Κάποια στιγμή τον τελευταίο χρόνο, πιθανότατα συναντήσατε τον όρο “fediverse.” Μπορεί να διαβάσατε γι’ αυτόν εδώ στο iGuru.gr ή έχετε δει κάποιους “αρχαίους του Διαδικτύου να μιλάνε στο blog τους για το πώς θα ήταν το Διαδίκτυο που ήλπιζαν το 1993. Ίσως πάλι κάποιος να σας έστειλε το άρθρο “Protocols, Not Platforms”, ώστε να νομίζετε ότι είναι έξυπνος.
Το fediverse μοιάζει λίγο με το HTTP ή την αναλογία αζώτου προς οξυγόνο στον αέρα: πολύ σημαντικό, είναι παντού γύρω μας, αλλά δεν είναι κάτι που πρέπει να σκεφτούμε καθημερινά. Όμως το fediverse μπορεί πραγματικά να αλλάξει το Διαδίκτυο.
Τι είναι λοιπόν το fediverse;
Πρόκειται για ένα διασυνδεδεμένο οικοσύστημα κοινωνικής πλατφόρμας που βασίζεται σε ένα ανοιχτό πρωτόκολλο που ονομάζεται ActivityPub, το οποίο σας επιτρέπει να μεταφέρετε το περιεχόμενο, τα δεδομένα και τους followers που έχετε μεταξύ δικτύων.
Τι?
ΟΚ, ας προσπαθήσουμε ξανά.
Το fediverse είναι σαν να πήρατε το X, το TikTok, το Snapchat, το Instagram και το Facebook και τα κάνατε όλα διαλειτουργικά, ώστε να μπορείτε να δημοσιεύετε οτιδήποτε από οπουδήποτε και όλοι οι ακόλουθοί σας θα είναι εγγυημένο ότι θα το δουν. Και αν θέλατε να αφήσετε τη μια πλατφόρμα για μια άλλη, θα μπορούσατε να φέρετε όλο το περιεχόμενό σας, όλους τους ακόλουθούς σας, όλα τα πάντα μαζί σας.
Είναι ένα νέο κοινωνικό δίκτυο;
Στην πραγματικότητα είναι πολλά νέα κοινωνικά δίκτυα! Υπάρχουν ήδη πολλά στο fediverse, και και έρχονται ακόμα περισσότερα. Η διασύνδεση είναι το θέμα: αντί να έχετε όλο το υλικό σας στο Facebook ή άλλο υλικό όλο το υλικό στο X, το fediverse επιτρέπει τσα κοινωνικά του δίκτυα να διαλειτουργούν.
Όλα αυτά βασίζονται σε μια ιδέα δεκαετιών για το πώς θα έπρεπε να λειτουργεί το Διαδίκτυο και σε ένα πρωτόκολλο που υπάρχει με κάποια μορφή από το 2014.
Γιατί τώρα;
Τα τελευταία δύο χρόνια, πολλοί έχουν συνειδητοποιήσει πολύ καλά το γεγονός ότι οι κοινωνικές πλατφόρμες δεν είναι σταθερές. Σκεφτείτε πώς άλλαξε το Twitter όταν το αγόρασε ο Elon Musk. Πολλοί που είχαν βρει μια κοινότητα στο Twitter ανακάλυψαν ξαφνικά ότι αυτό δεν είναι Twitter.
Εν τω μεταξύ, εκατομμύρια δημιουργοί, που πέρασαν χρόνια δημιουργώντας ακόλουθους και επιχειρήσεις σε αυτές τις πλατφόρμες, ανακαλύπτουν πόσο γρήγορα μπορούν να εξαφανιστούν όλα αυτά. Οι αλγόριθμοι αλλάζουν, οι προτεραιότητες της εταιρείας αλλάζουν και ξαφνικά, μια είστε viral στο TikTok και την άλλη θάβεστε στο feed.
Έτσι, οι άνθρωποι αναζητούν πλατφόρμες που δεν θα κολλάνε. Που αν θέλουν να φύγουν για κάπου αλλού, θα μπορούν να πάρουν μαζί τους όχι μόνο τις αναρτήσεις τους αλλά ολόκληρη τη λίστα των ακολούθων τους. Που δεν θα αποκόπτονται από όλες τις κοινότητές τους μόνο και μόνο επειδή διαγράφουν μια εφαρμογή.
Ξέρετε πώς είναι όλοι όσοι είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο: “Δώστε μου το email σας, είναι το μόνο σταθερό πράγμα στον ιστό και επομένως είναι το πιο σημαντικό εργαλείο για τη δημιουργία ενός διαρκούς κοινού”. Το fediverse προσφέρει την ίδια σταθερότητα επειδή όλα σας τα πράγματα είναι δικά σας — οι εφαρμογές του απλά τα δανείζονται.
Γιατί να με ενδιαφέρει κάτι από όλα αυτά;
Σκεφτείτε όλα όσα ακολουθείτε ή το γεγονός ότι έχετε μια μακρά ιστορία αναρτήσεων στο Instagram που δεν συσχετίζεται με τις αναρτήσεις σας στο TikTok ή στο Facebook ή στο YouTube ή οπουδήποτε αλλού.
Δεν θα ήταν καλύτερα αν όλα αυτά να ήταν σε ένα μέρος, να ελέγχονται από εσάς και να μπορούσατε να τα μετακινηθείτε από εφαρμογή σε εφαρμογή και από πλατφόρμα σε πλατφόρμα όπως θέλετε;
Δεν θα χρειάζετε να βρίσκεστε σε εκατό διαφορετικές εφαρμογές με εκατό διαφορετικούς αλγόριθμους μόνο και μόνο για να έχετε το περιεχόμενο που σας ενδιαφέρει. Και τα μέρη όπου συνδέεστε με τους φίλους σας ή βγάζετε τα προς το ζην σαν δημιουργός, δεν θα μπορούσαν να καταστραφούν αμετάκλητα από έναν δισεκατομμυριούχο με τρελές ιδέες.
Το πρωτόκολλο ActivityPub που ανέφερα πριν μοιάζει λίγο με το email: έχει προδιαγραφές για αποστολείς και δέκτες και υποστηρίζει πολλά διαφορετικά είδη περιεχομένου. Παράγει αυτό που θα μπορούσατε να ονομάσετε “αναρτήσεις” σε μια καθολικά κατανοητή μορφή.
Σκεφτείτε το ActivityPub σαν έναν τεράστιο κουβά περιεχομένου. Όλες οι αναρτήσεις, τα likes, τα σχόλια, οι ακόλουθοι, τα πάντα όλα στον κάδο. Κάθε φορά που κάποιος δημοσιεύει από οποιαδήποτε από τις εφαρμογές που μόλις ανέφερα, μπαίνει στον κάδο.
Περισσότερα στην επόμενη δημοσίευση για το fediverse.
