αλλά μην επαναπαύεστε: πολλοί «συνωμοσιολόγοι» θα σας υπενθυμίσουν ότι αυτή η κοινοβουλευτική ανησυχία ήταν μονάχα για τα μάτια του κοινού. Το πιο πιθανό είναι ότι συζήτησαν για την ανάπτυξη ενός ανάλογου ευρωπαϊκού συστήματος…
Ένα άλλο σύστημα παρακολούθησης του δικτύου είναι το σύστημα του FBI που ονομάζεται «Σαρκοβόρο Κουτί» (Carnivore box). Το Carnivore box, ισχυρίζεται το FBI, είναι ένα σύστημα που παρακολουθεί τις επικοινωνίες μονάχα ατόμων που είναι ύποπτοι για παράνομες δραστηριότητες (είναι όμως φανερό ότι το Carnivore μπορεί να παρακολουθεί όλους τους χρήστες). Το ίδιο το FBI υπεκφεύγει με τις δηλώσεις του κάπως πλάγια αυτή την αλήθεια: «Ναι μεν το Carnivore μασάει (chews) όλα τα δεδομένα του δικτύου, αλλά τρώει (eats) μονάχα τις πληροφορίες που μας επιτρέπουν τα εντάλματα που έχουμε πάρει από τα δικαστήρια…» Είναι, με λίγα λόγια, επιλεκτικό στην τροφή του, για αυτό είναι και «σαρκοβόρο». Βέβαια, πρέπει να αναλογιστούμε, ποιοι από εμάς είναι αρκετά «σάρκινοι» για να τους φάει το Carnivore; Μήπως όλοι εκείνοι που έχουν κάτι να πούνε ή κινούνται με τρόπους που δεν αρέσουν στην Εξουσία;
Το Carnivore έχει ένα ακόμη ενδιαφέρον χαρακτηριστικό: θεωρείται «παθητικός» τρόπος παρακολούθησης, που σημαίνει ότι δεν επεμβαίνει στο δίκτυο, αλλά μονάχα «παρακολουθεί». Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το Carnivore είναι «αόρατο» στους χρήστες του δικτύου, ενώ μπορεί να είναι πανταχού παρών στις επικοινωνίες τους…
Λουκάς Καβακόπουλος από το antidogma.gr
