Πριν από έναν αιώνα, είκοσι οκτώ άνδρες είχαν αποκλειστεί στην Ανταρκτική. Το πλοίο τους βυθίστηκε στους πάγους. Δείτε πώς ένα ρομπότ κατέβηκε 3.000 μέτρα στο νερό για να βρει το χαμένο πλοίο.
Στα τέλη του 1914, ο εξερευνητής Ernest Shackleton και 27 μέλη του πληρώματος έπλευσαν στα παγωμένα νερά της Ανταρκτικής. Το υπερσύγχρονο για την εποχή τους πλοίο “Endurance“, ήταν μήκους 44 μέτρων, με τρία πανύψηλα κατάρτια, και με το κύτος εξαιρετικά ενισχυμένο για να αντιστέκεται στις συμπιέσεις των πλωτών πάγων. Το σχέδιο του πληρώματος ήταν να κάνει πεζοπορία στην παγωμένη ήπειρο, αλλά η θάλασσα είχε άλλες ιδέες.
Η Endurance κόλλησε στον πάγο και σιγά σιγά άρχισε να συνθλίβεται από αυτόν, αναγκάζοντας τους άνδρες σε ένα από τα πιο διάσημα κατορθώματα επιβίωσης στην ιστορία. Μπορείτε να διάβασε το βιβλίο του Άλφρεντ Λάνσινγκ “Endurance: Shackleton’s Incredible Voyage” που στα Ελληνικά κυκλοφορεί σαν “Καρτερία”.
Άντεξαν για περισσότερο από ένα χρόνο, κυνηγώντας πιγκουίνους και φώκιες, πριν φτάσουν σε ένα ακατοίκητο νησί. Από εκεί, ο Shackleton και μια μικρή παρέα έπλευσαν 1.480 χιλιόμετρα (800 μίλια) με ένα μικρό σκάφος που διασώθηκε από το Endurance , έφτασαν στο νησί της Νότιας Τζόρτζια και πεζοπορίασαν ως έναν σταθμό φαλαινοθηρίας και μετά επέστρεψαν με πλοίο για να παραλάβουν το υπόλοιπο πλήρωμα.
Πάνω από έναν αιώνα αργότερα, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα άλλο υπερσύγχρονο όχημα για να δουν επιτέλους το από καιρό χαμένο ναυάγιο του Endurance. Κρεμασμένο από ένα παγοθραυστικό στη Θάλασσα Γουέντελ της Ανταρκτικής, ένα υποβρύχιο ρομπότ που ονομάζεται Sabertooth κατέβηκε σχεδόν 3.000 μέτρα, καταγράφοντας με σόναρ τον πυθμένα της θάλασσας. Η αποτύπωση του πυθμένα έδειξε την αδιαμφισβήτητη μορφή ενός πλοίου. Η μετάβαση στις κάμερες του ρομπότ, έδωσε στους χειριστές του βίντεο με ένα εκπληκτικά καλοδιατηρημένο ξύλινο σκάφος.
“Είναι από ιστορική άποψη ένα τεράστιο επίτευγμα, για την ιστορία του Shackleton και του πληρώματος του, καθώς από την άποψη της τεχνολογίας, ήταν ένα από τα πιο περίπλοκα ναυάγια που θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν”, λέει ο Nico Vincent, διευθυντής υποθαλάσσιου έργου της αποστολής, η οποία οργανώθηκε από το Falklands Maritime Heritage Trust.
Αυτό οφείλεται στον περιβόητο κακό καιρό και τον πυκνό, απρόβλεπτο πάγο της Ανταρκτικής, που προσπαθούσε να δυσκολέψει το παγοθραυστικό της αποστολής, το SA Agulhas II. Δεν ήταν τόσο πολύ που κάποιος ανησυχούσε για το ότι το παγοθραυστικό θα είχε την ίδια μοίρα με το Endurance. Ήταν περισσότερο από ότι θα έπρεπε να ανοιχτεί και να διατηρηθεί τρύπα μήκους 4 μέτρων (το ρομπότ έχει σχήμα σαν έλκηθρο) ή ότι μπορεί να κοπεί ανά πάσα στιγμή η λεπτή πρόσδεσή του με οπτικές ίνες με το κύριο σκάφος.
Έτσι, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δορυφορικά δεδομένα για να προβλέψουν την κίνηση του πάγου γύρω τους και, όταν το ρομπότ Sabertooth βρισκόταν στο νερό, ο πιλότος του παγοθραυστικού χρησιμοποίησε την μηχανή του πλοίου για να κρατήσει ανοιχτή τη θάλασσα γύρω από το σκάφος.
Η πρόσδεση του Sabertooth με το κύριο σκάφος το φέρνει σε αντίθεση με τα άλλα υποβρύχια ρομπότ, τα οποία τείνουν να είναι πλήρως αυτόνομα. Οι επιστήμονες τους δίνουν εντολή να εξερευνήσουν μόνα τους μια συγκεκριμένη περιοχή. Είναι παρόμοια με τα ρόβερ του Άρη που και αυτά είναι αυτόνομα. Τα σήματα χρειάζονται πολύ χρόνο για να πηγαινοέρχονται από τον Κόκκινο Πλανήτη και οι επικοινωνίες ραντάρ δεν διεισδύουν στο θαλασσινό νερό.
Αλλά το Sabertooth είναι ένα υβριδικό ρομπότ, που σημαίνει ότι ενώ μπορεί να περιπλανηθεί αυτόνομα στον πυθμένα της Ανταρκτικής, οι χειριστές του μπορούν να αναλάβουν τον έλεγχο όταν απαιτείται. Αυτή η πρόσδεση δεν μπορεί να παράσχει ισχύ στο ρομπότ, καθώς αυτό θα χόντρυνε το καλώδιο επικοινωνίας και θα το έκανε πιο επιρρεπές σε ώθηση από ρεύματα.
Οι ερευνητές ήξεραν περίπου πού να ψάξουν επειδή ο καπετάνιος του Endurance είχε καταγράψει την τελευταία τοποθεσία του πλοίου. Αλλά το έκανε με μεθόδους των αρχών του 20ου αιώνα, οι οποίες ήταν λιγότερο ακριβείς από το σημερινό GPS. Έτσι, οι εξερευνητές προγραμμάτισαν το Sabertooth να περιπλανηθεί στον πυθμένα, σαρώνοντας τον, ενώ ένας αναλυτής σόναρ στο παγοθραυστικό ανέλυσε τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο.
Οι επιστήμονες έτσι κατάφεραν να εντοπίσουν επιτέλους ένα από τα πιο θρυλικά ναυάγια της ιστορίας. Όταν το βιντεοσκόπησαν βρήκαν ένα εκπληκτικά καλοδιατηρημένο ξύλινο πλοίο.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η σκληρότητα της Ανταρκτικής βύθισε το Endurance αλλά και το διατήρησε όσο κανένα άλλο ναυάγιο. Ένα σκάφος κατασκευασμένο από ξύλο υποτίθεται ότι σαπίζει γρήγορα, χάρη στα μικρόβια και τα πλάσματα που ονομάζονται shipworms, τα οποία μεγαλώνουν έως και 1,5 μέτρα σε μήκος όσο μασούν το ξύλο. Αλλά η Ανταρκτική στερείται δέντρων, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν οργανισμοί στα γύρω νερά της που να έχουν εξελιχθεί για να διασπούν το ξύλο για θρεπτικά συστατικά.
Ο Βίνσεντ ασχολείται με αυτό το είδος δουλειάς για δεκαετίες και έχει δει εκατοντάδες ναυάγια, αλλά κανένα δεν μοιάζει με αυτό. «Το επίπεδο διατήρησης αυτού του ναυαγίου είναι απίστευτο. Είναι σαν να βυθίστηκε χθες», λέει ο Βίνσεντ.
