Η ενημέρωση του λειτουργικού συστήματος και του λογισμικού του υπολογιστή σας είναι σημαντική. Τι γίνεται όμως με τις ενημερώσεις του BIOS / UEFI;
Οι ενημερώσεις του BIOS / UEFI δεν θα κάνουν τον υπολογιστή σας γρηγορότερο, γενικά δεν θα προσθέσουν νέες δυνατότητες που χρειάζεστε και μπορεί ακόμη και να προκαλέσουν επιπλέον προβλήματα. Θα πρέπει να ενημερώσετε το BIOS / UEFI, μόνο εάν στη νέα έκδοση υπάρχει μια βελτίωση που χρειάζεστε.
Τι είναι το BIOS;
Το BIOS (Basic Input/Output System = Βασικό Σύστημα Εισόδου/Εξόδου)ένα μικρό σε όγκο λογισμικό που ζει σε ένα τσιπ στην μητρική πλακέτα (συνήθως σε μία Flash Memory) και που μπορεί να αντικατασταθεί ή να αναβαθμιστεί.
Είναι το πρώτο λογισμικό που ξεκινά κατά την εκκίνηση του υπολογιστή σας. Εκτελεί ένα POST (Power-On Self-Test), προετοιμάζει το υλικό του υπολογιστή σας και περνά τον έλεγχο στον boot loader μιας συνδεδεμένης συσκευής. Αυτό στη συνέχεια εκκινεί το λειτουργικό σας σύστημα, Windows, Linux ή οτιδήποτε άλλο χρησιμοποιείτε.
Τι είναι το UEFI;
Το UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) από την άλλη, είναι η μετεξέλιξη του BIOS που προέκυψε περίπου το 2007, λόγω της αναβάθμισης του hardware των υπολογιστών που δεν μπορούσαν να τα υποστηρίξουν πλέον τα BIOS.
Οι σύγχρονοι υπολογιστές έρχονται τώρα με υλικολογισμικό UEFI αντί για το παραδοσιακό BIOS, αλλά και τα δύο είναι λογισμικά συστήματος χαμηλού επιπέδου, με παρόμοιο ρόλο.
Για λόγους απλούστευσης θα γράφουμε μόνο την λέξη BIOS αλλά ότι πούμε από εδώ και πέρα αφορά και το UEFI.
Σε αντίθεση με το λειτουργικό σας σύστημα (το οποίο είναι αποθηκευμένο στον σκληρό σας δίσκο), το BIOS του υπολογιστή σας αποθηκεύεται σε ένα τσιπ στη μητρική πλακέτα σας.
Οι κατασκευαστές συχνά εκδίδουν ενημερώσεις στο BIOS των υπολογιστών τους. Εάν φτιάξατε τον δικό σας υπολογιστή, μια ενημέρωση του BIOS θα προερχόταν από τον προμηθευτή της μητρικής πλακέτας σας. Αυτές οι ενημερώσεις μπορούν να «φλασαριστούν» στο τσιπ του BIOS, αντικαθιστώντας το λογισμικό BIOS που συνοδεύει ο υπολογιστής, με μια νέα έκδοση του BIOS.
Κάθε BIOS είναι για συγκεκριμένα μοντέλα υπολογιστή (ή για μητρική πλακέτα), επομένως θα χρειαστείτε το BIOS για το ακριβές μοντέλο του υπολογιστή σας (ή μητρικής πλακέτας) για να το ενημερώσετε.
Γιατί πιθανά δεν πρέπει να ενημερώσετε το BIOS σας
Οι ενημερώσεις BIOS δεν είναι οι μεγάλες αναβαθμίσεις λογισμικού που προσθέτουν νέες δυνατότητες, επιδιορθώσεις ασφαλείας ή βελτιώσεις απόδοσης. Οι ενημερώσεις του BIOS έχουν συνήθως πολύ σύντομα αρχεία καταγραφής αλλαγών, μπορεί να διορθώσουν ένα σφάλμα με ένα ασαφές κομμάτι υλικού ή να προσθέσουν υποστήριξη για ένα νέο μοντέλο CPU.
Εάν ο υπολογιστής σας λειτουργεί σωστά, πιθανότατα δεν θα πρέπει να ενημερώσετε το BIOS σας. Πιθανότατα δεν θα δείτε τη διαφορά μεταξύ της νέας έκδοσης του BIOS και της παλιάς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να αντιμετωπίσετε νέα σφάλματα με μια νέα έκδοση του BIOS, καθώς το BIOS που συνόδευε αρχικά τον υπολογιστή σας μπορεί να έχει περάσει από περισσότερες δοκιμές.
Η επανεγγραφή (flash – φλας) του BIOS δεν είναι τόσο εύκολη, όσο η εγκατάσταση μιας κανονικής ενημέρωσης λογισμικού. Κάθε κατασκευαστής έχει τις δικές του οδηγίες για να φλασάρετε ένα BIOS. Η αναβάθμιση στα UEFI είναι κάπως πιο εύκολη διαδικασία από ότι στα παλιά BIOS που σε αυτά καμιά φορά έπρεπε να παίξετε με τα DOS.
Όπως τι να έχετε, θα χρειαστείτε την έκδοση του BIOS για το ακριβές υλικό σας. Εάν λάβετε ένα BIOS για άλλο κομμάτι υλικού – ακόμη και μια ελαφρώς διαφορετική αναθεώρηση της ίδιας μητρικής πλακέτας – αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα. Τα εργαλεία που φλασάρουν το BIOS συνήθως προσπαθούν να ανιχνεύσουν εάν το BIOS ταιριάζει στο υλικό σας, αλλά αν το εργαλείο τελικά επιχειρήσει να γράψει το νέο BIOS ενώ αυτό δεν είναι το σωστό, ο υπολογιστής σας θα μπορούσε να μην ξαναεκκινήσει.
Εάν διακοπεί το ρεύμα ενώ ο υπολογιστής σας γράφει το νέο BIOS, τότε μπορεί να γίνει “brick”, δηλαδή μία συσκευή που, λόγω κατεστραμμένου υλικολογισμικού, δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει και έτσι είναι ένα “τούβλο”.
Σε αυτήν την περίπτωση μπορείτε να κάντε τον υπολογιστή σας για όμορφη γλάστρα, μία χρήσιμη ψησταριά ή …
Οι υπολογιστές θα έπρεπε ιδανικά να έχουν ένα εφεδρικό BIOS αποθηκευμένο στη μνήμη μόνο για ανάγνωση για κάτι τέτοιες περιπτώσεις, αλλά δεν το έχουν όλοι οι υπολογιστές.
Αν διαθέτετε κάποιο UPS (σύστημα αδιάλειπτης ενέργειας) τότε απαιτείται για θέμα ασφαλείας να το έχετε ενεργοποιήσει και να είναι γεμάτο πριν ξεκινήσετε να φλασάρετε το BIOS.
Πότε πρέπει να ενημερώσετε το BIOS σας
Δεδομένου ότι πιθανότατα δεν θα δείτε βελτιώσεις από την ενημέρωση του BIOS σας, ότι μπορεί να εμφανιστούν νέα σφάλματα και το ενδεχόμενο σφάλματος κατά την διαδικασία της αναβάθμισης, δεν πρέπει να ενημερώσετε το BIOS σας, εκτός εάν έχετε κάποιο λόγο. Ακολουθούν μερικές περιπτώσεις όπου η ενημέρωση έχει νόημα:
- Σφάλματα : Εάν αντιμετωπίζετε σφάλματα που έχουν διορθωθεί σε μια νεότερη έκδοση του BIOS για τον υπολογιστή σας (ελέγξτε το changelog του BIOS στον ιστότοπο του κατασκευαστή), ίσως μπορείτε να τα διορθώσετε ενημερώνοντας το BIOS σας. Ένας κατασκευαστής μπορεί ακόμη και να σας συμβουλεύσει να ενημερώσετε το BIOS σας, εάν επικοινωνήσετε με την τεχνική υποστήριξη και έχετε πρόβλημα που έχει διορθωθεί με μια ενημέρωση.
- Υποστήριξη υλικού : Ορισμένοι κατασκευαστές μητρικής πλακέτας προσθέτουν υποστήριξη για νέες CPU και δυνητικά άλλο υλικό, σε ενημερώσεις BIOS. Εάν θέλετε να αναβαθμίσετε τη CPU του υπολογιστή σας σε μια νέα CPU, πιθανώς αυτή να μην είχε ακόμη κυκλοφορήσει όταν αγοράσατε τη μητρική σας πλακέτα και τότε ίσως χρειαστεί να ενημερώσετε το BIOS.
Βεβαιωθείτε ότι έχετε ελέγξει το changelog για τις ενημερώσεις του BIOS και δείτε εάν έχουν πραγματικά μια ενημέρωση που χρειάζεστε.
Εάν δεν αντιμετωπίζετε σφάλματα, αν τα σφάλματα που διορθώνει το νέο BIOS δεν σας αφορούν και αν δεν χρειάζεστε υποστήριξη υλικού, μην ασχοληθείτε με την ενημέρωση. Δεν θα πάρετε τίποτα από αυτό, εκτός από πιθανά νέα προβλήματα.
Μην διορθώνετε αυτό που δεν έχει χαλάσει.
