Η διάκριση μεταξύ των πολλών διαφορετικών διανομών Linux μπορεί να προκαλέσει σύγχυση σε ένα νέο χρήστη στα linux. Δείτε πώς διαφέρουν οι διανομές που βασίζονται στο Ubuntu από το ίδιο το Ubuntu.
Το Linux Mint και το Elementary OS είναι δύο δημοφιλείς εναλλακτικές διανομές του Ubuntu, που όμως βασίζονται στο Ubuntu. Εάν είστε νέος χρήστης στο Linux, όλο αυτό μπορεί να σας προκαλέσει σύγχυση. Ας προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε τι σημαίνουν αυτά τα πράγματα και γιατί πρέπει να τα λάβετε υπόψη σας.
Table of Contents
Το Ubuntu
Το Ubuntu είναι μια δωρεάν και ανοιχτού κώδικα εναλλακτική λύση λειτουργικού συστήματος, που απευθύνεται σε εμπορικές επιχειρήσεις καθώς και σε ιδιόκτητα συστήματα, όπως άλλωστε και τα Windows και το macOS. Πίσω από το Ubuntu υπάρχει μια εταιρεία που ονομάζεται Canonical.
Σε αντίθεση με τη Microsoft και την Apple, που τρέχουν τα Windows και τα Mac αντίστοιχα, η Canonical δεν αξιοποιεί το μεγαλύτερο μέρος του λειτουργικού της συστήματος. Αντίθετα, το Ubuntu αποτελείται από δωρεάν και ανοικτού κώδικα στοιχεία, που προέρχονται από άτομα και ομάδες από όλο τον κόσμο.
Στο Ubuntu υπάρχει ένα πλαίσιο στην κορυφή που δείχνει την ώρα, τις ενδείξεις του συστήματος και έναν τρόπο για να ανοίξετε μια οθόνη επισκόπησης ή έναν πίνακα εργαλείων που σας επιτρέπει να έχετε πρόσβαση στις εφαρμογές σας. Εκεί μπορείτε επίσης να κάνετε εναλλαγή μεταξύ παραθύρων και εικονικών υπολογιστών.
Η παραπάνω διεπαφή δεν είναι μοναδική για το Ubuntu. Στην πραγματικότητα είναι ένα περιβάλλον επιφάνειας εργασίας γνωστό ως GNOME.
Η Canonical χρησιμοποιεί αυτά τα στοιχεία για να δημιουργήσει μια λειτουργική επιφάνειας εργασίας την οποία ο καθένας μπορεί να κατεβάσει ελεύθερα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το Ubuntu για οικιακούς υπολογιστές, για εργασίες γραφείου, για ανάπτυξη λογισμικού και παιχνίδια. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε το Ubuntu σε servers.
Είναι το Ubuntu και το Linux το ίδιο πράγμα;
Όχι ακριβώς. Ο πυρήνας, που είναι το μέρος που επιτρέπει στο λογισμικό να μιλά με το υλικό του υπολογιστή σας, είναι το Linux. Ο πυρήνας Linux είναι μόνο ένα από τα πολλά στοιχεία που χρησιμοποιεί η Canonical για τη δημιουργία της επιφάνειας εργασίας του Ubuntu.
Ένας τρόπος για να σκεφτείτε τη διαφορά μεταξύ του Ubuntu και του Linux είναι ότι δεν μπορείτε πραγματικά να εκτελέσετε τον πυρήνα του Linux μόνο του. Λειτουργεί στο παρασκήνιο, τροφοδοτώντας πολλές διαφορετικές συσκευές στη ζωή σας, από αντλίες βενζινάδικων μέχρι smartphone Android. Η επιφάνεια εργασίας μίας Linux διανομής (όπως το Ubuntu ή το Debian κλπ) δεν έχει να κάνει τόσο με το ίδιο τον πυρήνα Linux, όσο με το δωρεάν λογισμικό ανοιχτού κώδικα που εκτελείται από πάνω. Μία πιο σωστότερη και ακριβέστερη προσέγγιση είναι να σκεφτόσαστε το Ubuntu ως “Ubuntu Linux” παρά σαν ένα ξεχωριστό πράγμα.
Η υποδομή του Ubuntu
Το Ubuntu είναι πολύ μεγαλύτερο από το αρχείο που κατεβάζετε από το ubuntu.com. Είναι μια κοινότητα προγραμματιστών και χρηστών. Είναι επίσης μια συλλογή εφαρμογών και προγραμμάτων που συγκεντρώθηκαν από πολλές πηγές και χρησιμοποιούνται με διαφορετικούς τρόπους.
Το μεγαλύτερο μέρος του κώδικα που τροφοδοτεί το Ubuntu δεν προέρχεται από την Canonical.
Σε τι βασίζεται το Ubuntu;
Το Ubuntu βασίζεται στο Debian, ένα τεράστιο project που κάνει το ίδιο πράγμα που κάνει και το Ubuntu, μόνο με έναν τρόπο που είναι λίγο λιγότερο προσβάσιμος για τον απλό χρήστη. Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, θα πρέπει να καθορίσουμε μερικούς όρους.
- Πακέτα (Packages): Ο τρόπος με τον οποίο οι προγραμματιστές διανέμουν λογισμικό για Linux. Οι εφαρμογές, τα στοιχεία συστήματος, τα προγράμματα οδήγησης, οι κωδικοποιητές και άλλο λογισμικό, διατίθενται με τη μορφή πακέτων.
- Μορφές πακέτων (Package Formats): Διαφορετικές εκδόσεις του Linux οργανώνουν τα πακέτα τους χρησιμοποιώντας διαφορετικές μορφές. Προς το παρόν, δεν υπάρχει καμία μορφή που να είναι συμβατή με κάθε έκδοση του Linux.
- Αποθετήρια (Repositories): Αντί για λήψη προγραμμάτων εγκατάστασης από έναν ιστότοπο, το λογισμικό Linux βρίσκεται συνήθως σε ένα αποθετήριο. Τα αποθετήρια είναι μεγάλες συλλογές πακέτων στα οποία μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση και να τα κατεβάσετε, ανάλογα με τις ανάγκες. Τα καταστήματα εφαρμογών Linux παρέχουν λογισμικό με τρόπο παρόμοιο με το Android και το iOS, ενώ τα πιο παραδοσιακά εργαλεία είναι γνωστά ως διαχειριστές πακέτων.
- Διανομές (Distributions): Μια διανομή είναι μια συλλογή λογισμικού συσκευασμένη με τρόπο που παρέχει ένα λειτουργικό σύστημα που λειτουργεί, μαζί με τη συνοδευτική κοινότητα και τα αποθετήρια.
Τα Ubuntu και Debian είναι και οι δύο Linux διανομές, και το Ubuntu χρησιμοποιεί το ίδιο DEB μορφή πακέτου, όπως Debian, αν και το λογισμικό δεν είναι πάντα συμβατό μεταξύ των δύο. Το Ubuntu παρέχει τα δικά του αποθετήρια, αλλά τα γεμίζει κυρίως με πακέτα από το Debian.
Το Οικοσύστημα του Ubuntu
Το Ubuntu διατίθεται σε πολλές μορφές. Η προεπιλεγμένη επιφάνεια εργασίας χρησιμοποιεί το περιβάλλον επιφάνειας εργασίας GNOME. Υπάρχουν διαφορετικές «παραλλαγές», τα επονομαζόμενα Ubuntu Flavors, που χρησιμοποιούν διαφορετικά περιβάλλοντα επιφάνειας εργασίας. Το Kubuntu, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί την επιφάνεια εργασίας KDE Plasma. Το Xubuntu χρησιμοποιεί μια διαφορετική διεπαφή γνωστή ως Xfce.
Η Canonical δεν λειτουργεί σε αυτές τις παραλλαγές, αλλά τις φιλοξενεί και όλο το λογισμικό τους. Χρησιμοποιούν τα ίδια αποθετήρια με την προεπιλεγμένη επιφάνεια εργασίας του Ubuntu. Θεωρούμε ότι τα flavors είναι οι επίσημες διανομές που βασίζονται στο Ubuntu.
Διανομές που βασίζονται στο Ubuntu
Υπάρχουν πολλές διανομές που βασίζονται στο Ubuntu με τις οποίες η Canonical δεν έχει καμία σχέση (παρόμοια με τον τρόπο που το Ubuntu βασίζεται στο Debian). Το Linux Mint και το Elementary OS είναι δύο από τα πιο δημοφιλή παραδείγματα. Και τα δύο προέρχονται από διαφορετικές ομάδες και έχουν τις δικές τους μοναδικές δυνατότητες καθώς και εμφάνιση. Μια βασική διαφορά μεταξύ του Ubuntu και του Linux Mint είναι ότι το τελευταίο έχει μια διεπαφή πιο παρόμοια με τα Windows.
Η εμφάνιση μπορεί να εξαπατήσει. Από κάτω, η υποδομή του Linux Mint είναι η ίδια που τροφοδοτεί και το Ubuntu. Ομοίως, όταν ανοίγετε ένα κατάστημα εφαρμογών στο Linux Mint και στο Elementary OS, το μεγαλύτερο μέρος του λογισμικού είναι το ίδιο με αυτό που θα παίρνατε στο Ubuntu.
Διαβάστε: Debian – Ubuntu – Linux Mint: Τι να χρησιμοποιήσω;
Κοινές εφαρμογές; Τι σημαίνει αυτό?
Σημαίνει ότι όταν βλέπετε ένα πρόγραμμα που αναφέρει την υποστήριξη του Ubuntu, αυτή η υποστήριξη δεν περιορίζεται στην επιφάνεια εργασίας του Ubuntu. Αυτό το λογισμικό θα τρέχει επίσης σε επίσημες διανομές του Ubuntu (flavors), αλλά και σε άσχετα έργα που τυχαίνει να μοιράζονται την υποκείμενη υποδομή του Ubuntu. Το Steam, για παράδειγμα, λέει ότι λειτουργεί στο Ubuntu, αλλά μπορείτε να εκτελέσετε το ίδιο πρόγραμμα εγκατάστασης στο Pop!_OS (άλλη μία διανομή που βασίζεται στο Ubuntu).
Εάν επιλέξετε να εγκαταστήσετε το Elementary OS αντί για Ubuntu, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα περισσότερα από αυτά που ισχύουν για το Ubuntu ισχύουν και για εσάς. Εάν το Ubuntu δεν λειτουργεί στον υπολογιστή σας, πιθανότατα δεν θα λειτουργεί ούτε το Elementary OS. Ομοίως, εάν ένα χειριστήριο παιχνιδιού δεν είναι συμβατό με το Ubuntu, το πιθανότερο είναι ότι δεν είναι συμβατό και με το σύστημά σας. Όταν αντιμετωπίζετε σφάλματα, μπορεί να έχετε περισσότερη τύχη στην αναζήτηση λύσεων που σχετίζονται με το Ubuntu παρά στην αναζήτηση των forums του Elementary OS.
Tα πράγματα συνήθως δουλεύουν μονόδρομα. Το Ubuntu δεν μπορεί να τρέξει εύκολα ένα λογισμικό που έχει σχεδιαστεί ειδικά για το Elementary OS. Φανταστείτε τα πράγματα σαν ένα ποτάμι. Όπως το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω, έτσι συμβαίνει και με τις διανομές. Όσο πιο μακριά απομακρυνθείτε από την πηγή που ξεκινάει το ποτάμι, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχετε να βρείτε σφάλματα.
Το Debian παίρνει τον πηγαίο κώδικα των προγραμμάτων και τα συσκευάζει σε DEB. Το Ubuntu αναδιαρθρώνει αυτά τα πακέτα και, για κάποια, εισάγει τις δικές του τροποποιήσεις. Στη συνέχεια, το Elementary OS προσθέτει μερικές ακόμη αλλαγές από μόνο του. Όταν κάτι πάει στραβά, έχετε τώρα πολλά σημεία στην αλυσίδα να εξετάσετε. Μήπως το πρόβλημα έγκειται στον αρχικό πηγαίο κώδικα, στο Debian, στο Ubuntu ή στο Elementary OS;
Αξίζει μια διανομή που βασίζεται στο Ubuntu;
Αν θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε μία διανομή που βασίζετε στο Ubuntu και όχι το ίδιο το Ubuntu, εξαρτάται από τις ανάγκες και τις προσδοκίες σας.
Οι διαφορές μεταξύ των διανομών είναι συνήθως εμφανισιακές και λειτουργικές ως προς την ευχέρεια. Για παράδειγμα, η βασική διαφορά μεταξύ του Ubuntu και του Elementary OS είναι ότι το Ubuntu έχει σχεδιαστεί για αρχάριους χρήστες Linux που χρειάζονται ένα σταθερό λογισμικό και εξαιρετική υποστήριξη υλικού, ενώ το Elementary OS έχει σχεδιαστεί για χρήστες που χρειάζονται μια αισθητικά ευχάριστη διανομή.
Το Debian, ως η πηγή απευθύνεται περισσότερο σε τεχνικούς χρήστες που θέλουν περισσότερο έλεγχο του τρόπου λειτουργίας του υπολογιστή τους και εκτιμούν την μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Είναι πολύ καλό για servers.
Το Linux Mint δημιούργησε το περιβάλλον εργασίας Cinnamon, το οποίο από προεπιλογή μοιάζει κάπως με τα Windows. Απευθύνεται σε χρήστες που αναζητούν μια πολύ εύκολη επιφάνεια εργασίας για να μάθουν το Linux αλλά και για να το χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση.
Όλες αυτές οι διανομές δεν υπάρχουν τυχαία εκεί έξω. Κάθε μία έχει ένα κοινό από κάτω, που την καθιστά βιώσιμη. Και δεν υπάρχει η λογική ότι η μία είναι καλύτερη της άλλης. Απλά, απευθύνονται σε διαφορετικούς χρήστες που αναζητούν διαφορετικά πράγματα.
Η πραγματική ερώτηση λοιπόν δεν είναι ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ των διανομών Ubuntu και του ίδιου του Ubuntu, αλλά τι ζητάτε εσείς σαν χρήστης. Απάντηση θα πάρετε μόνο αν δοκιμάσετε τις διαθέσιμες διανομές Linux, και μπορέσετε να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:
- Είστε ευχαριστημένοι με το Ubuntu; Εάν είστε ευχαριστημένοι με την προεπιλεγμένη επιφάνεια εργασίας του Ubuntu, τότε μείνετε με αυτό που έχετε.
- Σας αρέσει το Ubuntu αλλά όχι η διεπαφή του; Μπορείτε να ανταλλάξετε το περιβάλλον επιφάνειας εργασίας χωρίς να εγκαταστήσετε ξανά τη διανομή σας. Ή προτιμάτε να επιλέξετε να εγκαταστήσετε μια διαφορετική διανομή του Ubuntu;
- Σας αρέσει η υποδομή του Ubuntu αλλά όχι ο τρόπος διαχείρισής της; Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα με την Canonical, μπορεί να σας βοηθήσει να χρησιμοποιήσετε μια διανομή που βασίζεται στο Ubuntu που παρέχεται από διαφορετική κοινότητα. (Το Linux Mint, το βασικό λειτουργικό σύστημα και το Pop!_OS χρησιμοποιούν την υποδομή του Ubuntu, αλλά δεν επηρεάζονται τόσο από τις αποφάσεις της Canonical, όσο οι άλλες επίσημες διανομές του Ubuntu).
Εάν δεν σας αρέσει καθόλου η υποδομή του Ubuntu, τότε ίσως αξίζει να αποχωρήσετε εντελώς από το οικοσύστημα. Υπάρχουν πολλές άλλες διανομές Linux εκεί έξω με διαφορετικά πλεονεκτήματα και αδυναμίες. Μπορεί να αλλάξουν εντελώς την εντύπωσή σας για το Linux.
