Ας διατυπώσουμε μια αλήθεια που αναγνωρίζεται παγκοσμίως: όλα τα λειτουργικά συστήματα είναι χάλια. Μερικά από αυτά είναι απλώς λιγότερο χάλια από άλλα.
Όσον αφορά το Linux η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλά για να διαλέξετε και φυσικά είναι αδύνατο να ξέρετε ποιο να δοκιμάσετε. Έτσι, σκεφτήκαμε να απλοποιήσουμε λίγο τα πράγματα, αναφέροντας πώς και με ποιους τρόπους είναι χάλια οι διαφορετικές σας επιλογές στο λειτουργικό Linux. Ναι δεν θα ασχοληθούμε καθόλου με το λειτουργικό σύστημα της Microsoft.
Θα ήταν ένας απίστευτα μακρύς κατάλογος αν γράφαμε για όλες τις διανομές Linux που κυκλοφορούν, καθώς το Distrowatch απαριθμεί αυτή την στιγμή 270.
Αν σας ενδιαφέρει μια σύγκριση όπως αυτή, πιθανότατα δεν έχετε ήδη κάποιο αγαπημένο λειτουργικό.
Table of Contents
1. Μικροσκοπικές διανομές. Όλες τους.
Αποφύγετε όλες τις εξειδικευμένες προσπάθειες. Πρώτον, είναι μικρά projects. Δεν τα χρησιμοποιούν πολλοί άνθρωποι, επομένως θα δυσκολευτείτε να βρείτε άτομα για να ζητήσετε βοήθεια. Δεύτερον, το hardware και το λογισμικό τρίτων κατασκευαστών πιθανότατα δεν θα λειτουργεί και αν ζητήσετε βοήθεια από τον προμηθευτή, (παιχνίδι ή κάρτα γραφικών ή για κάποιον εκτυπωτή),πιθανότατα δεν θα έχει ακούσει για το Ultimate SuperLinuxOS έκδοση Pi. Απλά μην το κάνετε. Επιλέξτε από το mainstream.
2. ChromeOS Flex
Το ChromeOS εκτελείται μόνο σε ChromeBook και ChromeBox, αλλά ξεπέρασαν τις πωλήσεις των Mac για λίγο πριν από την πανδημία.
Το “Flex” είναι η έκδοση για συνηθισμένους υπολογιστές, που πιθανώς ονομάστηκε έτσι επειδή η Google κέρδισε από αυτό 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Το ChromeOS Flex λειτουργεί εξαιρετικά, γιατί κάνει μόνο ένα πράγμα: περιήγηση στον ιστό. Δεν μπορείτε να εγκαταστήσετε εφαρμογές, ούτε καν Android: μόνο το official kit μπορεί να το κάνει αυτό.
Μπορείτε όμως να τρέξετε Debian containers: αν ξέρετε τι σημαίνει αυτό, χρησιμοποιήστε το ίδιο το Debian. Αν δεν ξέρετε τι σημαίνει αυτό, εμπιστευτείτε μας και προχωρήστε σε άλλη διανομή.
3. Ubuntu
“Το Ubuntu είναι μια αρχαία αφρικανική λέξη που σημαίνει ότι δεν μπορώ να ρυθμίσω τις παραμέτρους του Debian.” Πλάκα κάνω (*)…
Το Ubuntu ξεκίνησε σαν μια προσπάθεια να εκτοπίσει τα Windows από το νούμερο ένα καταναλωτικό OS κατασκευάζοντας ένα Linux που ήταν πιο εύκολο στην εγκατάσταση και την εκτέλεση. Δούλεψε. Έτσι, η Microsoft απείλησε να κάνει μηνύσεις επειδή έμοιαζε λίγο με τα Windows οπτικά. Έτσι οι προγραμματιστές του Ubuntu αποφάσισαν ότι αν δεν μπορούσαν να το κάνουν να μοιάζει με τα Windows, θα έμοιαζε με το Mac OS X. Στη συνέχεια επέστρεψαν ξανά στο GNOME.
Το σύνθημα του Ubuntu είναι “Linux για ανθρώπους” (Linux for human beings), που περιγράφει τον πρωταρχικό σκοπό – τη δημιουργία μίας Linux διανομής περισσότερο εύκολης στη χρήση από τις υπόλοιπες.
Το Ubuntu είναι μια προφανής επιλογή, αλλά δεν εστιάζει μόνο “για τους ανθρώπους“ γιατί τα πραγματικά χρήματα έρχονται από τους servers. Η διανομή χρησιμοποιεί το Snap, μια καθολική μορφή συσκευασίας εφαρμογών που δεν χρησιμοποιεί καμία άλλη διανομή. Λειτουργεί, αλλά καταβροχθίζει χώρο στο δίσκο και κάνει την εκκίνηση πιο αργή.
4. Linux Mint
Το Mint είναι ένα remix του Ubuntu με στολίδια. Πολλά στολίδια που ίσως ενθουσιάσουν τους αρχάριους χρήστες, αλλά θα αγχώσουν τους προχωρημένους. Όταν το Ubuntu πήγε να κυκλοφορήσει σαν Mac, είδε την ευκαιρία του και την άρπαξε – μαζί με την πρώτη θέση στα chart. Πέταξε μερικά από τα πακέτα του Ubuntu, όπως το GNOME και το Snaps, αλλά τα αντικατέστησε με δικά τους πακέτα. Κυκλοφορεί όχι με ένα, ούτε δύο, αλλά με τρία desktop environments που μοιάζουν με Windows.
5. Debian
Το Debian είναι ο πατέρας των δωρεάν διανομών και η διανομή που εφηύρε την ιδέα ενός εργαλείου συσκευασίας που εγκαθιστά αυτόματα κάθε εξαρτήσεις. Είναι πιο εύκολο από ό,τι ήταν, αλλά βυθισμένο στην πολιτική της ομάδας των προγραμματιστών.
Είναι κάπως σαν το Ubuntu, αλλά πιο ξεπερασμένο, πιο δύσκολο στην εγκατάσταση και με λιγότερα προγράμματα οδήγησης (drivers). Εάν αυτό σας ακούγεται καλό, προχωρήστε με την εγκατάσταση. Θα πρέπει να έχετε τις απαραίτητες δεξιότητες.
6. Fedora
Η Red Hat κέρδισε δισεκατομμύρια μεταβαίνοντας από μια δωρεάν διανομή στην πώληση ενός εξαιρετικά βαρετού εταιρικού server. Αυτό αναστάτωσε τους freeloaders. Το Fedora είναι το κόκκαλο που τους πέταξε η Red Hat. Έχει ωριμάσει σε κάτι συγκρίσιμο με το Ubuntu, αλλά χωρίς τις σταθερές εκδόσεις. Θα πρέπει να αναβαθμίζετε δύο φορές το χρόνο, εκτός αν το αναβάλετε.
7. openSUSE
Η εταιρεία είναι έξι μήνες μεγαλύτερη από τη Red Hat. Η SUSE είναι ένας άλλος πωλητής ακριβών επιχειρηματικών διανομών. Η καινοτόμος λύση της για το ζήτημα των μη σταθερών εκδόσεων του Fedora είναι η ύπαρξη δύο διαφορετικών διανομών.
Η μία είναι η “Leap”, συγχρονισμένη με το πληρωμένο SUSE Linux Enterprise, κάτι που σημαίνει ότι έχει έναν οδυνηρά αργό κύκλο κυκλοφορίας. Η άλλη είναι η “Tumbleweed”, που χρησιμοποιεί ένα κυλιόμενο μοντέλο ενημερώσεων, κάτι που σημαίνει ότι θα έχετε την “συναρπαστική” δυνατότητα αλλαγών κάθε μέρα.
Για να αντισταθμίσει, χρησιμοποιεί το Btrfs και snapshots για να διευκολύνει την επαναφορά των ενημερώσεων. Όμως ο διαχειριστής πακέτων δεν γνωρίζει για snapshots ή την διάσημη αδυναμία του Btrfs να σας πει πόσο ελεύθερο χώρο έχετε.
Το SUSE και το KDE είναι και τα δύο γερμανικά προϊόντα και μάλιστα ήταν η καλύτερη διανομή για το KDE. Επιδεικνύοντας τη βαθιά κατανόησή της για τον κόσμο του Linux, η Novell αγόρασε τη SUSE, στη συνέχεια αγόρασε τον πωλητή του GNOME Ximian και στη συνέχεια τους ανάγκασε σε έναν κανονισμένο γάμο. Τώρα το SLE δεν προσφέρει καν το KDE σαν επιλογή.
8. spin-off της RHEL
Η θυγατρική της IBM Red Hat παραμένει ο γίγαντας του κόσμου του Linux, αλλά όπως και ο Κρόνος τρώει τα παιδιά της. Έτσι αγόρασε το CentOS και μετά το σκότωσε, όπως έκανε και με το CoreOS.
Αυτό όμως οδήγησε σε μια κατάσταση λερναίας ύδρας: όσα κεφάλια κόβει τόσο περισσότερα φυτρώνουν. Εάν το Fedora είναι μια έκδοση άλφα της RHEL, το CentOS Stream είναι ένα είδος beta.
Τώρα όμως υπάρχουν το Rocky Linux και το AlmaLinux, που είναι επίσης βασισμένα στην RHEL αν δεν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά την διανομή της IBM. Και υπάρχει η διανομή Oracle αν πιστεύετε ότι φαίνεται πιο αξιόπιστη από την Red Hat.
Για τον φορητό σας υπολογιστή, επιλέξτε κάτι άλλο, ειδικά αν είστε αρχάριοι.
9. Pop!_OS
Το Pop!_OS είναι αναμφισβήτητα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα remix του Ubuntu. Αν θέλετε να το τοποθετήστε το σε έναν ολοκαίνουργιο υπολογιστή μην προσπαθήσετε να κάνετε διπλή εκκίνηση.
10. Arch Linux
Τελικά φτάνουμε στη 10η καταχώρηση της λίστας μας, γιατί οι άνθρωποι του Unix είναι απαιτητικοί.
Σαν μία από τις πιο αυθεντικές διανομές κυλιόμενης κυκλοφορίας, το Arch είναι η ενσάρκωση του move fast and break things.
Εξαιρετικό αν είστε χομπίστας ή gamer, όχι και τόσο καλό εάν είστε αρχάριος, ή σκέφτεστε να το χρησιμοποιήσετε στην δουλειά σας. Αυτό ισχύει και για τους απογόνους του όπως το EndeavourOS, το Manjaro και το Garuda.
Συμπέρασμα
Υπάρχουν ένα σωρό αξιόλογες διανομές που δεν υπάρχουν στην παραπάνω λίστα.
Ο κόσμος του ελεύθερου λογισμικού δημιουργήθηκε επειδή πολλοί άνθρωποι έχουν πολύ έντονα συναισθήματα για τον σωστό τρόπο να κάνουν πράγματα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, την ισχυρή αίσθηση της κοινότητας, αλλά και θεμελιωδώς αντίθετες φατρίες, όπως οι Debianistas εναντίον των Hatters.
Υπάρχουν πολλές άλλες διανομές με απολύτως έγκυρους λόγους ύπαρξης.
Τέλος να αναφέρουμε ότι όλοι έχουν δίκιο, και όλες οι διανομές εξυπηρετούν κάποιο σκοπό, αυτόν που δημιουργήθηκαν.
______________________
* Πέρα από τα αστεία, το Ubuntu είναι μια λέξη της γλώσσας Nguni (Ndebele, Xhosa, Zulu) που είναι ευρύτερη φιλοσοφικά στη νότια Αφρική. Έχει σχέση με το σεβασμό, την καλοσύνη και τη γενναιοδωρία σε μια κοινότητα.
Η ιδέα είναι ότι μόνο μέσω των φιλοκοινωνικών αλληλεπιδράσεων με άλλους ανθρώπους είσαι άνθρωπος: “umuntu ngumuntu ngabantu” – “Είμαι επειδή είσαι”.
