Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τι πρέπει να γνωρίζετε σχετικά με τις άδειες ανοιχτού κώδικα και τι σχετικά με τις άδειες ιδιοκτησίας.
Όσον αφορά τη χρήση, την ανάπτυξη και την προώθηση λογισμικού, οι πολυάριθμες άδειες που τις συνοδεύουν μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση ακόμη και σε έμπειρους χρήστες. Οι άδειες ανοικτού κώδικα και οι άδειες ιδιοκτησίας συχνά είναι πονοκέφαλος. Οι πρώτες επιτρέπουν στους χρήστες να χρησιμοποιούν το λογισμικό πιο ελεύθερα, ενώ οι δεύτερες προωθούν μια κλειστή και προστατευμένη μέθοδο αδειοδότησης.
Σε αυτήν την ανάρτηση, συγκρίνουμε τόσο τις ανοικτές όσο και τις ιδιόκτητες άδειες. Συζητάμε επίσης αν λειτουργούν καλά μαζί ή αν επηρεάζει αρνητικά η μία την άλλη.
| Εισαγωγή στην αδειοδότηση λογισμικού |
Για τους αρχάριους χρήστες να εξηγήσουμε ότι το κάθε λογισμικό διατίθεται ευρέως σε δύο διαφορετικές μορφές. Είτε με μία άδεια ανοιχτού κώδικα, είτε με ένα καθεστώς ιδιοκτησίας που σας επιτρέπει μόνο την χρήση του και υπό προϋποθέσεις (ή κλειστού κώδικα).
Άδεια ανοιχτού κώδικα
Το Open Source license (άδεια ανοικτού κώδικα) είναι ένας τύπος άδειας πνευματικών δικαιωμάτων που επιτρέπει στους προγραμματιστές να προβάλλουν, να τροποποιούν και να μοιράζονται τον πηγαίο κώδικα ενός προγράμματος υπολογιστή. Είναι συνήθως απλά ένα δωρεάν λογισμικό, αν και διατίθεται επίσης και σε premium λογισμικό ανοιχτού κώδικα.
Για να μην παιδεύεται ο κάθε προγραμματιστής να περιγράψει την άδεια που παρέχει στο λογισμικό του, υπάρχουν έτοιμες διάφορες “συμβάσεις” αδειοδότησης και απλά ο προγραμματιστής διαλέγει αυτήν που τον εξυπηρετεί.
Συνήθως, ο προγραμματιστής θα επιλέξει μια συγκεκριμένη άδεια ανοιχτού κώδικα, κατάλληλη για την εργασία. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες, όπως το GNU General Public License (GPL) , το MIT License ή το Mozilla Public License (MPL) .
Όσα προγράμματα και υλικό διατίθενται με άδεια ανοικτού κώδικα συχνά έρχονται «ως έχουν», συνήθως χωρίς εγγύηση σταθερότητας ή υποστήριξης. Ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχετε προβλήματα συμβατότητας με το σύστημά σας ή με άλλο λογισμικό.
Στις άδειες ανοικτού κώδικα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μέρος ή όλο το λογισμικό, να το τροποποιήσετε κατά βούληση (αν ξέρετε προγραμματισμό) και να τον διαμένετε ελεύθερα προς όλους χωρίς ουδεμία αποζημίωση.
Άδειες ιδιοκτησίας
Σε σύγκριση με τις άδειες ανοιχτού κώδικα, το λογισμικό με άδεια ιδιοκτησίας ή αν θέλετε με μία αποκλειστική άδεια, υπάγεται στους νόμους περί εμπορικών συναλλαγών. Δηλαδή πωλείται και αγοράζεται μόνο η χρήση της και παραμένει μοναδική ιδιοκτησία του προγραμματιστή. Φυσικά στις άδειες αυτές υπάρχουν παραλλαγές σχετικά με τον τρόπο χρήσης του λογισμικού.
Ως εκ τούτου, γύρω από το είδος αυτό λογισμικού, υπάρχουν αρκετές ένθερμες κοινότητες «πειρατείας», όπως τα torrent sites, η scene, τo πειρατικό live streaming, διάφορα sites στο dark web, πειρατικά forums, κλπ
Σχεδόν κάθε ιδιοκτησιακός τίτλος απαιτεί από εσάς να αποδεχτείτε ένα μακρύ σύνολο Όρων και Προϋποθέσεων. Μόλις αποδεχτείτε αυτό το νομικό έγγραφο, γίνεται δεσμευτικό συμβόλαιο μεταξύ εσάς και του προγραμματιστή, πράγμα που σημαίνει ότι είστε υπεύθυνοι για τυχόν όρους που παραβιάζετε.
Ωστόσο, η αποκλειστική άδεια συχνά παρέχει διορθώσεις σφαλμάτων, ενημερώσεις κώδικα και υποστήριξη στους τελικούς χρήστες που πληρώνουν. Αυτό δεν συμβαίνει πάντα, αλλά το αποκλειστικό ιδιοκτησιακό λογισμικό έχει αποκλειστικό συμφέρον από τον προγραμματιστή να διασφαλίσει ότι λειτουργεί για τους χρήστες – πελάτες του. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι οι προγραμματιστές του είναι μόνοι που μπορούν να επιλύσουν προβλήματα.
Αυτό οδηγεί επίσης σε προβλήματα για τους χρήστες που βασίζονται σε λογισμικό που εγκαταλείπεται από τον προγραμματιστή, ενώ συχνά, οι άδειες παραμένουν ενεργές.
| Σύγκριση αδειών ανοιχτού κώδικα και ιδιοκτησίας |
Αν εξετάσετε τόσο την αδειοδότηση ανοιχτού κώδικα όσο και τις ιδιόκτητες άδειες, θα βρείτε μερικές βασικές διαφορές. Ας ρίξουμε μια ματιά σε έναν συνοπτικό πίνακα που δείχνει πώς συγκρίνονται και τα δύο μοντέλα αδειοδότησης.
| Άδειες ανοικτού κώδικα (Open source) | Αποκλειστικές Άδειες | |
| Κόστος | Συνήθως δωρεάν , μερικές φορές με premium στοιχεία | Ορίζεται από τον προγραμματιστή, αν και μπορεί να είναι δωρεάν |
| Πνευματική ιδιοκτησία (Copyright) | Με άδεια, με αναφορά στον αρχικό προγραμματιστή όταν τροποποιείται από τρίτους | Με άδεια χρήσης μόνο από τον προγραμματιστή, με τον κάτοχο της άδειας να έχει μόνο το δικαίωμα να το χρησιμοποιεί |
| Κυριότητα πηγαίου κώδικα | Χωρίς δικαιώματα ιδιοκτησίας | Ο προγραμματιστής κατέχει τα δικαιώματα |
| Τροποποιήσεις πηγαίου κώδικα | Ο καθένας μπορεί να τροποποιήσει και να επαναχρησιμοποιήσει τον κώδικα | Μόνο ο προγραμματιστής μπορεί να δει και να τροποποιήσει τον πηγαίο κώδικα |
Συνολικά, η άδεια ανοιχτού κώδικα και οι άδεις ιδιοκτησίας έχουν κατά νου δύο διαφορετικούς στόχους. Οι πρώτοι εκτιμούν μια συνεργατική αναπτυξιακή κοινότητα που προωθεί μια βασική ιδέα. Η δεύτερη είναι αναμφισβήτητα πιο επικεντρωμένη στην προστασία των δικαιωμάτων χρήσης και στην απόκτηση κέρδους.
| Μπορούν οι Άδειες Ανοιχτού Κώδικα και Ιδιόκτητες Άδειες να λειτουργούν μαζί; |
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα προγραμμάτων και άλλων λογισμικών με αδειοδότηση ανοιχτού κώδικα και με ιδιόκτητες άδειες που συνδυάζονται καλά. Για παράδειγμα, ο δημοφιλής ιστότοπος για προγραμματιστές JetBrains παρέχει εκδόσεις ανοιχτού κώδικα (και δωρεάν) του ιδιόκτητου πιστοποιημένου premium λογισμικού του.
Ωστόσο, άλλες εταιρείες έχουν αγκαλιάσει τον ανοιχτό κώδικα με διαφορετικό τρόπο. Τόσο η Google όσο και η Microsoft έχουν δημιουργήσει ή αποκτήσει έργα ανοιχτού κώδικα, για τη δημιουργία ιδιόκτητου προϊόντος. Τόσο το Google Chrome όσο και το Github είναι ιδιόκτητα, αλλά βρίσκονται στην κορυφή του ανοικτού κώδικα προγράμματος περιήγησης Chromium και του Git αντίστοιχα.
Αντίθετα, η Elastic ακύρωσε την αδειοδότηση ανοιχτού κώδικα για την Elasticsearch, καθώς λένε ότι η Amazon έχει επωφεληθεί ανήθικα από το λογισμικό. Δείχνει ότι υπάρχει ακόμη μια ιδεολογική διαφορά μεταξύ των δύο απόψεων.
| Συμπέρασμα |
Εν ολίγοις, οι ανοιχτές και οι ιδιόκτητες άδειες είναι σήμερα δύο εντελώς αντίθετες ιδεολογικές απόψεις που πολεμούν πάντα η μία την άλλη με λάθος τρόπο.
Δεν αποκλείεται όμως να υπάρχει κάποια στιγμή ένα σύστημα όπου οι εταιρείες που αποσκοπούν στο κέρδος να διατηρούν ακόμη τα δικαιώματα τους, επιτρέποντας στους χρήστες να μελετούν και να τροποποιούν τον κώδικα. Τα οφέλη για τη ανάπτυξη του κώδικα και την ασφάλεια των χρηστών θα είναι τεράστια για όλους.
