Oculus Rift; Φορώντας ένα απλό μπλουζάκι, με ένα άτσαλο χτένισμα και προσπαθώντας να φανεί αξιόπιστος μέσα στον εφηβικό του ενθουσιασμό, ο 19χρονος Πάλμερ Λάκι έδωσε το σύνθημα: «Γίνε μέλος της επανάστασης και βοήθησέ μας να αλλάξουμε τα βιντεοπαιχνίδια για πάντα». Με αυτά τα λόγια τελείωνε το βίντεο που ανέβασε το 2012 στο Kickstarter, σε μια απόπειρα να συγκεντρώσει χρήματα και να ολοκληρώσει την κατασκευή του Oculus Rift, αυτής της «μάσκας» που μεταφέρει όποιον τη φοράει στον κόσμο της εικονικής πραγματικότητας. Ενα μήνα αργότερα είχε συγκεντρώσει 2,4 εκατ. δολάρια και, αν μη τι άλλο, είχε πετύχει μια επανάσταση για το πώς μπορείς να χρηματοδοτήσεις μια καλή ιδέα – η καμπάνια του θεωρήθηκε από τις πιο επιτυχημένες ιστορικά διά της μεθόδου του crowdfunding. Αν δεν υπήρχε αυτό το αρχικό ποσό, το Oculus Rift δεν θα είχε εξελιχθεί αρκετά και ίσως να μην είχαμε φτάσει ποτέ στα γεγονότα των τελευταίων ημερών, όταν η εταιρεία Oculus VR ( Oculus Rift ) εξαγοράστηκε από το Face-book έναντι 2 δισ. δολαρίων.
Είχε μεσολαβήσει ένας χρόνος. Στη διάρκειά του το υπό δοκιμή Oculus Rift έφτασε στα χέρια μερικών χιλιάδων developers βιντεοπαιχνιδιών και τεχνολογικών εφαρμογών και η εταιρεία Oculus VR έφτασε να συγκεντρώσει από μια σειρά επενδυτών το ποσό των 90 εκατ. δολαρίων, ώστε η περίφημη κάσκα να βγει επιτέλους στην αγορά. Οσοι είχαν δοκιμάσει να τη «φορέσουν» έμεναν με το στόμα ανοιχτό, η εμπειρία που προσέφερε ήταν ό,τι για δεκαετίες έμοιαζε με ένα χαμένο στοίχημα: η εικονική πραγματικότητα στον κόσμο των παιχνιδιών μπορούσε να υπάρξει. Ηταν σαν να είχε επιτέλους βρεθεί το Αγιο Δισκοπότηρο. Και το είχε βρει ένας αυτοδίδακτος πιτσιρικάς, ο οποίος πειραματιζόταν με κατασκευές στο γκαράζ των γονιών του. Πριν ακόμη ενηλικιωθεί, αγόραζε με το χαρτζιλίκι του ό,τι σχετικό γκάτζετ κυκλοφορούσε και, σύμφωνα με τον ίδιο, είχε φτάσει να κατέχει την παγκοσμίως μεγαλύτερη συλλογή HMD (οθόνες προσαρμοσμένες στο κεφάλι). Σε όλες αυτές τις συσκευές, όμως, έβρισκε ψεγάδια. Η ιδέα να φτιάξει κάτι καλύτερο δημιουργήθηκε για να μπορέσει ο ίδιος, πρώτα από όλα, να ζήσει την απόλυτη εμπειρία gaming σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας. Αυτό, άλλωστε, ήταν το μυστικό της επιτυχίας του. Ηξερε τι λείπει, ήξερε τι έπρεπε να διορθωθεί.
Το Oculus Rift σήμερα θεωρείται σχεδόν έτοιμο. Αυτό που κατάφεραν στην Oculus ήταν να δημιουργήσουν ένα προϊόν οικονομικά προσιτό (η demo εκδοχή του κοστίζει 300 δολάρια) και ασύγκριτα καλύτερο από όποια αντίστοιχη συσκευή είχε κατασκευαστεί μέχρι σήμερα. Ο Νέιτ Μίτσελ, ένας μηχανικός software που πλέον εργάζεται στην Oculus, μιλώντας στο περιοδικό Time προσπάθησε να περιγράψει το πόσο αληθοφανής είναι η περιήγησή σου. Στην περίπτωση, για παράδειγμα, που βρίσκεσαι στο χείλος του γκρεμού, νιώθεις πραγματικό ίλιγγο. «Ξέρεις ότι δεν πρόκειται να πέσεις στον γκρεμό, αλλά και πάλι ο εγκέφαλός σου λέει “μην κάνεις αυτό το βήμα”».
Και μετά, ήρθε το Facebook
«Το εντυπωσιακό με αυτή την τεχνολογία είναι ότι νιώθεις πως βρίσκεσαι πραγματικά σε έναν άλλο κόσμο, μαζί με άλλους ανθρώπους», είπε προ ημερών ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ο οποίος δοκίμασε το Oculus Rift, εντυπωσιάστηκε και με συνοπτικές διαδικασίες αγόρασε την Oculus VR. Αυτό που όμως ακούγεται αρχικά ως ένα απίθανο success story, αντιμετωπίστηκε από αρκετούς ως μια πράξη προδοσίας. Εκατοντάδες gamers εξέφρασαν τη δυσπιστία τους για την εξαγορά της εταιρείας από το Facebook και ένιωσαν εξαπατημένοι για την αρχική στήριξη της καμπάνιας. «Με αυτήν τη συμφωνία το Kickstarter ίσως έχασε την αθωότητά του», σχολίασε η εφημερίδα Guardian. Ο Λάκι απάντησε ότι η πώληση της Oculus αποτελεί την καλύτερη δυνατή εξέλιξη για το μέλλον της εικονικής πραγματικότητας και όχι για το πορτοφόλι του. Διαβεβαίωσε μάλιστα τον κόσμο ότι η εταιρεία θα συνεχίσει να λειτουργεί ανεξάρτητα, για να πετύχει τους στόχους που είχε θέσει. Ολα αυτά δεν έπεισαν κανέναν και υπήρχαν περιπτώσεις όπως ο Μάρκους Πίρσον, δημιουργός του δημοφιλούς παιχνιδιού Minecraft, ο οποίος ακύρωσε τα σχέδιά του για τη δημιουργία μιας συμβατής έκδοσης του παιχνιδιού του με το Oculus Rift.
Ο Λάκι, πάντως, εξακολουθεί να έχει και πολύ ισχυρούς συμμάχους. Ενας από αυτούς είναι ο Τζον Κάρμακ, ένας θρύλος στον κόσμο των gamers – θεωρείται από τους πρωτοπόρους στη δημιουργία των 3D γραφικών πριν από περίπου μία εικοσαετία. Ο Κάρμακ, λοιπόν, είχε αφοσιωθεί τα τελευταία χρόνια στην τεχνολογία της εικονικής πραγματικότητας και, όταν πληροφορήθηκε την προσπάθεια του άγνωστου πιτσιρικά από την Καλιφόρνια, ενδιαφέρθηκε να δοκιμάσει τη «μάσκα». Στα ενθουσιώδη σχόλιά του οφείλεται έως ένα βαθμό η έκρηξη της δημοφιλίας του Oculus Rift στα πρώτα του στάδια. Μάλιστα ο Κάρμακ πίστεψε τόσο πολύ στο μέλλον αυτής της τεχνολογίας, ώστε εγκατέλειψε τη δική του εταιρεία και εργάζεται πλέον ως CTO στην Oculus VR. Το όραμά του είναι το Oculus Rift να εξελιχθεί σε μια αυτόνομη συσκευή με δικό της λειτουργικό σύστημα, χωρίς να χρειάζεται, όπως τώρα, να συνδέεται σε κάποιον υπολογιστή.
Ωστόσο κάπου εδώ τίθεται ένα ενδιαφέρον ερώτημα: τι δουλειά έχει το Facebook με όλα αυτά; Σύμφωνα με τον Λεβ Γκρόσμαν του περιοδικού Time, η απόφαση του Ζούκερμπεργκ να επενδύσει στην εικονική πραγματικότητα, σε μια τεχνολογία δηλαδή που για χρόνια είχε θεωρηθεί αποτυχημένη, προκαλεί έκπληξη και αποτελεί «ένα από τα μεγαλύτερα και πιο περίεργα comebacks στην ιστορία». Εδώ, λοιπόν, είναι η ουσία. Ο Ζούκερμπεργκ είδε κάτι διαφορετικό. «Μετά τα παιχνίδια, θα εξελίξουμε το Oculus Rift σε μια πλατφόρμα για πολλές άλλες εμπειρίες», δήλωσε. «Φανταστείτε να απολαμβάνετε έναν αγώνα από την πρώτη θέση, να βρίσκεστε σε μια τάξη μαθητών και δασκάλων από όλο τον κόσμο ή να συμβουλεύεστε έναν γιατρό πρόσωπο με πρόσωπο – όλα αυτά απλώς φορώντας την κάσκα στο σπίτι. Πρόκειται πραγματικά για μια νέα πλατφόρμα επικοινωνίας». Οσο κι αν μερικά πράγματα ακούγονται ακόμα ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αυτή η πρώτη πραγματικά επιτυχημένη δίοδος στο σύμπαν της εικονικής πραγματικότητας μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε μια νέα τεχνολογική επανάσταση – και όχι σε μια απλή επανάσταση για τα βιντεοπαιχνίδια, όπως ονειρευόταν αρχικά ο Πάλμερ Λάκι.
Ηταν «προδοσία» η εξαγορά από το Facebook;
Ο Ειρηναίος Φιλιππίδης, συνιδιοκτήτης της groopio.com, της ελληνικής πλατφόρμας αυτοχρηματοδότησης, μας εξήγησε ότι δεν υπάρχει τίποτα επιλήψιμο στην κίνηση αυτή και ότι το συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο που χρησιμοποιεί το Kickstarter (που δεν παρέχει δηλαδή μετοχές στους χρηματοδότες) «αθωώνει» τον Λάκι και δεν δικαιολογεί τις αντιδράσεις του κόσμου. Τότε γιατί υπήρξαν; «Ο κόσμος αντέδρασε και είναι διστακτικός επειδή βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας εποχής», μας λέει ο κ. Φιλιππίδης. «Αλλά το ενδιαφέρον του Facebook αποδεικνύει ότι η ιδέα ήταν καλή και ότι το μοντέλο του crowdfunding λειτουργεί. Ετσι κι αλλιώς, στην Αμερική αυτήν τη στιγμή πολλές εταιρείες το επιλέγουν όχι τόσο για τα χρήματα, όσο για την προώθηση και τη διαφήμιση».
Να προσθέσουμε, πάντως, προσπαθώντας να αιτιολογήσουμε τις αντιδράσεις του κόσμου, ότι υπήρχε και ένας ρομαντισμός σε όλη αυτή την ιστορία. Οι φανατικοί gamers δεν εμπιστεύτηκαν τον Λάκι ως επιχειρηματία, αλλά ως έναν από αυτούς. Συζητούσαν άλλωστε με τις ώρες μαζί του στο φόρουμ MTBS (αρχικά της φράσης «Meant Τo Be Seen»), μιας κοινότητας δηλαδή για όσους μοιράζονταν το όραμα της εικονικής πραγματικότητας. Ο ίδιος ο Λάκι μάλιστα, υπογράφοντας ως PalmerTech, είχε σχολιάσει στο φόρουμ, όταν ανακοίνωσε την πρόθεσή του για το Kickstarter, ότι χρειάζεται τα χρήματα για το κόστος της δουλειάς, ότι δεν σκοπεύει να βγάλει κέρδος από αυτή την ιστορία και ότι, αν του περισσέψουν δέκα δολάρια, θα το γιορτάσει με μια πίτσα και μια μπίρα!
